متین نجفی – خبرنگار تحریریه جوان قدس : مهر ، ماهی است که میتواند هر علاقه مند به محمدرضا شجریان را یاد او بیندازد . چرا که اولین روز این ماه نیز سالروز تولدش است . تأثیر صدای شجریان تنها بر هنرجویان آواز و خوانندگی نبوده، بلکه تعداد قابل توجهی از مخاطبین موسیقی کلاسیک ایرانی تحت تأثیر صدای وی بودهاند؛ به این دلیل که هر صدایی را در حوزه موسیقی ایرانی با وی مقایسه کرده و آن را معیار زیبایی شناسی خود قرار میدهند. محمود دولت آبادی در یادداشتی ذکر کرده : " آنچه در هنر شجریان یافتم پیگیری وی بود در آموزش و یادگیری مداوم از پیشینیان . همچنین دقیق شدهام در غزلهایی که میخواند و اینکه غزل را عمیقاً فهم کرده است . "
آلبوم شب ، سکوت ، کویر
اگر بخواهیم از «محمدرضا شجریان» و «کیهان کلهر» چند اثر جاودان نام ببریم بیشک آلبوم «شب، سکوت، کویر» یکی از آنها خواهد بود. این آلبوم در سال ۷۷ منتشر شده است. «شب، سکوت، کویر» موسیقی کلاسیک ایرانی است که با موسیقی فولکلور شمال خراسان تلفیق شده. خطه خراسان، منطقهای که یکی از زیباترین موسیقی و اشعار را در بر دارد. این اثر در آواز دشتی است و «کیهان کلهر» آهنگسازی و نوازندگی کمانچهاش را انجام داده است. از نوازندگان دیگر میتوان به «حاج قربان سلیمانی» و «علیرضا سلیمانی» اشاره کرد که نوازندگی دوتار را به زیباترین شکل انجام دادهاند. و همچنین «علی آبچوری» و «حسین ببی» نوازندگان قوشمه و دایره، و «بیژن کامکار»، «حسین بهروزی نیا»، «سیامک نعمت ناصر»، «بهزاد فروهری»، «اردوان کامکار»، «همایون خسروی» و «مرتضی اعیان» .
آلبوم عشق داند
کنسرت ابوعطا «محمدرضا شجریان» و «محمدرضا لطفی» در سال ۵۹ با نام «عشق داند» یکی از پرشورترین و زیباترین ساز و آوازهای موسیقی کلاسیک ایرانی است که تا کنون شنیده ایم. «محمدرضا شجریان» و «محمدرضا لطفی» در این آلبوم در سالهای جوانی خود می باشند و ابوعطا را با هیجان و شوری فروان اجرا کرده اند.در ابتدا مقدمه تار می شنویم و بعد از آن ساز و آواز و کار در آخر با تصنیف «بهار دلکش» ساخته «درویش خان» پایان می یابد .
آلبوم دستان
قطعه «چکاد» که قرار بود مقدمه ای برای شعر ملک الشعرا در وصف «دیو سپید پای در بند» شود، سرآغازی شد بر آلبوم «دستان»؛ اثر «گروه عارف» و «محمدرضا شجریان».
آلبوم «دستان» هشت قطعه دارد و در دستگاه چهارگاه است. «پرویز مشکاتیان»، سرپرست «گروه عارف» و نوازنده سنتور، آهنگسازی این آلبوم را بر عهده داشته؛ قطعه «دخترک ژولیده» از «علینقی وزیری» نیز در بین قطعات این آلبوم است.
اشعار «دستان» سروده حافظ و سعدی است و نوازندگی آن را نیز «داریوش پیرنیاکان»، «بیژن کامکار»، «جمشید عندلیبی»، «اردشیر کامکار»، «ارژنگ کامکار»، «سعید فرج پوری»، «منصور سینکی»، «فرخ مظهری»، «محمد فیروزی» و «امیر فهیمی» بر عهده داشته اند.
آلبوم رباعیات خیام
«رباعیات خیام» با ترکیب دو صدای آشنای فرهنگ و هنر ایران زمین و نوای موسیقی آشنای «فریدون شهبازیان». آلبومی که در آن «احمد شاملو»، ۳۰ اثر از خیام را خوانش می کند و «محمدرضا شجریان» چند قطعه ی آوازی را اجرا می نماید. شاملو که اشعار و نوشته های خودش، در ذهن، موسیقی میسازد، این بار در فضایی متفاوت و دور از سبک شعری خودش قرار گرفته، اما کلام گرم و دلنشینش همچنان جذبه موسیقایی دارد. شهبازیان نیز که ادبیات را به خوبی می شناسد، حال و هوای خیام را بیشتر به کلام شاملو منتقل کرده و در قطعات آوازی این آلبوم، محمدرضا شجریان، حق کلام را ادا کرده است.
