در قرآن کریم وظیفه مهمی بر عهده خانواده گذاشته شده است. خداوند با تأکید بر اهمیت مراقبت اعضای خانواده از همدیگر می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ ناراً...» یعنی ای کسانی‌که ایمان آورده‏اید، خودتان و کسانتان را از آتش حفظ کنید. با عنایت به اینکه هسته اولیه خانواده را زن و شوهر تشکیل می‌دهد؛ بدین جهت وظیفه مراقبتی آنان نسبت به همدیگر از اهمیت بیشتری برخوردار است. رسالت مراقبتی همسران از همدیگر دارای ابعاد مختلفی است. مهم‌ترین آنها که با مهدویت ارتباط بیشتری دارد، عبارتند از:

مراقبت و حمایت از حیث باورها و بینش‌ها

یکی از ابعاد مراقبت زوجین از همدیگر، مراقبت در امور بینشی است. باورها و بینش‌های صحیح مطابق با واقع می‌تواند گرایش‌های متعالی را ایجاد نماید و متناسب با آن رفتارهای انسانی و الهی را شکل دهد و به تعالی فرهنگی جامعه کمک نماید. زیرا ارزش‌های حاکم بر یک جامعه بر طبق باورها و بینش‌های افراد آن جامعه شکل می‌گیرد و در رفتار مردم بروز و ظهور پیدا می‌کند و نمادها و سمبل‌ها بر اساس آن سامان می‌یابند و تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند. بنابراین عقاید و باورها یکی از عناصر اصلی فرهنگ و یکی از ارکان آن به‌شمار می‌روند.

بنابراین بعد بینشی یکی از ابعاد مهم حفظ کردن خود و خانواده که در آیه یاد شده بدان اشاره شده است؛ «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُم» شامل بعد بینشی هم می‌شود. بر این اساس لازم است زوجین از جهت اعتقادی و ایجاد بینش درست نسبت به همدیگر احساس مسئولیت کنند و از همدیگر مراقبت نمایند تا بدین وسیله در جهت ترفیع و تعالی فرهنگ حاکم بر خانواده برآیند. مهدویت که منبعث از اندیشه‌ها، باورها، اصول‌ و اعتقادات مربوط به آموزۀ امامت است می‌تواند در این زمینه به خانواده کمک کرده و در حوزه‌های بینشی فرهنگ موجب تحول شود و کارکردهایی داشته باشد.

مهم‌ترین کارکردهای بینشی انتظار و مهدویت در تعالی خانواده از جهت مراقبت بینشی زوجین نسبت به همدیگر عبارتند از: زندگی با یاد امام(ع)، احساس نظارت دائمی امام(ع) در زندگی، احساس حضور امام در میان مردم، پذیرش استمرار وجود امام در جهان هستی و پذیرش ولایت امام بر باطن افراد.

مراقبت و حمایت از جهت ارزش‌ها و امور اخلاقی

یکی از ابعاد مراقبت زوجین از همدیگر، مراقبت در امور اخلاقی و ارزشی است زیرا ارزش‌ها از ابعاد مهم و اصلی دین به‌حساب می‌آیند. ارزش‌ها برآمده‌ از باورها و بینش‌هایند و با استناد به بینش انسان نسبت به هستی، ملاک‌هایی به ما می‌دهند که بر اساس آن قضاوت می‌کنیم و بین خوبی و بدی، زشتی و زیبایی و درستی و نادرستی امور، ارزش‌یابی و ارزش‌گذاری می‌کنیم. بنابراین بعد ارزشی و اخلاقی یکی دیگر از ابعاد مهم حفظ کردن خود و خانواده به‌حساب می‌آید که در آیه یاد شده بدان اشاره شده است؛ « قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ» بر این اساس لازم است زوجین از جهت ارزشی و امور اخلاقی نسبت به همدیگر مراقبت لازم را داشته باشند و انحراف اخلاقی همدیگر را اصلاح نمایند.

