عرفه نهمین روز از ماه ذی الحجه است که از پر فضیلت ترین روزهای سال به شمار می رود، حجاج بیت الله الحرام در شهر مکه لازم است در این روز در منطقه عرفات از ظهر تا غروب توقف داشته باشند؛ این روز دارای اعمال و مستحبات زیادی است زیرا خداوند، بندگانش را به دعا و درخواست فراخوانده و به آنها وعده برآورده شدن خواسته ها و برطرف کردن ناراحتی ها را داده است.
برای آشنایی بیشتر با سیره معصومین (ع) به ویژه تبیین سیره امام رضا (ع) در روز عرفه با دکتر مرتضی انفرادی همکلام شدیم.
آقای دکتر ابتدا در مورد عرفه توضیحاتی بفرمایید.
واژه عرفه از نظر لغت در زبان عربی، به معنای فهم و شناختن چیزی همراه با تفکر و تدبر در آثار آن آمده است و در اصطلاح فقه اسلامی نهمین روز از ماه ذی الحجه است که عملاً حجاج، اعمال و مناسکشان را از این روز شروع می کنند لذا حاجی از ظهر این روز تا غروب شرعی، باید در صحرای عرفات وقوف پیدا کند.
جایگاه روز عرفه در دین اسلام چگونه است؟
در آموزه های اسلامی از روز عرفه با عنوان "عید" یاد شده است معصومین (ع) نیز احترام ویژه ای برای آن قائلند و همه مردم را به تکریم و بزرگداشت آن فرا می خواندند؛ بر اساس روایات اسلامی این روز خداوند تمام بندگان را به عبادت و تضرع دعوت کرده است و در مقابل نیز خوان غفران الهی و کرامتش را بسط داده است.
روایت شده است که در روز عرفه و در صحرای عرفات، امام حسین (ع) با خضوع و خشوع در کنار جبل الرحمه، دستان مبارکشان را روبروی صورت گرفتند و در حالی قطرات اشک از چشم ها بر گونه هایشان جاری بود، دعای عرفه را خواندند.
در منابع اسلامی چه مستحباتی برای روز عرفه ذکر شده است؟
برای این روز در کتب ادعیه، اعمال مستحبی متعددی بیان شده است که برخی از آنها عبارت است از: احیای شب عرفه، غسل مستحبی، روز عرفه، صدقه دادن، زیارت سیدالشهداء، دو رکعت نماز مستحبی زیر آسمان، استغفار و توبه، دعای عرفه امام حسین (ع)، دعای عرفه امام سجاد (ع).
در آموزه های امام رضا (ع) و سیره عملی ایشان چه اعمالی در روز عرفه بیان شده است؟
امام رضا (ع) نیز مانند سایر معصومین (ع) روز عرفه را بسیار مورد تکریم قرار می دادند و از آن به بزرگی و شکوه یاد می کردند، در سیره عملی ایشان، چند عمل به صورت ویژه در منابع ذکر شده است:
الف) صدقه دادن: در روایت آمده است که امام رضا (ع) اموالشان را در روز عرفه بین نیازمندان تقسیم کردند.
ب) زیارت: علی بن اسباط نقل می کند در روز عرفه خدمت امام رضا (ع) رسیدم، ایشان خواستند تا مرکبشان را آماده کنند و این کار را کردم، سپس آن حضرت به سوی بقیع حرکت کردند و مادرشان حضرت زهرا (س) را زیارت کردند.
ج) روزه: سلیمان جعفری می گوید امام رضا (ع) می فرمودند: پدرم در روز عرفه با وجود گرمای شدید روزه می گرفتند.
د) دعای خاصی از امام رضا (ع) برای روز عرفه که در منابع معتبر آمده است
اَللَّهُمَّ کَمَا سَتَرْتَ عَلَیَّ مَا لَمْ أَعْلَمْ فَاغْفِرْ لِی مَا تَعْلَمُ وَ کَمَا وَسِعَنِی عِلْمُکَ فَلْیَسَعْنِی عَفْوُکَ وَ کَمَا بَدَأْتَنِی بِالْإِحْسَانِ فَأَتِمَّ نِعْمَتَکَ بِالْغُفْرَانِ وَ کَمَا أَکْرَمْتَنِی بِمَعْرِفَتِکَ فَاشْفَعْهَا بِمَغْفِرَتِکَ وَ کَمَا عَرَّفْتَنِی وَحْدَانِیَّتَکَ فَأَکْرِمْنِی بِطَاعَتِکَ وَ کَمَا عَصَمْتَنِی مِمَّا لَمْ أَکُنْ أَعْتَصِمُ مِنْهُ إِلاَّ بِعِصْمَتِکَ فَاغْفِرْ لِی مَا لَوْ شِئْتَ عَصَمْتَنِی مِنْهُ یَا جَوَادُ یَا کَرِیمُ یَا ذَا اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِکْرَامِ .
نظر شما