به گزارش قدس خراسان، در کیلومتر ۲۰ جاده تربت حیدریه- مشهد، وقتی حدود ۶کیلومتر از جاده اصلی فاصله بگیرید، پس از روستای کامه‌علیا به روستای زیبای بکاول می‌رسید که در دهستان بالاولایت واقع شده است. این روستا به دلیل بافت سنتی و بی‌نظیری که دارد، مورد استقبال گردشگران قرار گرفته و جزو ۱۰ مقصد گردشگری تربت حیدریه به شمار می‌رود.
برای رسیدن به بکاول باید از مشهد به سمت تربت حیدریه حرکت کنید. فاصله بین این دو شهر حدود ۱۵۴ کیلومتر است و تقریباً به دو ساعت رانندگی نیاز دارد. در کیلومتر ۲۰ این جاده، باید ۶ کیلومتری را از جاده اصلی فاصله بگیرید. مسیر رسیدن به بکاول به طور کامل آسفالت است و از این نظر می‌توانید با خیال راحت به این روستای دیدنی سفر کنید.
بافت قدیمی و خانه‌های طبقاتی و خشت و گلی روستا، منظره‌ای مشابه روستای ماسوله گیلان دارد که بسیار دیدنی است. یکی از دلایل اقبال مسافران به این روستا هم همین بافت سنتی و بکر آن است. چند وقتی هم هست که نماسازی و مرمت برخی خانه‌ها و بناهای قدیمی روستا آغاز شده که بر زیبایی آن افزوده است.
بهار بکاول را از دست ندهید
آب و هوای بکاول هم مثل منظره آن دوست‌داشتنی است. هوای پاک و سالم در کنار نسیم خنکی که از سمت کوه‌های اطراف می‌وزد، می‌تواند این روستا را به یکی از بهترین مقاصد گردشگری در روزهای گرم تبدیل کند. بکاول در روزهای آغازین بهار که سرسبزی و طراوت به باغات و درختان بازگشته، دیدنی‌تر از همیشه‌است. آب و هوای روستا نیز در روزهای بهاری دلنشین‌تر از هر وقت دیگری است.
محیط کوهستانی بکاول اما در پاییز و زمستان شب‌های سردی دارد البته سرما به گونه‌ای نیست که نتوانید به روستا سفر و در آن اقامت کنید. ضمن اینکه طبق تجربه مسافران و گردشگران، پاییزهای بکاول هم بسیار زیبا و دیدنی است و حیف است آن را از دست بدهید.
دیدنی‌های بکاول
قدم زدن در محیط روستا و دیدن خانه‌هایی با نمای گلی و خشتی و گذر از میان باغ‌های سرسبز و پربار روستا یکی از جاذبه‌های بکاول است که با سفر به آن نصیبتان خواهد شد. اگر می‌خواهید از شلوغی‌های شهر فاصله بگیرید و اوقاتی را در سکوت و آرامش طبیعت بگذرانید، بکاول بهترین انتخاب است.
آب از دل چشمه‌ها و رودخانه‌های بکاول در جریان است و این روستا را به منطقه‌ای نسبتاً پرآب در دل بیابان‌های تربت حیدریه بدل کرده است. در منطقه بالای روستا هم چشمه‌ای در جریان است که می‌توانید از آب آن استفاده کنید.
علاوه بر این، آسیاب قدیمی روستا نیز یکی دیگر از دیدنی‌های بکاول است که گردشگران به سراغ آن می‌روند. رشته‌کوه‌های دور و اطراف روستا مثل کوه بکاول، سبزآباد و شصت‌دره نیز برای کوه‌نوردی گزینه بسیار خوبی است. اگر صبح زود کوه‌نوردی را شروع کنید، هم می‌توانید از سکوت مراتع و دامنه‌های سرسبز اطراف استفاده کنید، هم از خنکی هوا در میان بافت سنگی کوه‌ها لذت ببرید.
اما یکی از دیدنی‌های عجیب و افسانه‌ای بکاول، یک درخت بید کهنسال با قدمتی نزدیک به ۳۵۰سال و درخت بادام قدیمی است، وقتی به محل خروجی چشمه آب واقع در دامنه کوه برسید، چشمتان به این دو درخت و تکه پارچه‌های بسته شده به شاخه‌ها و تنه آن‌ها خواهد خورد.
