در بسیاری از شهرهای کوچک، یا داروخانه‌ای وجود ندارد و یا حداکثر دو یا سه داروخانه وجود دارد که برخی اوقات تعطیل هستند، این درحالی است که شهروندان برخی مناطق محروم و حتی حاشیه شهرهای بزرگ، برای تهیه یک قرص سرماخوردگی ساده باید کیلومترها سفر کنند تا به داروخانه برسند.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه در دنیا موضوعی با عنوان سطح‌بندی واحدهای ارائه‌دهنده خدمات سلامت وجود دارد، می‌گوید: براساس این تعریف باید واحد ارائه‌دهنده خدمات سلامت مثل داروخانه، آزمایشگاه، رادیولوژی، درمانگاه و... به‌گونه‌ای در کشور توزیع شوند که همه مناطق به میزان متوازن با توجه به تقاضا و نیازی که دارند برخوردار شوند؛ این موضوع در داخل شهرها هم همین‌گونه است و سطح‌بندی خدمات باید به‌گونه‌ای باشد که دسترسی همگان را به این خدمات امکان‌پذیر کند.
قاعده و فرمولی برای تأسیس داروخانه نداریم
سید علی فاطمی در گفت‌وگو با قدس ادامه می‌دهد: تأسیس داروخانه در کشور تابع آیین‌نامه‌ای به نام آیین‌نامه تأسیس داروخانه است که وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ آن را نوشته، ولی متأسفانه با اینکه عنوان سطح‌بندی خدمات در تأسیس داروخانه‌ها در این آیین‌نامه آمده اما در عمل هیچ قاعده و فرمولی در توزیع و تأسیس داروخانه‌ها در کشور و یا در خیابان‌های شهر نیامده است.
وی با بیان اینکه متأسفانه در سال‌های اخیر دخالت‌هایی در بحث سلامت مراکز درمانی توسط نهادها یا سازمان‌های غیرمرتبط صورت می‌گیرد، می‌افزاید: در سال‌های اخیر نهادهایی مثل شورای رقابت و یا هیئت مقررات‌زدایی که زیر نظر وزارت اقتصاد هستند، گفته‌اند ما می‌خواهیم آزادسازی صورت گیرد و هر کس هرجا دلش بخواهد مؤسسه پزشکی یا داروخانه بزند و نباید محل و حد قائل شویم.
وی ادامه می‌دهد: این سطح‌بندی خدمات تا پیش از ۱۴۰۰ وجود داشت؛ یعنی کسی که دانش‌آموخته رشته داروسازی بود بایستی در شهرهای دور از مرکز و محروم‌تر داروخانه تأسیس و یا کار می‌کرد و امتیاز لازم را بدست می‌آورد؛ هرچقدر منطقه‌ای محروم‌تر بود، امتیاز بیشتری داشت. این‌گونه، داروساز برای خدمت‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده انگیزه بیشتری داشت تا امتیاز جمع کند و با امتیازش می‌توانست در مناطق برخوردارتر داروخانه تأسیس کند. همچنین حتی برای اینکه داروخانه‌ها خیلی به هم نزدیک نباشند و رقابت ناسالم به وجود نیاید حد و فاصله قائل بودند.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با تأکید براینکه پیش از این هر سال کار در منطقه محروم ۱۲۰ امتیاز داشت و حداقل متراژ داروخانه‌ها باید ۳۰متر می‌بود، ادامه می‌دهد: اکنون اگر فردی به جای ۳۰متر، ۶۰متر فضا داشته باشد، ۵۰۰ امتیار به او می‌دهند، فرد به جای اینکه پنج سال در منطقه محروم کار کند، کافی است واحد تجاری بزرگ‌تری پیدا کند تا امتیازش جبران شود.
درحال حاضر پول، جایگزین یکسری معیارهایی شده که پیش از این وجود داشت؛ برای اینکه داروسازی بتواند در کلانشهری داروخانه بزند، باید حدود ۲هزارو۷۰۰ امتیاز داشته باشد. داروساز با داشتن مدرک تحصیلی‌اش ۲هزار امتیاز دارد، بیش از ۴۰درصد شهرهای ایران شهرهای زیر ۵۰هزار نفر هستند، حال فرد برای تأسیس داروخانه در این شهرها نیاز به کار خاصی ندارد و با همان ۲هزار امتیاز می‌تواند در ۴۰درصد شهرهای ایران، داروخانه تأسیس کند.