همکاری زوجین با همدیگر در کسب ارزش‌های اخلاقی بسیار مهم و بهترین یاور در کسب رضایت الهی است. در این زمینه حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) الگوی مناسبی از رفتار زوجین را به نمایش گذاشته‌اند. از رسول خدا(ص) نقل شده که بعد از ازدواج حضرت علی(ع) با حضرت زهرا(س)، روزی از حضرت علی(ع) در باره همسرش پرسیدند؛ در جواب فرمود: بهترین یار و یاور من در اطاعت الهی است و همین پرسش را از حضرت زهرا(س) پرسیدند، در جواب فرمود: بهترین شوهرهاست. بنابراین رسالت همسرداری ایجاب می‌کند که همسران نسبت به همدیگر احساس مسئولیت داشته باشند به‌خصوص در ارتباط با کسب فضایل اخلاقی همدیگر بیشتر بکوشند و رذایل اخلاقی را از همدیگر بپیرایند و از این جهت در صدد تحکیم ارزش‌های اخلاقی در نظام خانواده باشند و فرزندان را با آنها آشنا نمایند تا رفتارهای متناسب با آنها در خانواده و به تبع آن در جامعه شکل گیرد.

مهم‌ترین ارزش‌های برگرفته از آموزه مهدویت را می‌توان به قرار ذیل برشمرد: خودسازی از راه التزام به ویژگی‌های منتظران، خودسازی از راه التزام به ویژگی‌های یاران امام مهدی(عج)، خودسازی از راه التزام به نظارت دائمی امام(ع) بر اعمال و خودسازی از راه ارتباط معنوی با امام عصر(ع).

مراقبت و حمایت از جهت امور رفتاری:

مراقبت و حمایت در امور رفتاری یکی دیگر از ابعاد مراقبت زوجین از همدیگر است. بر طبق آن، هر یک از همسران در صدد است تا همسرش را به رفتارهای انسانی و دینی سوق دهد و از رفتارهای ناشایست دور کند. این ویژگی را می‌توان هم از آیه یاد شده «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ ناراً» استنباط نمود و هم از آیات ناظر به امر به معروف و نهی از منکر پی برد و هم از آیاتی که در آنها به برخی از رفتارها مانند نماز و ... امر شده می‌توان این امر را استنباط نمود. مانند آیه‌ای که در مقام نصیحت لقمان به فرزندش است می‌توان با القای خصوصیت به لزوم مراقبت همسران از همدیگر پی‌برد. «یا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَر» یعنی ای فرزند من، نماز را برپا دار و به کار پسندیده وادار و از کار ناپسند باز دار.

همسر می‌تواند مصداقی از واداشتن دیگری به کار خوب و باز داشتن دیگری از کار ناشایست باشد. و آیه‌ای که بر طبق آن از مردم خواسته شده دیگران را به انجام دادن رفتارهای خوب امر کنند و از رفتارهای بد نهی کنند. «الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْض‏أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَر» یعنی همان کسانی که چون در زمین به آنان توانایی دهیم، نماز برپا می‏دارند و زکات می‏دهند و به کارهای پسندیده وامی‏دارند، و از کارهای ناپسند باز می‏دارند. همچنین این شیوه از مراقبت و حمایت را می‌توان از روایاتی که به نحوه رابطه زوجین پرداخته‌اند نیز به‌دست آورد. چنانچه از روایت پیش گفته که قضاوت حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) را نسبت به همدیگر در برداشت، می‌توان به شیوه مراقبت و حمایت رفتاری همسران از همدیگر پی برد.

مهم‌ترین رفتارهای برآمده از باور به مهدویت را می‌توان به قرار ذیل برشمرد: شناخت امامت و معرفت نسبت به جایگاه امام، تحکیم شناخت امام زمان(عج)، خودسازی و تهذیب نفس از طریق ارتباط معنوی با امام زمان(عج)، ایجاد آمادگی برای تحقق ظهور، نهادینه شدن محبت امام زمان(عج) در خانواده، نهادینه شدن تولی و تبری در خانواده و توجه به ادعیه و اماکن منسوب به حضرت مهدی(عج).