دهیار بکاول می‌گوید: سن من به ریشه اعتقاد شفابخشی درختان نمی‌رسد اما تا به حال هیچ سند و مدرک محکمی از شفابخشی این درخت پیدا نشده است. با این حال مردم احترام خاصی برای این دو درخت قائل هستند و آیین‌ها و سنت‌های خاصی را در کنار آن‌ها برگزار می‌کنند. برای مثال غذای نذری می‌پزند یا دستمال‌هایی را به شاخه‌ها و تنه‌های درخت گره می‌زنند.
رضا نمازی ادامه می‌دهد: البته چشمه جاری از پای این درختان هیچ گاه خشک نشده است. این آب، زمین‌های کشاورزی و باغ‌های مردم را آبیاری می‌کند و از این رو مورد احترام اهالی است.
اهالی روستا به نقطه‌ای که آب از دل کوه‌ها خارج می‌شود مزار بکاول می‌گویند و در این نقطه که بین دو سنگ بزرگ واقع شده شمع روشن می‌کنند. در مجموع آب برای اهالی مقدس و ارزشمند است از این رو محل‌هایی که نقطه جوش و خروش آب است مورد احترام آن‌ها واقع می‌شود. محل دسترسی به مزار کمی سخت است و شاید بدون کمک محلی‌ها نتوانید به راحتی به آن دسترسی پیدا کنید.
در دامنه کوه سبزآباد محلی وجود دارد که در گویش محلی «سه‌برارو» به معنای سه برادر نامیده می‌شود. در این محل سه تپه در کنار هم قرار گرفته‌اند به گونه‌ای که منظره‌ای شبیه به خوابیدن سه فرد در کنار هم را ایجاد می‌کند. افسانه‌ای قدیمی در مورد این تپه‌ها وجود دارد که سینه به سینه میان اهالی بکاول نقل شده است اما مثل ماجرای درخت‌های کهنسال، مستندی تاریخی در مورد آن وجود ندارد.
مردم روستا از رفتار برخی گردشگرها ناراضی هستند
دهیار بکاول می‌گوید: چند وقتی است که گردشگری در بکاول رونق گرفته و اهالی هم از آن استقبال می‌کنند اما برخی رفتارها از جانب مسافران و گردشگران موجب دلسرد شدن و ناراحتی روستایی‌ها می‌شود. برای مثال برخی از مردم در باغ‌ها و زمین‌های زراعی روستا زباله می‌ریزند و محیط را کثیف و آلوده می‌کنند که این مسئله علاوه بر این ایجاد منظره‌ای ناخوشایند، موجب ناراحتی محلی‌ها می‌شود.
نمازی ادامه می‌دهد: منبع اصلی درآمد و کار مردم روستا، باغ‌داری است و آلوده شدن زمین‌ها و باغ‌ها، زحمت مردم را دوچندان می‌کند و به کار آن‌ها آسیب می‌زند. گردشگران و مسافران در سفر به بکاول باید به این نکته توجه و برای حفظ محیط زندگی مردم روستا تلاش کنند.
برای سفر به بکاول به این نکات توجه کنید
اگر اهل کوه‌نوردی هستید و دوست دارید بالا رفتن از کوه‌های روستا را تجربه کنید، حتماً تجهیزات لازم برای این ورزش را همراه داشته باشید.
همان طور که اشاره شد، شب‌های روستا به علت قرار گرفتن در میان رشته کوه‌ها سرد و برخی اوقات بادخیز است، توصیه ما این است که حتماً لباس گرم و مناسب با خود همراه داشته باشید به خصوص اگر پاییز و شهریورماه یا اوایل بهار را برای سفر به این روستا انتخاب می‌کنید.
با اقامت در روستا می‌توانید به راحتی به امکانات رفاهی و مایحتاج اولیه دسترسی پیدا کنید اما برای خرید برخی محصولات به صورت مستقیم از مردم روستا مثل لبنیات تازه، داروهای گیاهی نظیر ریواس، اسطوخودوس و آویشن و یا محصولات باغی بهتر است پول نقد همراه داشته باشید.