درحال حاضر اگر داروخانه‌ای بزرگ‌تر باشد و یکسری امکانات تأسیساتی مانند پارکینگ، بالابر، اتاق مشاوره و … داشته باشد، امتیاز بیشتری می‌گیرد. این موضوع موجب شده داروسازان بسیاری از شهرهای کوچک و حاشیه شهرها به شهرهای بزرگ و مناطق مرفه‌نشین مهاجرت کنند و شهرهای کوچک، خالی از داروخانه شود؛ همین عوامل تأسیس داروخانه در شهرهای بزرگ را به صورت بی‌رویه افزایش داده است.
وی با انتقاد از اینکه صدور بی‌رویه مجوزها آسیب‌های جدی برای مردم و صنعت داروی کشور دارد، می‌گوید: ارگان‌هایی مثل شورای رقابت و هیئت مقررات‌زدایی به‌تازگی احکامی را درباره تأسیس داروخانه‌ها صادر کرده‌اند و نگاه آن‌ها به صدور مجوز برای داروخانه‌ها شبیه سوپرمارکت‌ها و خواربارفروشی‌هاست؛ در حال حاضر قدرت و نفوذ این مراکز به‌گونه‌ای است که توانسته‌اند بر وزارت بهداشت فشار بیاورند و حد نصاب‌های فاصله و جمعیتی را بردارند.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران عنوان می‌کند: در رشته پزشکی نباید مثل حرفه‌های عادی بحث رقابت وجود داشته باشد، چرا که ممکن است این رقابت به ضرر مردم تمام شود و مطب‌ها برای بیمار بیشتر، بین خودشان رقابت ناسالم ایجاد کنند و یا داروخانه‌ها به خاطر اینکه داروی بیشتری بفروشند با هم رقابت کنند و مثلاً درمانگاهی بیماران را به داروخانه خاصی ارجاع دهد که در این خصوص ممکن است مفسده ایجاد شود.
وی با انتقاد از اینکه افزایش داروخانه‌ها در کلانشهرها با قوانین بالادستی در تناقض است و در آیین‌نامه جدید، فاصله جغرافیایی در تأسیس داروخانه‌ها را نمی‌بینیم، هشدار می‌دهد: با روند فعلی درپنج سال آینده شاهد خالی شدن مناطق محروم و کمتر برخوردار کشور از وجود داروخانه‌ها خواهیم بود.
فاطمی می‌گوید: ما به عنوان انجمن داروسازان ایران که وظیفه کارشناسی تأسیس داروخانه را برعهده داریم، می‌بینیم وضعیت توزیع داروخانه‌ها در کشور و شهرها اصلاً مناسب نیست و آمار تأسیس در شهرهای خاص و خیابان‌های برخوردار این شهرها بسیار زیاد شده است.
نگاه تجاری به مراکز سلامت‌محور
وی با تأکید به اینکه نباید به کسب‌وکار داروخانه‌ها و مراکز سلامت‌محور نگاه تجاری داشت، ادامه داد: متأسفانه این وضعیت همچنان ادامه دارد و نگاه وزیر اقتصاد این است باید موانع کسب‌وکار برداشته شود، در صورتی که داروخانه‌ها مرکز ارائه خدمات سلامت‌محور هستند و دولت موظف است این خدمات را برای همه مردم فراهم کند، چراکه در قانون اساسی، سلامت حق همه مردم است.
وی برای حل این موضوع به ضرورت تبعیت از همان قاعده بین‌المللی سطح‌بندی خدمات که در قانون هم آمده، اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر از متولیان بپرسید برای تأسیس داروخانه در شهرها چه آیین‌نامه و سطح‌بندی‌ای را اجرا می‌کنید، هیچ جوابی نخواهند داشت و عملاً زیرفشار وزارت اقتصاد این سطح‌بندی برداشته شد و گفتند هرکس هرجا می‌خواهد داروخانه بزند!
وی توضیح می‌دهد: راه حل فقط همان سطح‌بندی خدمات است که در دنیا اجرا می‌شود و اینکه متناسب با تعداد پزشکانی که در هر منطقه وجود دارد و یا متناسب با تقاضا، مجوز تأسیس داروخانه، آزمایشگاه و... صادر شود و دادن مجوز بیش از تقاضا به صرف اینکه این منطقه برخوردار است و خوش‌نشین هست بی‌تردید به فساد کشیده می‌شود.
نظر شما