به گزارش قدس آنلاین، گفته می شود که سعودی ها حاضرند برای سال های پایانی حرفه ای فوتبال لیونل مسی، فوق ستاره آرژانتینی سالانه ۴۰۰ میلیون دلار به او بپردازند تا در لیگ فوتبال عربستان بازی کند. در حالی که این مبلغ، حتی بر اساس استانداردهای اخیر و عجیب فوتبال جهان نیز رقمی خیره کننده محسوب می شود، اما برای حاکمان سعودی جزوی از پروژه چند میلیارد دلاری در راه ارتقای وضعیت ورزش، هنر و موسیقی این کشور است.

عربستان امیدوار است این هزینه‌ها که با درآمدهای اضافی ناشی از نقش خود به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام جهان تامین می‌شود، نسل جوان در حال رشد این کشور را هیجان‌زده کرده و صنعت گردشگری آن ها را رونق دهد. منتقدان می گویند که این تلاش ها با هدف ترمیم چهره بین المللی آسیب دیده از جنگ وحشیانه آن ها در یمن و قتل جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ انجام می شود. این به اصطلاح «بازی قدرت نرم» محمد بن سلمان، همزمان با هزینه میلیاردها دلاری برای بهبود قابلیت‌های نظامی عربستان سعودی اتفاق می افتد، با بودجه‌ای که آن ها را به پنجمین بودجه تسلیحاتی بزرگ در بین کشورهای جهان تبدیل می کند. عربستان در چند وقت گذشته مسیر دیپلماتیک فرصت‌طلبانه‌تری را دنبال می‌کند که ریاض را به شکلی پیاپی در تعارض با سیاست های واشنگتن قرار داده است. کریستین اسمیت، محقق ارشد کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن می گوید: «این یک تغییر جهت کامل برای عربستان است. آنها می‌خواهند مردم جهان را متقاعد کنند که این کشور محلی دلپذیر و نه یک مکان تهدیدکننده برای آن ها محسوب می شود.»

قمار ورزشی عربستان

بزرگی هزینه پروژه های عربستان در حوزه های مختلف، عدم توجه به آن از سوی جهان را به امری غیرممکن بدل کرده است. اقتصاد این کشور در سال گذشته یکی از سریع‌ترین رشدها را در میان کشورهای گروه ۲۰ رقم زده که با بیشترین قیمت نفت در حدود یک دهه اخیر تقویت شد و اکنون دارای هفتمین صندوق ثروت دولتی بزرگ جهان می باشد که میلیاردها دلار را در داخل و خارج از این کشور سرمایه گذاری می کند.

سرمایه گذاری های ورزشی در سر لیست پروژه های عربستان بوده است. در اواخر سال ۲۰۲۲، کریستیانو رونالدو، فوق ستاره پرتغالی فوتبال، قراردادی به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار در سال با باشگاه النصر امضا کرد. کمی بیش از یک سال قبل از آن، صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی، کنسرسیومی را رهبری کرد که باشگاه فوتبال نیوکاسل یونایتد از لیگ برتر انگلیس را با مبلغ ۳۷۳ میلیون دلار خریداری کرد. همچنین عربستان سعودی در حال بررسی یک پیشنهاد مشترک برای میزبانی جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۳۰ است، بعد از این که آن ها شاهد موفقیت های اخیر میزبانی این مسابقات در کشور همسایه خود یعنی قطر بودند. صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی،  همچنین میلیاردها دلار را برای تامین مالی مسابقات تور جهانی گلف اختصاص داده که ستاره های مشهور این رشته از جمله فیل میکلسون و داستین جانسون را به خود جذب کرده است. آن ها همچنین سال گذشته ۲۰ میلیارد دلار را برای اضافه کردن مسابقات اتومبیلرانی فرمول ۱ به مجموعه رو به رشد سرمایه گذاری های ورزشی خود در نظر گرفته اند. جده و ریاض و شهرهای اطراف آن نیز محل برگزاری مسابقات بوکس بوده که همه چهره های مطرح از قهرمانان سنگین وزن مانند آنتونی جاشوا و اولکساندر اوسیک گرفته تا مبارزان جدید یعنی جیک پل و تامی فیوری در آن حضور یافته اند.

به گفته سایمون چادویک، استاد ورزش و اقتصاد ژئوپلیتیک در مدرسه بازرگانی Skema در پاریس، «حوزه ورزش برای برنامه هایی که عربستان دارد ضروری است زیرا آن ها به سمت جهانی حرکت می کنند که کمتر به درآمدهای نفتی وابسته است.»

عربستان سعودی می‌خواهد تا سال ۲۰۳۰، ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از بخش گردشگری تامین کند و امیدوار است تا آن زمان بتواند سالانه ۱۰۰ میلیون گردشگر را جذب کند. در سال ۲۰۲۲، عربستان میزبان حدود ۱۶ میلیون بازدید کننده از جمله گردشگران، مسافران تجاری و کسانی که برای دیدن اقوام مقیم این کشور به آن سفر کردند و همینطور مسلمانان خارج از کشور که برای حج به مکه و مدینه می آمدند بوده است. عربستان سعودی برای رسیدن به اهداف خود بر پروژه هایی در حوزه هایی به غیر از ورزش نیز تمرکز کرده است. از برگزاری نمایشگاه هنری اندی وارهول آمریکایی، برگزاری دوسالانه هنری و کنسرت‌های موسیقی الکترونیک در صحرای عربستان، تا افتتاح رستوران‌هایی با مشهورترین سرآشپزهای جهان در ریاض و مشارکت با مدارس برتر آشپزی دنیا، بخشی از هزینه های بالای این کشور بوده است.