از قورمه‌خوران تا احترام به درختان کهنسال
بکاول روستایی در شهرستان تربت حیدریه است که در این عصر دیجیتال، هنوز هم سنت‌ها، آیین‌ها و باورهای اصیل خود را حفظ کرده است. مردم این روستا به باغ‌داری، کشاورزی و دامداری مشغول‌اند. یکی از فعالیت‌های برجسته در بکاول، پروار کردن بره‌های نر یک‌ساله است. این‌کار آن قدر در فرهنگ و زندگی مردم بکاول ریشه دوانده که به موجب آن یک رسم دیرینه ایجاد شده است؛ رسم است که بزرگ هر خانواده یک رأس گوسفند را تا شب یلدا نگه دارد و در مراسمی با عنوان «قورمه‌خوران» گوسفند را قربانی و تمام فامیل را دعوت کند.
اما آیین دیگری که در میان مردم بکاول وجود دارد، احترام و اعتقاد آن‌ها به دو درخت قدیمی در روستاست. دو درخت کهن و قدیمی بید و بادام در روستا وجود دارد که مردم براساس آنچه از گذشتگان خود شنیده‌اند، معتقدند محل دفن پیر و مرشدی قدیمی و خداشناس است. به همین واسطه دخیل بستن به این درخت که به نوعی مزار این مرشد است، همه ساله بین اهالی اتفاق می‌افتد و گاهی گردشگران را هم همراه می‌کند. علاوه بر این، مردم اعتقادات مذهبی پررنگی دارند برای مثال مراسم مذهبی محرم به شکلی مفصل در این روستا برگزار می‌شود.
طعم غذاهای محلی و شفابخشی گیاهان دارویی در بکاول
بکاول بهشت غذاهای محلی و گیاهان دارویی است. اگر به این روستا سفر کنید، می‌توانید محصولات شاخص آن از قبیل زرشک کوهی خودرو، سیب قرمز، ریواس، زردآلو، آلو، گلابی، گردو، بادام درختی، گوجه سبز و انگور را به عنوان سوغات از خود محلی‌ها خریداری کنید.
بکاول در زمینه صنایع دستی هم حرف‌هایی برای گفتن دارد؛ شما می‌توانید از هنر فرت‌بافی و قالی‌بافی مردم روستا بهره‌مند شوید و محصولات سنتی را به صورت مستقیم از آن‌ها خریداری کنید. اگر طرفدار غذاهای سنتی و محلی نیز باشید، سفر به بکاول فرصت خوبی برای امتحان کردن طعم‌های تازه است. آش‌های محلی، اشکنه، بلغورشیر، کشک محلی، قوروتی، شیربرنج، قورمه، آرد بریان و انواع ماست و دوغ از جمله غذاهای محلی و خاص بکاول است که با محصولات طبیعی و ارگانیک آماده می‌شوند.
بازدید حدود ۲۰۰ نفر از بکاول در آخر هفته‌ها
علی محمدی، رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگی تربت حیدریه بیان کرد: بکاول جزو مقاصد گردشگری شهرستان بوده و توسعه گردشگری در آن مورد توجه قرار می‌گیرد. براساس آخرین آمار از سوی دهیاری، در روزهای آخر هفته دست‌کم ۲۰۰نفر از روستا بازدید می‌کنند.
بکاول؛ داروخانه داروهای گیاهی تربت‌حیدریه
روستای بکاول ۵۲خانوار ساکن و دائمی و ۱۰۰ خانوار غیرساکن دارد. یکی از مشاغل و کارهایی که اهالی به آن مشغول هستند، تولید و آماده‌سازی گیاهان دارویی است، از این رو بکاول را به نام «داروخانه گیاهان دارویی» تربت حیدریه هم می‌شناسند، این روستا نیاز تربت حیدریه را به گیاهان دارویی مختلف برطرف می‌کند و از این رو شایسته این عنوان است. ضمن اینکه بافت پلکانی و قدیمی روستا موجب شده عده‌ای به آن لقب ماسوله خراسان بدهند. برای نام بکاول هم چند معنی ذکر کرده‌اند که بزرگ، ریش‌سفید و خان‌سالار از جمله آن‌هاست.
به بکاول که رسیدید به این مکان‌ها هم سر بزنید
بکاول یک مقصد گردشگری مهم در شهرستان تربت حیدریه و استان خراسان رضوی است که قطعاً سفر به آن برایتان لذتبخش خواهد بود اما اگر برای یک سفر چندروزه برنامه‌ریزی کردید، به دیگر دیدنی‌های آن دور و اطراف هم سر بزنید.
