به گزارش قدس خراسان، نشست خبری طرح‌های اختتام یافته دانشگاه علوم پزشکی مشهد، باحضور پژوهشگران و دانشمندان این حوزه صبح روز یکشنبه، دوم مرداد، در ساختمان قرشی دانشگاه علوم پزشکی برگزار شد.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد رتبه چهارم پژوهش در کشور است
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ابتدای این نشست عنوان کرد: در پژوهش مسیر مثل یک نردبان است که ممکن است در پله اول به دستاوردی نرسیم. آنچه می‌تواند ما را به محصول رساند، اطلاع‌رسانی دقیق است. به نتیجه رسیدن پژوهش زمان می‌خواهد. متاسفانه خیرین ما هم کمتر این دیدگاه را دارند که در پژوهش سرمایه‌گذاری کنند. در حوزه پژوهش به خاطر اطلاع رسانی‌های ناسالم از رتبه اول به رتبه دوم در منطقه تنزل پیدا کردیم. پژوهش و مقاله نویسی مرحله اساسی و اولیه تولید محصول فناور است.
مجید غیور مبرهن گفت: در خصوص بودجه‌های پژوهشی نیز رهبر تاکید داشتند که اگر بودجه پژوهش ارتقا پیدا کند، کشور متحول می‌شود. اعتباری که در دانشگاه برای پژوهش درنظر گرفتیم، از ۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومان بسته به سطح افراد متفاوت است. بخشی از این بودجه نیز به منابع خارج دانشگاه برمی‌گردد؛ برای مثال حدود ۴ میلیارد تومان نیز از وزارت خانه برای طرح‌های کلان بودجه جذب کردیم.
وی بااشاره به اینکه درحال حاضر درحوزه پژوهش مشکل مالی در کشور نداریم ادامه داد: اگر نگاه ما پژوهشی باشد، بر خیلی از ابعاد جامعه تاثیر خواهد داشت. به دنبال کاهش رتبه پژوهشی کشور، در حوزه فناوری نیز چند پله نزول کردیم. بااین حال مشهد در طرح‌های تاثیرگذار رتبه سوم و در بحث فناوری در پله پنجم در کشور ایستاده است. دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در موضوع پژوهش در سطح کشور رتبه چهارم را داراست.
مادران باردار مصرف ویتامین دی را جدی بگیرند
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی مشهد و فوق تخصص نوزادان در این نشست عنوان کرد: در حوزه کاری ما مرگ بدترین اتفاق است. نیمی از فوت کودکان زیر ۵ سال متعلق به نوزادان در ماه اول است. علت مرگ در این گروه اغلب حوادث حین زایمان، نارسی‌ها، عفونت‌ها و ناهنجاری‌های مادرزاد است.
حسن بسکابادی اضافه کرد: حوزه تحقیقاتی من بر مدیریت این ۴ مولفه است. بیش از ۶۰ مقاله در حوزه کنترل حوادث حین زایمان و حدود ۸۰ مقاله درخصوص نارسی‌ها منتشر کرده‌ام. حدود ۷۰درصد مرگ نوزادان در ماه اول به علت نارسی اتفاق می‌افتد و پرداختن به آن اهمیت ویژه‌ای دارد. در این حوزه سعی کردیم راه‌حل‌هایی ساده، قابل وصول و اثربخش را ارائه کنیم.
وی بااشاره به مصرف ویتامین دی به عنوان یک راه‌حل موثر و دردسترس، مطرح کرد: مصرف ویتامین دی نقش موثری در جلوگیری از نارسی نوزادان ایفا می‌کند. در مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد مادرانی که فرزندانشان دچار نارسی می‌شوند، ویتامین دی کمتری دارند. ویتامین دی می‌تواند زایمان را به تاخیر بیندازد چراکه هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، نارسی‌هایش بیشتر خواهد شد.
بسکابادی گفت: وقتی ویتامین دی در بدن مادر کم باشد، نوزاد نیز ویتامین دی کمتری دریافت می‌کند. طبق آماری که در اختیار داریم، از بین ۳۵۰ نوزاد نارس در مشهد، ۸۹ درصد کمبود ویتامین دی دارند. این نشان می‌دهد باید به طور جدی در این حوزه فعالیت کنیم.
