زبان تسلیم شدنی نیست
با این مقدمه، من هم نگویم خودتان می‌توانید حدس بزنید که از همان ابتدای کار هم کارشناسان به دو دسته تقسیم شدند. این دو دستگی البته به معنی این نبود که برخی‌ها تأثیر فضای مجازی بر زبان فارسی را منکر و برخی دیگر تأیید می‌کردند. همه کارشناسان تأثیر این فضا بر زبان فارسی را قبول داشتند و دعوایی اگر بود بر سر میزان و نوع این اثرگذاری بود و اینکه زبان، آن هم زبان فارسی، پدیده و موجود بی‌ریشه و بی‌دست و پایی نیست که با بروز یک پدیده تازه و قدرتمند به‌سرعت دست‌هایش را بالا ببرد، تسلیم شده و به مرور از صحنه روزگار محو شود. با این همه دو سه روز پیش «ایسنا» از زبان «خانم  دکتر فخریان» درباره رواج اصطلاحات و واژه‌های وارداتی که از فضای مجازی به محاورات ما راه  پیدا کرده و دارند همه‌گیر می‌شوند و گاه برای درک آن‌ها به فرهنگ لغت خاص توییتر، اینستاگرام و... نیاز است، نوشت: من به عنوان یک رسانه‌گر و پژوهشگر فرهنگ ‌و زبان سال‌هاست در عموم شبکه‌های اجتماعی حضور دارم و از آن‌ها استفاده کرده‌ام.

در این دو دهه شاهد این بوده‌ام که هرچقدر فضای بیان بیشتر باشد، هم تغییرات زبانی بیشتر شده و هم زبان اختصاصی آن فضا گسترده‌تر شده است... ما دراین‌باره با ابعاد زبان اختصاصی و واژگان و اصطلاحاتی مواجه هستیم که یا به طور اختصاصی در آن فضا خلق می‌شوند و یا واژگان و اصطلاحات عمومی که در فضای رسانه‌های اجتماعی برخط دچار گسترش یا تغییر معنایی می‌شوند. مثلاً «رل زدن»، «ویس فرستادن» و ... بُعد دیگر زبان اختصاصی شبکه‌های اجتماعی، استفاده مؤکد و با منظور از ساختارهای نحوی یا کلامی زبان است. این مورد مثلاً در تلاش افراد در اینستاگرام برای تطبیق نوع سلام‌کردن و ورودشان به بیان است که مشابه‌اش را در فضای حقیقی نمی‌بینیم... به نظر من هیچ مانع و مشکلی درخصوص ادبیات جدید و متفاوت نسل جدید وجود ندارد، چراکه آن را نوعی از ادبیات قشری یا صنفی می‌دانیم که در تعامل با بدنه اصلی زبان هم کمک می‌گیرد هم می‌تواند به آن کمک کند. مثلاً آیا با زبان اختصاصی میدان میوه‌وتره‌بار می‌شود مخالفتی داشت؟ 
​​​​​​​
پیامک و اس ام اس
فخریان اضافه می‌کند: اما رایج‌ترین مسئله‌ای که از فضای مجازی باب شده و بسیار بر آن تأکید شک‌برانگیز می‌شود، این است که حتماً باید از اصطلاحات انگلیسی این فضاها استفاده شود و اگر نشود، واژگان فارسی نمی‌توانند معنی موردنظر آن اصطلاح را 
برسانند. 
مثلاً اگر به جای «لایک‌کردم» بگوییم «پسند زدم» دیگر این آن نیست! برای فهم این خطا به دو نکته اشاره 
می‌کنم. 
یکی اینکه مقایسه کنید وضعیت ما را با بسیاری از کشورهای دیگر که من توسعه‌یافتگی‌شان را از حیث حفاظت از جغرافیای زبانی‌شان شایان توجه می‌بینم، مثلاً آلمان و فرانسه و چین این‌طور هستند. در این کشورها طوری برای گویشور روشن شده که «پسند» همان «لایک» است که خودش فعالانه از آن استفاده می‌کند. 
نکته دیگر این است که دقت کنیم واژه‌ای مثل «لایک» هم از زبان عمومی آمده و وارد زبان اختصاصی شبکه اجتماعی شده است. 
پس اصطلاح فارسی هم اگر پذیرفته شود، می‌تواند گویای معنا و منظور این فضا باشد. مانند «پیامک» که جای «تکست» یا «اس‌ام‌اس» را گرفت. این دو نکته را اگر هر کدام از ما در نظر بگیریم، دیگر مقهور این نمی‌شویم که حتماً باید یک زبان دیگر برای بیان یک فضا به کمک ما بیاید. 

حوالی امروز