به گزارش قدس آنلاین، طبق گفته رابین ناندی، نماینده یونیسف در ایران«قبل از مرداد سال ۱۴۰۰ دو الی سه میلیون پناهنده افغانستانی در ایران زندگی می‌کردند که این آمار پس از روی کار آمدن حکومت طالبان به‌حدود ۴.۵ میلیون نفر رسید». هرچند که آمار دیگری در این رابطه وجود دارد و خبر از وجود هفت میلیون تبعه افغان در ایران می‌دهد.
برخی وجود نیروی کار افغان را تهدیدی برای نیروی کار ایرانی و عاملی در مسیر بیکاری جوانان می‌دانند؛ اما عده‌ای دیگر این مسئله را فرصت دانسته و معتقدند که چنانچه نیروهای افغانستانی نباشند بخش ساختمانی که بیشترین حضور نیروی کار افغان را به‌خود اختصاص داده با چالش مواجه می‌شود. به‌عقیده این کارشناسان باتوجه به‌اینکه بخش زیادی از بیکاران ما را قشر تحصیلکرده تشکیل می‌دهد، بنابراین چه نیروی کار افغان وجود داشته باشد و چه باشد، این افراد بیکار خواهند بود، چراکه نیروی تحصیلکرده فعالیت ساختمانی انجام نمی‌دهد، بنابراین خروج افغانستانی‌ها به‌هیچ‌عنوان در افزایش فرصت‌های شغلی برای قشر بیکار موجود در کشور تأثیری ندارد.
ورود روزانه ۱۰ هزار افغانستانی به‌ایران!
حشمت‌الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در دوره دهم مجلس شورای اسلامی در رابطه با تهدید یا فرصت بودن حضور این نیروها به‌خبرنگار قدس می‌گوید: نمی‌توان به‌این سوال پاسخ کلی داد، بلکه باید بر اساس مقتضیات زمان و یا سیاست‌های توسعه‌ای به‌آن نگاه کرد. به‌هر حال اتباع افغانستانی نقش عمده‌ای در روند بازسازی ایران پس از جنگ و حتی در دوران سازندگی داشتند و بسیاری از کارهای سخت کشور را آنان انجام دادند و این دینی است که همچنان باقی است، بنابراین آن بخش از اتباع افغان که مراحل قانونی حضور در ایران را طی کردند باید از سیاست‌های حماتی برخوردار باشند.
وی ادامه داد: متاسفانه طالبان پس از روی کار آمدن در افغانستان سیاست‌های نژادی با جوهره غلیظ ایدئولوژیک را در پیش گرفته و تاکید دارد افرادی می‌توانند در این کشور بدون مشکل زندگی کنند که این اصول را بپزیرند. به‌دلیل در پیش گرفتن این سیاست، بر شمار مهاجرت مردم افغانستان افزوده شد به‌طوری که پس از حضور طالبان در افغانستان بر اساس آمار غیررسمی روزانه ۱۰ هزار افغانستانی وارد ایران می‌شوند.
فلاحت پیشه با بیان اینکه به‌ازای هر یک تبعه افغان که از کشور استرداد می‌شود ۱۰ تبعه به‌ایران می‌آید، به‌وجود مافیا در این رابطه اشاره و خاطرنشان کرد: معتقدم مقابله با هرآنچه که تبدیل به‌مافیا شده به‌دلیل قدرتمند و نظامند عمل کردن آن، سخت و ساختار قانونی کشورها را تهدید می‌کند و مشاهده می‌کنیم که از زمان روی کار آمدن طالبان، مافیاهای جدی و قدرتمندی شکل گرفتند که از برخی مسئولان مرزی افغانستان تا برخی از ایرانیان در این مافیا صاحب سهم هستند و ساختار به‌گونه‌ای است که پس ۲۴ ساعت از ورود اتباع به‌ایران جای خواب و پس از ۴۸ ساعت محل کار آنان مشخص می‌شود که این موضوع به‌کشوری مانند ایران که با مشکل جمعیتی مواجه است، آسیب می‌زند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم اضافه کرد: در حال حاضر با پدیده‌ای مواجه هستیم که بسیاری از نخبگان ما از کشور خارج می‌شوند و در مقابل افرادی وارد کشور می‌شوند که هیچ گونه گزینشی برای جذب آنان صورت نگرفته و این در حالی است که یک کشور باید سیاست‌های مهاجرتی را براساس سیاست‌های جدید دنیا و در قالب سیاست‌های توسعه‌ای خودش در پیش گیرد.