این فوق‌تخصص نوزادان در خصوص راه حل این معضل و مصرف موثر ویتامین دی بیان کرد: بیشترین دسترسی ما به مادر در اتاق زایمان است. طی یک تحقیق، به گروهی از مادران ۵۰هزار واحد ویتامین دی تزریق کردیم. بعد از این، تغییرات محسوسی مشاهده کردیم. نخست آنکه نوبت زایمان بین سه تا ۱۰ روز به تاخیر افتاد، که این مساله برای ما حائز اهمیت است و این فرصت را می‌دهد که برخی نارسایی‌ها را برطرف کنیم. دوم آنکه مشاهده کردیم مشکلات تنفسی تا یک سوم کاهش پیدا کرد. ضمن اینکه خونریزی مغزی و آسیب‌های چشمی به طور محسوسی کمتر شده بود. همچنین عوارض و مشکلات تکاملی این نوزادان در دوسالگی برطرف شده بود.
مصرف شیرمادر مرگ و میر نوزادان را تا ۲۳درصد کاهش می‌دهد
بسکابادی دیگر حوزه موثر بر سلامت نوزادان را مصرف شیر مادر عنوان کرد و ادامه داد: این حوزه متاسفانه در کشور ما مغفول مانده‌است. طبق تحقیقات علمی فقط کمتر از ۲درصد مادران امکان شیردهی به نوزاد را ندارند، اما در حال حاضر ۳۶ تا ۴۰ درصد مادران از شیرخشک استفاده می‌کنند.
وی گفت: شیر مادر یک فاکتور تاثیرگذار بر سلامت نوزاد است و اتفاقا هزینه‌ای هم نمی‌خواهد. نه تنها اثرات جسمی، بلکه اثرات روحی مهمی هم دارد. به عنوان مثال زردی مشکل شایع در نوزادان است و مصرف شیر مادر می‌تواند خطر زردی تا ۳۰درصد کاهش بدهد. دستگاه تنفس مصنوعی با هزینه میلیاردی، ۲درصد مرگ را کاهش می‌دهد، اما شیر مادر تا ۲۳درصد باعث کاهش مرگ و میر نوزاد می‌شود. باید در خصوص این مساله و اهمیت آن فرهنگسازی شود. ما پیشگیری را رها کردیم، اما کاشت حلزون گوش که عارضه زردی است را رایگان کردیم.
بسکابادی تاکید کرد: ما تزریق ویتامین دی را به مادران باردار توصیه نمی‌کنیم. در این دوران بهتر است ویتامین دی بین ۴۰۰ تا ۱۰۰۰واحد به صورت روزانه مصرف شود.
تولید داروهای گیاهی برای درمان بی‌خوابی
در ادامه رئیس مرکز تحقیقات فارماکولوژی گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: یکی از مشکلاتی که در سال‌های اخیر شایع شده است، مشکل بی‌خوابی است. یکی از تحقیقات و طرح‌های ما در این راستا تولید کپسول عصاره ریحان است که تاثیر زیادی بر رفع مشکلات خواب دارد. این کپسول هنوز به بازار نیامده و درحال پیگیری پروانه ساخت آن هستیم. اما مردم می‌توانند به راحتی با دم کردن ده برگ ریحان در آب‌جوش، از عصاره آن استفاده کنند.
دکتر حسن رخشنده ادامه داد: گیاه خرفه نیز تاثیر بسیار زیادی بر مشکلات بی‌خوابی دارد. در ادامه تحقیقات، به قدرت خواب‌آوری گوجه فرنگی پی بردیم و کپسول ان را نیز آماده کردیم. نتایج تحقیقات پیرامون خواب نیز تا دوماه آینده منتشر خواهد شد.
تولید یک شربت گیاهی که در کنترل سیروز کبدی موثر است
وی دیگر طرح به اتمام رسیده مرکز تحقیقات فارماکولوژی گیاهان دارویی را تبیین کرد و گفت: در دوران کرونا شربت انار را آماده و تولید کردیم که بر افزایش اشتهای بیماران کرونایی، کاهش بازه درمان، کاهش سرفه و کاهش مراجعه به بیمارستان تاثیر چشمگیری داشت.
رخشنده در ادامه بیان کرد: این شربت که با روش خاصی تولید شده است بر مشکلات کبدی نیز تاثیرگذار است. طی یک تحقیق، گروهی از بیماران مبتلا به سیروز کبدی حدود یک ماه از این شربت استفاده کردند که نه تنها جلوی پیشرفت بیماری را گرفت، بلکه عوارض بیماری را نیز کاهش داد. تلاش می‌کنیم پروانه ساخت این محصول را نیز دریافت کنیم.
