به گزارش قدس خراسان، گردوغبار حالا میهمان ناخوانده‌ای است که اگر هر چند روز یک بار از در برانیم، از دیوار به مشهد می‌آید و بیشتر از مردم، مسئولان را غافلگیر می‌کند.

روز یکشنبه ۱۵ مرداد ماه وقتی مردم مشهد از خواب بیدار شدند، تابلوهای سنجش کیفیت هوای شهر را در خیابان‌ها دیدند که عقربه‌هایشان عددهای عجیب و غریبی را نشان می‌داد به طوری که حجم آلودگی و گرد وغبار هوا در ساعت ۹ صبح به عدد ۳۶۴ رسید؛ اما این همه ماجرا نبود. 

گرد وغبار و ذرات معلق موجود در هوا، شهروندان به خصوص سالمندان و مبتلایان به بیماری‌های تنفسی را دچار مشکل کرد آن هم در شرایطی که اسپری‌های تنفسی و ماسک مناسب کمیاب است.

رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این زمینه هشدار داد و گفت: آلودگی هوای مشهد برای سالمندان، کودکان و بیماران به ویژه افراد دارای بیماری‌های قلبی، ریوی و مشکلات تنفسی خطر جدی به همراه دارد. از این رو توصیه می‌شود این افراد در زمان آلودگی هوا از منزل خارج نشوند.

وی با بیان اینکه به افراد سالم توصیه می‌شود در زمان خروج ضروری از منزل از دو ماسک استاندارد و یا فیلتردار استفاده کنند تا گرفتار آلودگی هوا نشوند، ادامه داد: همچنین از باز کردن در و پنجره‌ها و روشن کردن کولر که موجب ورود هوای آلوده به داخل منزل می‌شود، خودداری کنند.

به گفته رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تحقیقات نشان داده در مناطقی که درصد آلودگی هوا و ریزگردها بیشتر است، میزان ابتلا به بیماری‌های تنفسی، برونشیت مزمن و آسم در افراد منطقه افزایش می‌یابد.

همزمان با این هشدارها و افزایش نگرانی شهروندان، پیام‌های گلایه‌آمیز زیادی در خصوص کمبود یا نبود ماسک فیلتردار مناسب و اسپری‌های تنفسی از مردم رسید و همین بهانه‌ای شد تا روز دوشنبه ۱۶ مرداد ماه به داروخانه‌های سطح شهر برویم و شرایط را از نزدیک مشاهده کنیم.

وارد داروخانه‌ای در بولوار توس می‌شویم و از مسئول فنی داروخانه در خصوص وضعیت اسپری‌های تنفسی سؤال می‌کنیم. 

سالبوتامول؛ نیاز جدی و کمبود جدی‌تر

این داروساز که تمایل چندانی به مصاحبه ندارد، می‌گوید: اسپری تنفسی سالبوتامول که در میان اسپری‌های تنفسی بیشترین مصرف را دارد، با کمبود مواجه است و زمانی که سهمیه برسد، خیلی زود تمام می‌شود. انواع دیگر مثل سِرُتاید بسیار نایاب است.

وی در ادامه از کمیابی و گرانی ماسک‌های فیلتردار استاندارد و اصل می‌گوید و نمونه‌های داخلی را بدون کیفیت لازم می‌داند.

 مسئول داروخانه بعدی نیز از کمبود شدید اسپری‌های تنفسی و سرگردانی بیماران می‌گوید و اظهار می‌کند: شرکت‌های پخش دارو به صورت قطره‌چکانی و در قبال خرید داروهای کم‌مصرفی مانند مکمل‌ها به ما اسپری تنفسی می‌دهند. در مناطق کم‌برخوردار شهر که مردم توان مالی و اقبالی برای خرید مکمل‌ها و ویتامین‌ها ندارند، داروخانه باید چه تدبیری داشته باشند؟

داروخانه‌های بعدی در نقاط مختلف شهر نیز کم و بیش از کمبود اسپری‌های تنفسی که در شرایط گرد و غبار، تقاضای بیشتری از سوی بیماران دارد، گلایه‌مندند.

اسپری تنفسی در گرو خرید سبدی دارو!

مسئول یکی از داروخانه‌های بولوار توس می‌گوید: اسپری‌های تنفسی به طور کلی کم است. اسپری‌های پرمصرف‌تر مانند سالبوتامول که در موارد حاد تنگی نفس استفاده می‌شوند، متأسفانه کمیاب‌اند و گاه برای جبران این کمبود، برندهای دیگری به بازار می‌آید که کیفیت لازم را ندارد.

