علی سالاریان در خصوص نقش ماماها در نظام سلامت در گفت و گو با قدس آنلاین می افزاید: مامایی؛ رشته استراتژیک است و تربیت کارشناسانی که حداقل به مدت چهار سال در مورد بیماری های زنان، زایمان و مراقبت های بارداری تحصیل می کنند در همه دنیا ضروری است و نقش موثری در  اقتصاد سلامت دارد. بر همین اساس مامایی سنتی که با عنوان قابله از گذشته های دور در همه کشورها رایج بوده، طی سده اخیر به صورت آکادمیک درآمده است و نقش بسیار مهمی در ارتقای بهداشت خانواده و بانوان، فرزندآوری، زایمان سالم و همچنین بهبود و پایش این فرایندها دارد. چرا که فرزندآوری، زایمان صحیح و آموزش پیشگیری از بیماری های زنان که نیمی از جامعه را تشکیل می دهند بسیار حایز اهمیت است و ضرورت دارد فردی متخصص و هم جنس بانوان در این حوزه ها به آن ها مشاوره دهد.

وی با اشاره به نقش پر رنگ ماما در دیگر کشورها و نتایجی که به همراه دارد، می افزاید: در کشورهای اروپایی مثل هلند، فرانسه و انگلستان و بخصوص کشورهای اسکاندیناوی مانند فنلاند ۸۵ درصد مراقبت های دوران بارداری و زایمان طبیعی توسط ماما انجام می شود و میزان سزارین ۲/۱۶ درصد و مرگ مادر ۴ در ۱۰۰ هزار تولد زنده است. در سوئد هم میزان سزارین ۱۷ درصد و مرگ و میر مادر ۳ در ۱۰۰ هزار است. استرالیا، نیوزلند، انگلستان و حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس که عمدتاً محور ارایه خدمات بارداری و زایمان در این کشورها، ماما است، میزان سزارین پایینی دارند و آمار مرگ و میر مادرانشان هم به همان نسبت پایین است. با این حال متاسفانه در کشور ما به دلایل مختلف نقش ماما مغفول مانده است.

وی با بیان اینکه به دلیل تعرفه های غیر واقعی و بی مهری وزارت بهداشت، دولت و مجلس نسبت به این قشر رشته مامایی در ایران تغییر کاربری داده است، ادامه می دهد: طی چند دهه اخیر تعداد اندکی از دانش آموختگان مامایی در بخش های دولتی مشغول به کار هستند که در مقایسه با دیگر گروه های پیراپزشکی حقوق کمتری دریافت می کنند، به همین دلیل این کار طاقت فرسا و پر مسئولیت برای آن ها رضایت بخش نیست.

محدودسازی دفترهای خدمات مامایی

این عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی کشور می افزاید: طبق قوانین جاری سازمان نظام پزشکی طی سال های اخیر، هر یک از اعضای سازمان نظام پزشکی که بخواهند پروانه تاسیس مطب یا دفتر مشاوره سلامت دریافت کنند ملزم به عقد قرارداد با سازمان های بیمه پایه شده اند، اما با توجه به اینکه خدمات مامایی تحت پوشش بیمه نیست، دفتر کار مامایی جدید افتتاح نشده است و تعداد بسیار اندکی از ماماها برای دریافت پروانه دفتر مامایی به نظام پزشکی های کشور مراجعه کرده اند و این موضوع در نظام سلامت کشور ما یک نقص است که چرا خدمات مامایی تحت پوشش بیمه نیست .