در ۷۰ کیلومتری تربت حیدریه، به منطقه گردشگری سد نسر می‌رسید که یکی از تفرجگاه‌های دیدنی در پیرامون این شهرستان است و می‌توانید در مسیرتان از آن دیدن کنید. این منطقه با وجود کوه‌های بلند و دامنه‌های سرسبزی که در فصل‌های گرم سال خودنمایی می‌کنند، می‌تواند تجربه خوبی را در این سفر برای شما به ارمغان بیاورد.
مزار بوری‌آباد در فاصله ۵ کیلومتری شهر تربت‌حیدریه، بنایی تاریخی متعلق به امامزاده احمدالرضا(ع) است که قدمت آن به دوره صفویه برمی‌گردد. این مزار که نامش در میان آثار ملی کشور ثبت شده است، امکانات رفاهی مختلفی از جمله زائرسرا، حسینیه و سکوهای اقامتی دارد. حیاط این مجموعه مملو از درخت است و بنای قدیمی امامزاده نیز در آن واقع شده است.
در ۸کیلومتری جنوب شرقی تربت حیدریه، منطقه شکار ممنوع بزمای قرار گرفته که گیاهان متنوعی نظیر چوبک، میخک کوهی، شکرتیغال، گون و کلاه میرحسن در آن یافت می‌شود. گونه کمیاب لک‌لک سیاه هم در فصل‌های زمستان و تابستان از منطقه بزمای گذر می‌کند.
در داخل شهر تربت حیدریه و در محله حسنی، مزار بی‌بی حسنیه یا به گفته محلی‌ها بی‌بی حسنی بر فراز تپه‌ای واقع شده است. بی‌بی حسنیه بانویی دانشمند و آشنا به علوم فقه، تفسیر، حدیث و معارف قرآنی بود که ۱۰ سال در محضر امام صادق(ع) شاگردی می‌کرده است. مزار این بانو امکانات رفاهی مناسبی را در اختیار شما قرار می‌دهد و دسترسی بسیار مناسبی به دیگر جاذبه‌های دیدنی تربت حیدریه دارد.
تفرجگاه گرماب در حوالی تربت حیدریه و رشتخوار نیز یکی دیگر از دیدنی‌های این منطقه است که می‌توانید به آن سر بزنید. طبیعت زیبای گرماب در کنار آبشار تماشایی و البته چشمه آب گرم فوق‌العاده آن، این منطقه دیدنی را به یکی از پرطرفدارترین نقاط استان تبدیل کرده است.
مزار سید قوام‌الدین نوق در روستای نوق، در همان حوالی نیز یکی دیگر از آثار ملی به ثبت رسیده و بااصالتی است که می‌توانید در مسیر سفر خود به آن سر بزنید. در محوطه این مزار می‌توانید چند درخت سرو قدیمی و کهنسال را ببینید که گفته می‌شود کهن‌ترین آن‌ها بیش از ۸۰۰ سال عمر دارد و جوان‌ترین آن‌ها حدود ۴۰۰ سال. قدیمی‌ترهای این منطقه احترام خاصی برای این مزار و البته درختان کهنسال آن قائل هستند و شکستن و آسیب زدن به آن‌ها را بسیار بد می‌دانند.
امکانات رفاهی و اقامتی در بکاول
اقبال مسافران و گردشگران از بکاول موجب شده تا این روزها به امکانات رفاهی و گردشگری این منطقه توجه بیشتری بشود. در حال حاضر یک اقامتگاه بوم‌گردی در این روستا در حال فعالیت است که تمام امکانات ضروری را برای گردشگران فراهم می‌کند. به این ترتیب می‌توانید با خیال راحت برای سفری حتی طولانی‌مدت هم برنامه‌ریزی کنید. البته میراث فرهنگی و گردشگری تربت حیدریه این قول را داده است که برای افزایش ظرفیت‌های گردشگری روستا و خدمت‌رسانی بیشتر به مردم، دو اقامتگاه دیگر را نیز در آینده افتتاح کند. ضمن اینکه اقدام‌های لازم برای گازکشی این روستا نیز در حال انجام است که می‌تواند کمک زیادی به توسعه گردشگری در بکاول بکند.
خبرنگار: محدثه مودی
نظر شما