آلبوم رندان مست
محمدرضا شجریان شعر مشهور مولانا را می خواند، در کنسرتی با گروه شهناز، در تهران، پاییز ۸۷ ، و نتیجه آن می شود آلبوم «رندان مست»، آلبومی با ۹ آهنگ که شرکت دل آواز آن را منتشر کرده است.
«رندان مست» در دستگاه همایون و با اشعار حافظ، مولانا، سعدی و ملک الشعرای بهار اجرا شده است. آهنگسازی آن را مجید درخشانی، سرپرست گروه شهناز و نوازنده تار بر عهده داشته و مژگان شجریان، دختر استاد، با سه تار، شاهو عندلیبی با نی، حسین رضایی نیا با دف و دایره و ... صدای استاد آواز ایران را همراهی کرده اند. علاوه بر این، سازهایی چون صراحی، قیچک، عود، رباب، کمانچه و ... نیز در سازبندی آلبوم به کار رفته اند.
برخی از معروف ترین اشعار بزرگان شعر فارسی در «رندان مست» خوانده شده؛ چنان که وقتی استاد در «آواز همایون» می خواند «که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست»، یا در «چشم یاری» می سراید «ما ز یاران چشم یاری داشتیم، خود غلط بود آنچه می پنداشتیم»، شنونده پیشاپیش شعر را از بر است.
آلبوم بیداد
آهنگسازی فوق العاده «پرویز مشکاتیان» و آواز بی نظیر «محمدرضا شجریان»، آلبوم «بیداد» را به یکی از ماندگارترین آثار موسیقی ایران تبدیل کرده است. «بیداد» نام یکی از گوشه های دستگاه همایون و قطعه آغازین آلبوم است. نوازندگانی همچون «محمدرضا لطفی»، «ناصر فرهنگ فر»، «ارسلان کامکار»، «اردشیر کامکار»، «جمشید عندلیبی»، «زیدالله طلوعی» و «فرخ مظهری» در بخش اول قطعات را اجرا کرده اند و در بخش دوم «غلامحسین بیگجه خانی» و «جمشید محبی» با تار و تنبک محمدرضا شجریان را همراهی کرده اند.
آلبوم آه باران
آلبوم «آه باران» محمدرضا شجریان درست شبیه چیزی است که «فریدون مشیری» در شعر خود از باران توصیف کرده: آبی، عمیق و سوگوار؛ هر چه باشد، شجریان این آلبوم را نخستین بار در سوگ شاعر کوچه اجرا کرده است. آهنگسازان این کار «مرتضی محجوبی»، «حسین یاحقی»، «محمدرضا شجریان» و «مزدا انصاری» هستند و تنظیم برای ارکستر به کوشش «مزدا انصاری» انجام شده است .
در این آلبوم که در مایه دشتی خوانده شده و هفت قطعه دارد، دو آهنگ «نوای نی» و «دیدی ای مه» از ساخته های مرتضی محجوبی و حسین یاحقی با سروده های رهی معیری، دو قطعه ساز و آواز با اشعار حافظ و عطار و دو قطعه بی کلام گنجانده شده است .
آلبوم سرو چمان
آلبوم سرو چمان اثری است با صدای محمدرضا شجریان که در سال ۱۳۷۰ منتشر شد. این مجموعه شامل ده قطعه است که در قطعات باکلام از سرودههای حافظ، سعدی، باباطاهر و جواد آذر بهره گرفته شده. داریوش پیرنیاکان (سهتار)، جمشید عندلیبی (نی) و مرتضی اعیان (تنبک) همنوازان این اثر هستند.
تصیف «سرو چمان» با غزلی از حافظ، یکی از معروفترین تصنیفهای محمدرضا شجریان است. اما تصنیف دیگری نیز در این آلبوم هست که با استقبال خوبی از مخاطبین مواجه شد ، تصنیف «بیهمزبان» با شعری از جواد آذر که با همنوازی نی جمشید عندلیبی آغاز میشود .
از دیگر قطعات این آلبوم میتوان به تصنیف خاطر حزین و ساز و آوازها و همچنین قطعات بیکلام پیشدرآمد و چهارمضراب اشاره کرد.
نظر شما