سالاریان ادامه می دهد: با افزایش تعرفه خدمات پزشکی سال جاری، تعرفه مامایی به حدود ۵۰ هزار تومان رسیده است که اگر یک ماما روزانه ۱۰ مراجعه کننده داشته باشد و در طول ماه ۲۰ روز کار کند ممکن است درآمد ماهانه او به ۱۰ میلیون تومان برسد که اگر بخواهد هزینه اجاره مطب، حقوق منشی، آب، برق، گاز و مالیات را از آن کسر کند چیزی باقی نخواهد ماند و با توجه به نبود حمایت های دولتی باید یک مبلغی را هم از جیب خود بگذارد. درنتیجه با این وضعیت برای یک ماما تاسیس دفتر کار مقرون به صرفه نیست. درحالی که در دسترس بودن ماما می تواند از مراجعه به متخصص و فوق تخصص زنان پیشگیری کند. چرا که کارشناسان و دانش آموختگان مامایی می توانند بسیاری از خدمات مربوط به بهداشت و درمان بانوان را با هزینه کمتر به مراجعه کنندگان خود ارائه کنند، اما متاسفانه پایین بودن تعرفه های مامایی و بی توجهی وزارت بهداشت به دغدغه های حرفه ای این همکاران موجب شده دفترهای کار مامایی در بسیاری از مناطق کشور منسوخ شود.

نقش خدمات مامایی در تسهیل اجرای قانون جوانی جمعیت

این عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی کشور با اشاره به پایین بودن نرخ رشد جمعیت کشور و تصویب  قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، ادامه می دهد: جامعه مامایی کشور، با تأمین حفظ سلامتی مادران و فرزندان آن‌ها، نقش مهمی در اجرای هر چه بهتر و تسهیل‌گری این قانون دارند. زیرا در هر جامعه‌ای که نقش خانواده پر رنگ تر باشد ماماها در آن جامعه پررنگ‌تر دیده می‌شوند، چرا که کاهش نرخ باروری دلایل مختلفی دارد که یکی از آن‌ها دغدغه‌های فکری خانواده‌ها برای فرزندآوری است و ماماها نقش موثری در ارائه مشاوره به خانواده ها دارند، با این حال با وجود گذشت بیش از یک سال از اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت؛ وزارت بهداشت توجهی به این قشر تاثیرگذار که می‌تواند در حوزه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مشاوره‌های لازم را برای افزایش جمعیت به خانواده‌ها ارائه دهد، نداشته است.

به گفته سالاریان در اغلب کشورهای توسعه یافته با بکارگیری ماها ها در نظام سلامت مشاوره های لازم برای فرزندآوری، مراقبت های قبل از زایمان و بهداشت به خانواده ها به طور رایگان ارائه می شود، اما در کشور ما به دلیل نبود حمایت های لازم از سوی وزارت بهداشت، دولت و مجلس خدمات مامایی تحت پوشش بیمه نیست، به همین دلیل بانوان برای دریافت خدمات مامایی به جای مراجعه به ماما به متخصص یا فوق تخصص زنان مراجعه می کنند که علاوه بر مغفول ماندن رشته مامایی در حوزه سلامت، این مسئله به جای ذخیره هزینه، موجب تحمیل هزینه بیشتر به نظام سلامت شده و اقتصاد سلامت کشور را دچار آسیب کرده است.  

نقش ماماها در پزشکی خانواده و نظام ارجاع

وی با تاکید بر اینکه همه فعالان نظام سلامت باید به پررنگ‌تر شدن نقش ماما در جامعه و توسعه نظام سلامت کمک کنند، اضافه می کند: سیاست محوری دولت و مجلس گسترش برنامه پزشکی خانواده در سراسر کشور است که اگر قرار باشد این برنامه به درستی اجرا شود، ماماها نقش موثری در تیم پزشکی خانواده دارند و به طور حتم توسعه طرح پزشکی خانواده و نظام ارجاع در همه استان‌ها بدون وجود ماماها امکان پذیر نخواهد بود. زیرا اگر بخواهیم ضمن کاهش هزینه‌ها کیفیت خدمات را در زمینه خدمات باروری و سلامت زنان و مادران باردار و نوزادان ارتقا دهیم چاره‌ای جز توجه بیشتر به خدمات مامایی نداریم. راهی که کشورهای توسعه یافته رفته‌ و از نتایج آن رضایت دارند.