کربلا یعنی مجسم ساختن تمام ارزش‌های دینی. تمام ارزش‌های دینی در تمام کربلا مجسم شده و کربلا برای هر کدام مصادیق و نمونه‌ای دارد. به طور مثال حضرت ابوالفضل(ع) مظهر ایثار و تبعیت از ولی است، حرّ بن یزید ریاحی مظهر توبه و...

تمامی انبیاء و پیامبران الهی برای هدایت، رواج اخلاقیات و ترویج جامعه دینی آمده‌اند و در مسیر دعوت الهی خود، اولین و مهم‌ترین موضوعی را که مطرح می‌کردند، مسئله توحید و عبادت خدا بود.

در آیه 33 سوره توبه در خصوص پیامبر(ص) آمده است: هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ: اوست که رسول خود را با هدایت و آیین حق فرستاد تا آن را بر همه آیین ها غالب گرداند، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند. (التّوبه/ 33). طبق نقلی از امام حسین(ع) «إن کان دین محمّد لم یستقم الّا بقتلی فیا سیوف خذینی»؛ این کار محقق نشد اما با شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا دین پیاده شد، تجسم پیدا کرد و به عنوان الگو قرار گرفت.

در زمان امام حسین(ع) دین و ارزش‌ها در حال نابودی بود تا جایی که به فرموده ایشان ادامه حکومت یزید جز نابودی و تمام شدن اسلام نتیجه‌ای نداشت. آن حضرت(ع) برای بازآفرینی ارزش‌ها و پیاده کردن تمام الگوهای دینی نیاز به اقدامی مهم و اثرگذار داشت. به بیانی دیگر سیدالشهدا(ع) دولتی مانند دولت امام زمان(ع) به راه انداخت که تمام ارزش‌ها در آن جمع شده بود. این ارزش‌ها بسته به ظرفیت افراد در آنها متجلی ‌می‌شد.

هدف امام حسین(ع) از قیام؛ دفاع از اعتقادات، اصل دین، توحید، نبوت و حفظ این امور به عنوان مبنای قدرت در جامعه اسلامی و جلوگیری از خاموش شدن نور این حقایق بزرگ بود. اگر با این نگاه به نهضت اباعبدالله الحسین(ع) بنگریم، برای ظهور آقا امام زمان(عج) اشتیاق پیدا می‌کنیم. نه تنها خود امام حسین(ع) که یاری کنندگان حضرت(ع) هم همگی الگوی ما هستند. مانند حضرت عباس(ع) که مظهر ایثارگری است. یا تائبی مانند حرّ بن یزید ریاحی یا طفل خردسال شهید و... که با تأسی از هر کدام می‌توانیم نسبت به امام زمان(عج) و ظهور ایشان معرفت، محبت و اطاعت پیدا کرده و جامعه‌ای مهدی‌پسند رقم بزنیم.

امام حسین(ع) با فداکاری و امام سجاد(ع) با دعا و مناجات التائبین توجه ما را به این نکته سوق داد. مناجات التائبین اولین مناجات از مناجات‌های پانزده‌گانه امام سجاد(ع) است که زبان حال خوبی است برای کسانی که در حال توبه کردن قرار می‌گیرند. حرّ بن یزید ریاحی یکی از مضامین مناجات التائبین است و حکایت می‌کند که سخن گفتن با حالت تذلل و زبان التماس و زاری با خداوند، انسان را برای دریافت بخشش و رحمت الهی مستعد می‌کند.

امام حسین(ع) هنگام خروج از مکه و حرکت به‌ سوی کربلا، طی نطقی فرمود: «مَنْ کَانَ بَاذِلًا فِینَا مُهْجَتَهُ، وَ مُوَطِّناً عَلَی لِقَاءِ اللَّهِ نَفْسَهُ، فَلْیَرْحَلْ مَعَنَا»، هر که می‌خواهد جان خود را در راه ما بذل کند و خود را برای ملاقات با خدا آماده کرده است، با ما کوچ کند. به بیانی دیگر طبق فرموده امام حسین(ع) اگر نزد من بیایید با مولا ارتباط پیدا می‌کنید. حرّ هم پیش حسین(ع) رفت و با مولا ارتباط پیدا کرد. این امر ترجمه این فراز از مناجات التائبین است: هَلْ یَرْجِعُ الْعَبْدُ الْآبِقُ إِلَّا إِلَی مَوْلاهُ؟ أَمْ هَلْ یُجِیرُهُ مِنْ سَخَطِهِ أَحَدٌ سِوَاهُ؟ آیا بنده فراری جز به مولایش رجوع می‌کند؟ غیر از مولا چه کسی می‌تواند او را از غضب مولایش نجات بدهد؟

بسیار شایسته است که انسان خود را بنده مولا بداند و این مطلب را در قالب مناجات، اظهار ذلت و تضرع به محضر پروردگار عرضه بدارد زیرا همین واگویی، حالت تضرع او را بیش‌تر خواهد کرد.

وقتی که حرّ به سبب آنچه پیش‌تر به آل رسول الله(ص) روا داشته بود و آنها را در مکانی بی‌آب و گیاه وانهاده بود، توانست توبه کرده و مقرب درگاه شود، پس راه برای سایرین هم هموار است.

با خواندن مناجات التائبین به خدا می‌گوییم که رفتن پیش ائمه(ع) همانند رفتن به درگاه الهی است. «وَ إِنْ رَدَدْتَنِی عَنْ جَنَابِکَ فَبِمَنْ أَعُوذُ فَوَا أَسَفَاهْ مِنْ خَجْلَتِی وَ افْتِضَاحِی» یعنی اگر از آستانت‏ بازگردانی به که پناه برم؟ در این حال افسوس از شرمندگی و رسوایی‌‏ام.

حرّ بن یزید ریاحی نخستین شخصی بود که راه را بر امام حسین(ع) بست و اجازه نداد حضرت حرکت کند. آن‌گاه که بر امام به دستور ابن‌زیاد سخت گرفت، امام حسین(ع) به او فرمود: «مادرت به عزایت بنشیند». حرّ سر به زیر افکند و عرض کرد: «اگر غیر از شما کسی نام مادرم را می‌برد پاسخ می‌دادم، اما چه کنم که مادر شما فاطمه(س) است». ادب در مقابل امام حسین(ع) و محبت نسبت به حضرت زهرا(س) عاملی مهم در نجات حرّ بود و همین مودت به بانوی گرانقدر اسلام بود که او را از جهنمی شدن نجات داد.

درس بزرگی که حرّ به ما داد این است که با کربلا هماهنگ شدن، با دین و با امام زمان هماهنگ شدن است. حرّ که بزرگترین گناه را در حق اولاد پاک پیغمبر اسلام(ص) انجام داده بود، با توبه بخشیده شد. حرّ الگوی توابین در تمام اعصار است. او الگوی دین در نشان دادن اوج رجوع و بازگشت به خداست. حرّ بن یزید ریاحی به آنچه در مناجات التائبین آمده عینیت بخشید.