خدمات ارائه شده در مراکز بهداشت برای مادران باردار کافی نیست
در ادامه دانشجو و پژوهشگر رشته مامایی درخصوص طرح تحقیقی خود درباره تاثیر مشاوره پیرامون خودمراقبتی بر کیفیت زندگی و رفتار های خودمراقبتی در زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا مطرح کرد: بارداری دوره‌ی حساس و مهمی در زندگی زنان است و تغییرات روانشناختی و فیزیکی زیادی ایجاد می‌کند و می‌تواند به خودی خود زنان را نیازمند مراقبت کند. اگر بارداری با مشکلاتی مثل فشار خون همراه باشد، قطعا نیاز به توجه بیشتری دارد.
گلناز احمدی‌نژاد ادامه داد: در این طرح گروهی از زنان باردار مبتلا به فشارخون به عنوان گروه مداخله انتخاب شدند و طی چهار جلسه پیرامون خودمراقبتی مشاوره دریافت کردند. گروه کنترل نیز خدمات معمولی مراکز بهداشت را ادامه دادند . در انتها مشاهده شد در گروه مداخله کیفیت زندگی افزایش یافته و افراد رفتارهای خودمراقبتی فشارخون را به خوبی اموزش دیده بودند و انجام می‌دادند. دوران بادراری هرچه خوشایندتر باشد، در تصمیم بعدی مادر برای حاملگی نیز تاثیرگذار و در فرزندآوری موثر است .
وی بااشاره به اینکه در این جلسات مراقبت‌های تغذیه‌ای و روانشناختی به زنان باردار اموزش داده می‌شود بیان کرد: امروز اقدامات ارائه شده در مراکز بهداشت کافی نیست و نمره کیفیت زندگی همچنان پایین است . گنجاندن برخی رفتارهای مراقبتی نظیر آنچه در این طرح آمده می‌تواند تاثیر چشمگیری داشته باشد.
پوسیدگی دندان یک اپیدمی است
استادیار دانشکده دندانپزشکی مشهد در ادامه این نشست مطرح کرد: سال‌هاست با اپیدمی پوسیدگی دندان روبه‌رو هستیم. طبق مطالعات بیش از ۸۰ درصد کودکان کشور دندان پوسیده دارند و تنها ۳ تا ۴ درصد نوجوانان ما عاری از پوسیدگی هستند. این آمار بار درمانی زیادی را به جامعه وارد می‌کند و اولویت ما باید پیشگیری از پوسیدگی و مهار آن باشد.
حسین باقری ادامه داد: هنوز آگاهی کافی درخصوص اهمیت پیشگیری و کنترل پوسیدگی دندان در بین جامعه وجود ندارد. هنوز هم در جامعه نهادینه نشده که زنان قبل از اقدام به باردای سلامت دهان و دندان را بررسی کنند. اگر مادر قبل از بارداری مقداری جرم دندان داشته باشد، در دوران بارداری به علت تغیرات هورمونی مشکلات بیشتری پیدا می‌کند. هنوز این مساله را تبیین نکردیم که اگر دندان مادر دچار مشکل شد، تقصیر نوزاد نیست و بدن درصورت کمبود کلسیم از دندان استفاده نمی‌کند.
وی درخصوص برخی اظهارنظرهای غیرکارشناسی درمورد فلوراید خمیردندان بیان کرد: شواهد قطعی علمی شواهد نشان می‌دهد خمیر دندان دارای فلوراید دارای تاثیر قطعی بر پوسیدگی است.
باقری گفت: تمرکز ما باید بر پیشگیری از پوسیدگی دندان باشد. راهبرد ما این است که در کنار فلوراید، کلسیم و فسفات را که مواد تشکیل دهنده دندان هستند ارائه کنیم. پروتئینی در شیر این خاصیت را دارد که کلسیم و فسفات را در خود نگه دارد. سال‌ها پیش در استرالیا این پروتئین را از شیر استخراج و محصولی معرفی کردند که در کنار فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی موثر بود. متداول‌ترین محصول خمیرهای درمانی حاوی این ماده است. اما امروزه هر تیوپ ۷۵ گرمی آن یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از ۶ سال پیش در دانشکده دندانپزشکی با هدف دستیابی به این تکنولوزی فعالیت کردیم و روشی را برای استخراج این پروتئین ابداع کردیم که ارزانتر است. بعد از ازمایش‌ها مشخص شد این محصول انتظارات ما را برطرف می‌کند و تاثیر زیادی روی پوسیدگی و دوباره معدنی شدن دندان دارد و می‌تواند رشد باکتری عامل اصلی پوسیدگی را نیز مهار کند.
وی در پایان خبر داد: بعد از اثبات خاصیت این محصول، با تولیدکنندگان مواد بهداشتی و صنایع غذایی مذاکره کردیم تا برای ساخت آدامس حاوی این ماده و خمیردندان آن اقدام کنیم.
خبرنگار: محدثه مودی
نظر شما