وجود حدود ۳۰۰۰۰۰۰ میلیون نیروی کار افغان در ایران
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار کار هم در این رابطه به خبرنگار قدس می‌گوید: از گذشته‌های دور به‌دلیل مسائل سیاسی و مذهبی حضور تعداد زیادی مهاجر افغانستانی را در کشور شاهد هستیم و متاسفانه به‌همین دلایل و شرایط خاصی که افغانستان با آن مواجه است، اکثریت غریب به‌اتفاق این افراد به‌صورت غیرقانونی به‌ایران مهاجرت کرده‌اند.
وی ضمن اشاره به‌اینکه طبق برآورده‌ها، شمار نیروی کار افغانستانی در ایران حدود سه میلیون نفر است، خاطرنشان کرد: این رقم درحالی است که تعداد بیکاران ما رقمی به‌مراتب کمتر از این عدد است، بنابراین چنانچه این تعداد نیروی کارِ مهاجر نباشند، تعداد بیکار در ایران به عدد صفر می‌رسد.
این کارشناس بازار کار تصریح کرد: حضور این مهاجران باعث می‌شود که حقوق کار در ایران تحت تاثیر قرار گیرد زیرا شرایطی که نیروی کار مهاجر دارد برای برخی از کارفرمایانی که به‌دنبال سودجویی از نیروی کار هستند، جذابیت دارد؛ باتوجه به‌اینکه این افراد روادید سیاسی ندارند کارفرمایان بیشتر می‌توانند آنان را تحت تاثیر قرار دهند، چراکه آنان مجبور هستند برای کسب درآمد تمام سلایق و نظراتی که کارفرما در نظر دارد را محقق کنند؛ از بیمه تامین اجتماعی استفاده نمی‌کنند و ساعت کار طولانی‌تری دارند و حتی در حقوق و مزایا هم مجبور به‌تمکین از نظر کارفرما هستند و در مقابل کارفرما به‌راحتی می‌تواند آنان را اخراج کند بدون اینکه ترسی از شکایت آنان به‌دادگاه داشته باشد.
این کارشناس بازار کار اضافه کرد: در عین حال ما برای اجرای قانون کار در کشور با چالش روبه‌رو می‌شویم، چراکه وقتی برخی کارفرمایان به دلیل به‌کارگیری مهاجرین حاضر می‌شوند بخشی از قانون کار را اجرایی نکنند، این اتفاق تبدیل به‌یک فرهنگ عمومی در بازار کار می‌شود که نه به‌نفع کشور است و نه به‌نفع منافع عمومی و حاکمیت.
امکانات بسیار همراه با یارانه در اختیار اتباع!
حاج‌اسماعیلی به‌مشکلات اجتماعی و رفاهی که در ادامه این سیل مهاجرت برای ایرانیان رخ داده اشاره و خاطرنشان کرد: ایران به‌دلیل تحریم‌ها در توزیع منابع محدودیت‌های خاص خودش را دارد، در این شرایط بخش زیادی از منابع کشور صرف مهاجرین می‌شود که این امرباعث شده کارگران و کارمندان بیشتر از این بابت آسیب ببینند، چراکه امکانات زیادی را همراه با یارانه در اختیار این مهاجرین قرار داده‌ایم.
وی در ادامه سخنان خود به‌تهدیداتی که این مهاجرین می‌توانند برای ایران داشته باشند اشاره کرد و گفت: حضور ۵.۵ تا ۷ میلیون افغانستانی در ایران برای کشوری با جمعیت ۸۵ میلیون نفر یک تهدید بالقوه است، چراکه بسیاری از این افراد به‌صورت غیرقانونی وارد ایران شدند به‌خصوص اینکه یکی از مسئولان عنوان کرده حدود ۱.۵ میلیون نفر از این تعداد سابقه نظامی‌گری در افغانستان داشته‌اند.
این کارشناس بازار کار بیان کرد: قانون کار درخصوص به‌کارگیری نیروی خارجی در محیط کسب و کار تاکید دارد که علاوه بر اینکه باید روادید سیاسی و پاسپورت داشته باشند، می‌بایست پروانه کار دریافت کنند، همچنین قانون کار شرایط حضور نیروی کار خارجی را مشخص کرده است. بر این اساس در تخصص‌هایی که نیروی کار داریم حق استفاده از نیروی خارجی را نداریم، دوم اینکه برای تکنولوژی خاصی که فاقد دانش آن هستیم اجازه ورود نیروی کار خارجی را داریم آن هم از طریق مبادی قانونی و ضمن طی کردن فرآیندهای اداری. همچنین وارد کردن نیروی خارجی باید به‌گونه‌ای باشد که ضمن ورود تکنولوژی به‌کشور زمینه ارزآوری هم فراهم شود و از طرفی دیگر باید رقابت در بازار کار ایران به‌صورت عادلانه انجام شود.