دکتر حسین ابراهیمی با اشاره به سبدفروشی دارو از سوی شرکت‌های پخش، ادامه می‌دهد: مشکلی که داروخانه‌ها دارند این است که گاهی برای تأمین این اسپری مجبورند یک سری خریدهای اضافه بر نیازشان انجام دهند تا بتوانند در کنار آن چند اسپری سهمیه‌ای تحویل بگیرند؛ چون مسئله، سلامتی مردم است و خود را موظف می‌دانیم نیازهای دارویی آن‌ها را برطرف کنیم.

وی عنوان می‌کند: برای تأمین ۱۰ اسپری سالبوتامول گاهی مجبور می‌شویم از یک داروی مکمل کم‌مصرف که شرکت پخش می‌خواهد از سر خود باز کند، بخریم و این موضوع سبدفروشی دارو به حربه شرکت‌های پخش علیه داروخانه‌ها تبدیل شده است.

این دکتر داروساز می‌گوید: سروتاید، اسپری تنفسی دیگری است که نمونه‌های اصلی آن در بازار نایاب است و نمونه‌های هندی آن به ندرت پیدا می‌شود؛ اما بیماران معمولاً از کیفیت آن‌ها ناراضی هستند. 

مشکل جانبازان تنفسی در تهیه دارو

وی با بیان اینکه در میان مراجعان، افراد جانباز هم هستند که برای تنفس مشکل جدی دارند؛ اما اسپری نداریم، می‌افزاید: گاهی اوقات بیمار با توضیحاتی که می‌دهیم، نبود دارو را به عنوان یک مشکل فراگیر می‌پذیرد؛ اما گاهی نمی‌پذیرد و داروخانه را مقصر می‌داند.

ابراهیمی بیان می‌کند: همچنین داروهایی مانند شربت سالبوتامول و تئوفیلین که برای بیماران تنفسی تجویز می‌شود، خیلی کم است و برای داروخانه به صورت ۱۰ تا ۱۰ تا می‌آورند، در حالی که پیش از این در تعداد  بالا توزیع می‌شد. قرص یا کپسول‌هایی مثل تئوفیلین نیز که پای ثابت نسخه خیلی از بیماری‌های تنفسی است، پیدا نمی‌شود و الان حتی یک ورق هم در داروخانه موجود ندارم.

وی می‌گوید: ماسک‌های معمولی سه لایه که در بازار موجود است، در شرایط گرد وغبار تأثیر چندانی ندارد و باید ماسک‌های «اِن۹۵»  استفاده شود که متأسفانه مارک‌های اصلی آن هم در بازار خیلی کمیاب است و انواع غیر اصل موجود هم کیفیت لازم را ندارند.

دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی هم در این باره می‌گوید: در مورد اسپری سالبوتامول که یک اسپری اورژانسی و پرمصرف برای بیماران مبتلا به آسم و تنگی نفس است، کمبود وجود دارد و از طرفی قیمت‌ها رشد خیلی زیادی در دو سال اخیر داشته است.

دکتر سید حسین بهشتیان متذکر می‌شود: متأسفانه در مورد داروهای بیماری‌های تنفسی نیز وضعیت مشابه و کمبود وجود دارد. همچنین برخی آمپول‌های کورتونی که برای موارد حاد تنگی نفس و جانبازان شیمیایی تجویز می‌شود، بسیار کمیاب است.

وی یادآور می‌شود: فارغ از شرایط هجوم گرد وغبار که هر از گاهی تنفس را برای شهروندان و به ویژه جانبازان و بیماران ریوی و تنفسی سخت می‌کند، ما رویدادهایی مانند پیاده‌روی اربعین، بازگشایی مدارس، شروع فصل پاییز و اپیدمی بیماری‌های تنفسی و سرماخوردگی‌ها را داریم که طبیعتاً نیاز به اسپری‌های تنفسی و داروهای مرتبط با تنگی نفس بیشتر خواهد شد.

گلایه‌های مردمی و مشاهده‌های عینی ما از وضعیت کمبود ماسک‌های استاندارد و مناسب، اسپری‌های تنفسی و داروهای بیماران تنفسی و ریوی در داروخانه‌ها نشان از نبود برنامه‌ریزی و پیش‌بینی شرایط بحرانی توسط مسئولان بهداشت و درمان مشهد دارد. راستی یک نفر پاسخ دهد وظیفه دانشگاه علوم پزشکی مشهد در شرایط گرد وغبار و بحران آلودگی هوا غیر از مستقر کردن آمبولانس‌های اورژانس در شهر چیست؟

خبرنگار: معصومه مومنیان