شهر و منطقه باستانی العلا یکی از مقاصد اصلی برای سرمایه گذاری های عربستانی ها در حوزه گردشگری بوده به گونه ای که آن ها بودجه ای ۳۵ میلیارد دلاری برای ساخت هتل ها و اقامت های لوکس در آنجا هزینه کرده اند و خواننده های مشهور آمریکایی مانند آلیشیا کیز، ماریا کری و جان لجند نیز اخیراً در آنجا اجرا داشته اند. فیلیپ جونز، مدیر ارشد گردشگری این منطقه می گوید در حالی که برخی از هنرمندان هنوز از آمدن به عربستان امتناع می کنند، اما عربستان نا امید نشده و به دنبال هر فرصتی برای سرمایه گذاری است. او ادامه داد: «مقامات عربستانی می دانند که این کشور از نظر رشد ظرفیت مالی در شرف انفجار است.»

و این فقط مربوط به بخش خصوصی عربستان نمی شود بلکه در سال‌های اخیر، بریتانیا و فرانسه نیز قراردادهای همکاری فرهنگی با عربستان سعودی امضا کرده‌اند.

تصور نادرست

هجوم ناگهانی رویدادهای ورزشی و فرهنگی در عربستان برای مردم این کشور بسیار محبوب شده است، آن هم در کشوری که تا همین اواخر قوانینی را اجرا می کرد که جلوی اختلاط مردان و زنان در ملاء عام را می گرفت. البته همگان تحت تاثیر تلاش های پر زرق و برق عربستان قرار نگرفته اند. کارزارهای مختلف حقوق بشری می گویند که عربستان سعودی تلاش دارد تا با این کارها توجهات را از سابقه ضعیف داخلی خود در مورد آزادی بیان و سایر حقوق بشر منحرف کند.

لینا الحثلول، که خود عربستانی و رئیس یکی از گروه های حقوق بشری مستقر در بروکسل است، درباره طرح قدرت نرم محمد بن سلمان می گوید: «خوشحالم که این تغییرات اتفاق می‌افتد، اما تصور نادرستی از کشور ما ایجاد می‌کند. زمانی که این استراتژی استفاده از فرهنگ، ورزش و هنر برای احیای شهرت ولیعهد و جلب سرمایه‌گذاران و بازدیدکنندگان غربی سودی برای آن ها به همراه داشته باشد، دیگر نقض‌های حقوق بشری موجود مورد توجه قرار نمی گیرد.»

خواهر لینا الحثلول یعنی لوجین الحثلول، یک فعال برجسته حقوق زنان در عربستان سعودی، در سال ۲۰۱۸ دستگیر و سپس به اتهام تحریک برای تغییر رژیم و تلاش برای خدمت به برنامه های خارجی زندانی شد. او در سال ۲۰۲۱ آزاد گردید.

منطقه باستانی العلا تنها یکی از پروژه هایی است که به برنامه بلندپروازانه محمد بن سلمان یعنی «چشم انداز ۲۰۳۰» برای تحول اقتصاد عربستان سعودی کمک می کند. پروژه هایی که البته در داخل مرزهای این کشور مورد استقبال همه قرار نگرفته است. دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل در بیانیه ای در تاریخ ۳ مه اعلام کرد که اعضای قبیله هویتات به دلیل مقاومت در برابر اخراج اجباری از منطقه خود مرتبط با پروژه عظیم «نیوم» در خطر مجازات اعدام هستند. سخنگوی این پروژه از اظهار نظر در این باره خودداری کرده و مرکز ارتباطات بین المللی دولت عربستان سعودی نیز به درخواست ها برای اظهار نظر پاسخ نداده است.

اوایل ماه جاری میلادی ، فهد حمیدالدین، مدیر عامل سازمان گردشگری عربستان، گروه بزرگی را رهبری کرد که در نمایشگاه سالانه مرکز تجارت مسافرتی عربی در دبی شرکت کردند. این سومین بار است که عربستان سعودی در این نمایشگاه تجاری که ۳۰ سال پیش راه اندازی شده، شرکت می کند. حمیدالدین در طول این مراسم در یک هتل مجلل خطاب به خبرنگاران در مقابل یک صفحه نمایش بزرگ نشست و تصاویر خندان لیونل مسی را به عنوان سفیر گردشگری عربستان سعودی به تصویر کشید. تصاویری که این فوتبالیست و خانواده‌اش در سفر به عربستان، از سنت سبد بافی، نژادهای اسب اصیل عربی و بازی در پارک‌های تفریحی این کشور دیدن کردند.

حمیدالدین در این مراسم گفت: «خطاب من به کسانی است که نسبت به عربستان بدبین هستند، اگر می‌خواهید در مورد این کشور صحبت کنید، من شما را دعوت می کنم که پیش از آن از عربستان دیدن کنید و سپس این کار را انجام دهید.»

منبع: بلومبرگ

مترجم: امیرمحمد سلطانپور