تا پیش از این شاهد فروش کتاب‌های قاچاق، غیرمجاز و اُفست در گوشه پیاده‌رو خیابان‌ها بودیم، ولی حالا با گسترش فضای مجازی این محیط تبدیل به بستری برای چنین اتفاقاتی شده است.
به نظر می‌رسد رواج این پدیده و سرایت آن به سایر حوزه‌ها، بیش از هر چیز ناشی از آن است که انتشار غیرمجاز فیلم‌ها با واکنش و مجازات جدی مواجه نشد و حالا این مسئله به حوزه کتاب هم سرایت کرده است. در خصوص این مسئله سراغ محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رفتیم تا برنامه این وزارتخانه را درباره مهار و برخورد با این مشکل بدانیم. این گفت‌وگو را بخوانید.
به تازگی برخی نویسندگان که آثارشان با ممیزی مواجه شده اقدام به نشر و فروش کتاب‌های خود در فضای مجازی و بازار (زیرزمینی) بدون مجوز کرده‌اند. نظرتان در مورد این پدیده و نحوه برخورد با آن چیست؟
هر سال حدود ۱۱۰ هزار مجوز کتاب صادر می‌کنیم که از این تعداد کمتر از یک درصد در رفت و برگشت‌های صدور مجوز است. یعنی عدد ممیزی‌ها اصلاً قابل قیاس با مجوزهای صادر شده نیست. در سال افزون بر ۸۰ هزار عنوان کتاب چاپ اولی داریم که سابقه بررسی ندارند.
مجموعه اداره کل کتاب در معاونت فرهنگی ما فوق‌العاده به‌روز است و با بررسی‌های دقیق با استفاده از فناوری‌های نوین کارهای مهمی انجام می‌دهد. حالا ممکن است یک کتابی هم با ممیزی مواجه شود که عدد آن هم زیاد نیست و آنچه من گزارش دارم کمتر از تعداد انگشتان یک دست است.
خواهشم از عزیزان نویسنده این است که قانون را رعایت کنند. وقتی قانون کشور شرط کرده که کتاب ابتدا باید مجوز چاپ بگیرد و بعد منتشر شود حتماً برای کسب مجوز اقدام کنند و اگر هم کتابی مشکلی دارد، اشکال را برطرف کنند.
شخصاً گاهی خودم به موضوع ممیزی کتاب‌ها ورود می‌کنم و برخی دوستان نویسنده که به من دسترسی دارند به من گلایه می‌کنند، علاوه بر این من در پایگاه وزارت ارشاد سامانه برخطی دارم که همه می‌توانند در آنجا به من پیام بدهند و اگر در مورد کسی حقی رعایت نشده باشد حتماً پیگیری می‌کنم.
از جامعه نویسنده و ناشر که جزو بهترین شهروندان هستند، خواهش می‌کنم سراغ چنین شیوه‌هایی نروند چون خلاف قانون است و کسی خلاف قانون را نمی‌پسندد همکاران من در معاونت فرهنگی موظف هستند طبق قانون در این حوزه ورود کنند و جلو نقض قانون را بگیرند تا شاهد چنین اتفاق و پدیده‌ای نباشیم.
شما گفتید این اتفاق بسیار کم است، ولی ما در چند سال اخیر شاهد شروع این پدیده در حوزه فیلم و سینما و پخش زیرزمینی و غیرقانونی برخی فیلم‌ها بودیم که حالا به حوزه نشر سرایت کرده است.
در بخش فیلم ما چند سال با موضوع همه‌گیری کرونا روبه‌رو بودیم و تعداد زیادی فیلم برای نمایش عمومی در صف بودند. انتشار فیلم‌های بخش خصوصی در دست ما نیست که ایراد و اشکال به سازمان سینمایی باشد. در اختیار خود تهیه‌کننده‌هاست.
اما شما پیش‌تر به ما گفتید برخی از تهیه‌کننده‌ها خودشان تمایلی به گرفتن پروانه نمایش ندارند و همان‌ها به‌صورت غیرقانونی فیلم را پخش کردند!
برخی‌ها دنبال این موضوع بوده‌اند. ایراد کار به نحوه نگهداری خودشان برمی‌گردد. ما هم با تخلف برخورد می‌کنیم و اگر تهیه‌کننده‌ای از پخش غیرقانونی فیلمش شکایت دارد، ما و سازمان سینمایی پیگیر این شکایت خواهیم بود.
می‌خواهم بگویم چیزی در اختیار ما نبوده است؛ ما مجوز می‌دهیم و تهیه‌کننده مسئول نمایش فیلم خود است و اگر هم پیش از نمایش، منتشر شود ولو غیرقانونی، باید بررسی شود.
پس از دوران کرونا برای نظام‌مند کردن موضوع نشر فیلم و کتاب و جلوگیری از پدیده دور زدن مجوزها چه برنامه‌ای دارید؟
من تأکید می‌کنم این موضوع سابقه نداشته است. ما در این دوره حتی اگر بازیگر، کارگردان و یا از عوامل فیلم پس از اتمام فیلم از کشور خارج شده و یا صحبت‌هایی غیرمتعارف انجام داده باز هم مانع اکران فیلم و سریال نشده‌ایم و می‌بینید این فیلم‌ها هم در شبکه نمایش خانگی و هم در سینماهای کشور اکران و بخش می‌شود.
شاید اول عده‌ای هم مخالف بودند، ولی الآن مسئله جاافتاده چون پای منافع و مصالح اقتصادی اصناف مطرح است و آن‌ها نباید تاوان دیگری را بدهند.
در حوزه کتاب همین روال وجود دارد. من گفتم ۹۹ درصد آثار بدون هیچ مشکل و رفت و برگشتی مجوز انتشار می‌گیرند. آن یک درصد هم در جریان اصلاح‌ها حل می‌شود. حالا اگر ۵ تا ۱۰ اثر هم مجوز نگیرند، نباید اقدام به انتشار غیرقانونی اثر کنند و حتماً معاونت فرهنگی با این مسئله برخورد خواهد کرد.
نظر شما