گرچه در این بیانیه بر توافق میان ایران و عربستان و حمایت از این اقدام اشاره شده، اما محتوای بیانیه حاکی از تداوم همان موضعگیریهای قبلی شورا بود. در همین راستا، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس گفت: «روند تحولات ماه های اخیر در منطقه امیدبخش و در چارچوب منافع تمامی کشورهای این حوزه است. ایران همواره از گفتگو و همکاری کشورهای حوزه خلیج فارس به عنوان شرکای منطقه‌ای حمایت کرده است. جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک جزء لاینفک و ابدی خاک جمهوری اسلامی ایران است».

کنعانی همچنین درباره موضعگیری شورا نسبت مذاکرات هسته ای بیان کرد: «جمهوری اسلامی ایران بر اساس حقوق و تکالیف خود وفق معاهده عدم اشاعه و موافقت نامه جامع پادمان برنامه صلح آمیز هسته‌ای خود را در تعامل با کشورهای ذی ربط و در همکاری با آژانس پی می‌گیرد».

صدور بیانیه با هدف آرام ساختن تندروها

سید رضا صدرالحسینی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با قدس بیان کرد: اساس تشکیل شورای همکاری خلیح فارس به نفع صدام و علیه جمهوری اسلامی ایران بود. با وجود تمام فراز و فرودهایی که منطقه غرب آسیا و حوزه خلیج فارس داشته، شاهدیم در بیانیه های سالانه صادره از سوی کشورهای عضو یا دبیرخانه شورای همکاری خلیج فارس همواره چند پاراگراف به صورت ثابت و با اشکال گوناگون در بیانیه وجود دارد که به موضوع جزایر سه گانه ایرانی پرداخته است. سوال اینجاست که آیا شورای همکاری میتواند بر علیه مدارک متقن و غیر قابل خدشه تاریخی و نیز اسناد رسمی سازمان ملل متحد نسبت به جزایر ایرانی دخل و تصرف داشته باشد. بدون شک حقوق بین الملل این اجازه را به شورای همکاری خلیج فارس نخواهد داد.

صدرالحسینی افزود: صدور اینگونه بیانیه ها در شرایط فعلی امکان دارد با هدف ارام کردن بخشی از تندروهای مستقر در هیئت های حاکمه برخی از کشورهای عربی باشد. این در حالی است که از سوی دیگر ایران در تمامی بیانیه های صادره توسط این شورا اعضا را به اسناد تاریخی و نامه های نگارش شده پیرامون جزایر سه گانه ایرانی در قرون گذشته احاله داده است. البته پس از بهبود روابط میان دو کشور ایران و عربستان، به نظر میرسد در سالهای آینده مفاد تند بیانیه ها و مواضع ضد ایرانی اعضای شورای همکاری خلیج فارس کمرنگ شود. با اینحال، صدور بیانیه اخیر نیز میتواند برای برخی رسانه ها و افکار عمومی داخلی اعضای شورا به عنوان یک مُسکن و راه حل موقت درنظر گرفته شود.

این کارشناس سیاسی معتقد است: در همین راستا، اتحادیه عرب به عنوان اتحادیه‌ای بزرگتر، گرایشهای بین المللی و تعداد عضو بیشتر نسبت به شورای خلیج فارس مطرح است. بدون شک اتحادیه عرب باتوجه به حضور کشورهای متعدد و نگرش بین المللی آن، از جایگاهی بانفوذ و قابل اعتنا در قیاس با شورای همکاری خلیج فارس برخوردار است. باتوجه به نفوذ برخی کشورهای حوزه خلیج فارس در اتحادیه عرب، به نظر میرسد موضوع صدور بیانیه هایی با رنگ و بوی ضد ایرانی کاهش پیدا کند. در واقع، به دلیل بهبود روابط ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس و همچنین تعدادی از دولتهای عربی دورتر، مسئله ضدیت با ایران کمرنگتر خواهد شد.

 صدرالحسینی تصریح کرد: باید توجه داشت نفوذ سنتی برخی کشورها در شورای همکاری خلیج و اتحادیه عرب همچنان برقرار است، بنابراین انتظارات باید براساس میزان بهبود روابط ایران با کشورهایی همچون امارات، عربستان و بحرین درنظر گرفته شود. کشورمان در ابتدای مسیر حل چالشهای خود با این کشورهاست و آثار آن به مرور در محتوای بیانیه های صادره نیز مشاهده خواهد شد. حل مشکلات ایران با دولتهای حوزه خلیج فارس میتواند در کمرنگ ساختن اینگونه بیانیه ها تاثیر داشته باشد. نکته مهمتر اینکه، جمهوری اسلامی ایران به این بیانیه ها جایگاهی نخواهد داد و صرفاً به همان موضعگیری کوتاه سخنگوی وزارت خارجه بسنده میکند.

انتهای پیام/