حاج‌اسماعیلی در پاسخ به‌این پرسش که نیروی کار ایرانی نمی‌پذیرد که برخی مشاغل سخت را انجام دهد، بنابراین درصورت حذف نیروی کار خارجی این مشاغل بر زمین خواهند ماند، چگونه می‌توان این مشکل را رفع کرد، تصریح کرد: این نکته درست است؛ اما باید به‌این مسئله هم توجه کرد که مشاغل در ایران دارای آیین نامه هستند. از چهار هزار عنوان شغلی، یک هزار شغل دارای شرایط سخت و زیان‌آور استکه به‌دلیل شرایط سختی که این مشاغل دارند بایستی پشتیبانی‌های لازم اعم از ارفاق سنوات کاری، افزایش مزایا و غیره را برای این مشاغل در دستور کار قرار دهیم تا نیروی کار ایرانی برای حضور در این مشاغل رغبت پیدا کند.
سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری افغانستانی‌ها در ایران
جالب است بدانید که حجم سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا فروردین امسال، ۶ میلیارد و ۵۱ میلیون دلار بود که حدود یک میلیارد دلار آن مربوط به فعالین اقتصادی افغانستانی است.
به‌گفته اربابی، رئیس انجمن فعالین اقتصادی افغانستان فعالین اقتصادی این کشور حدود ۱۶۰۰ شرکت در خراسان رضوی و حدود هفت هزار شرکت فعال در کل ایران تاسیس کرده و مشغول به فعالیت اقتصادی هستند، بنابراین حجم بیشتر فعالیت‌های اقتصادی افغانستانی‌ها بیشتر در خراسان رضوی متمرکز است.
وی مدعی است که حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد از حجم سرمایه‌گذاری خارجی در خراسان رضوی متعلق به‌افغانستانی‌هاست که چنانچه اصناف و بازاریان را هم به‌آنان بیافزاییم به حدود ۶۰ درصد می‌رسد، بنابراین افغانستانی‌ها رتبه نخست را در سرمایه‌گذاری خارجی در خراسان رضوی دارند.
اربابی با بیان اینکه فعالین اقتصادی افغانستانی در تمامی حوزه‌های هتلداری، پتروشیمی، حمل‌ونقل، کشاورزی، صنعت و معدن و غیره در ایران فعالیت دارند، ابراز کرد: حجم سرمایه‌گذاری ما در جمهوری اسلامی ایران بین یک تا یک و نیم میلیارد دلار است.
رئیس انجمن فعالین اقتصادی افغانستان در ایران در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به‌اینکه پس از استقرار طالبان در افغانستان شمار سرمایه‌گذاران این کشور در ایران افزایش یافت، خاطرنشان کرد: مرز جغرافیایی و نزدیکی مردم دو کشور از نظر دین و فرهنگ سبب شده که فعالین اقتصادی ما، ایران را برگزینند.
۸۰ درصد مشکلات ما به بروکراسی اداری بازمی‌گردد
وی در ادامه به بیان مشکلات فعالین اقتصادی این کشور در ایران اشاره و اظهار کرد: عمده‌ترین مشکل ما بروکراسی اداری است؛ گاهی تمدید پروانه فعالیت پنج تا ۶ ماه زمان می‌برد که این مسئله مشکلات بسیاری را برای ما ایجاد می‌کند و شاید بتوان گفت ۸۰ درصد مشکلات ما به‌مسائل اداری بازمی‌گردد.
اربابی از دیگر مشکلات فعالین اقتصادی افغانستان در ایران را عدم تفکیک مهاجرین از فعالین اقتصادی دانست و گفت: قوانینی که در رابطه با مهاجرین و فعالین اقتصادی وجود دارد از یکدیگر تفکیک نشده‌اند و همین مسئله در طولانی شدن امور اداری موثر است. این در صورتی است که این قوانین باید از یکدیگر جدا و به‌بانک‌ها و سایر نهادهای اداری تفهیم شود.
رئیس انجمن فعالین اقتصادی افغانستان در ایران در پایان بخش سخنان خود به ثبت تعاونی اشاره و خاطرنشان کرد: چنانچه بتوانیم این تعاونی را ثبت کنیم هم اشتغالزایی را شاهد خواهیم بود و هم سوآوری را که این هم به نفع مهاجرین است و هم مردم ایران.
نظر شما