به گزارش قدس خراسان، بانک صادرات سهامدار عمده پدیده است، اما بازارگردانی برای سهام پدیده انجام نمی‌دهد و به عقیده کارشناسان، این کم‌کاری سبب زیان سایر سهامداران می‌شود.

یک کارشناس حوزه بورس در این باره عنوان کرد: به خاطر پرداخت بدهی‌های پدیده به مؤسسه مالی و اعتباری میزان که بانک صادرات عهده‌دار مسائل میزان در پدیده شاندیز شد، بانک معادل ۸۸هزار و ۳۳۵ میلیون سهم را دریافت کرد. 

رضا رجایی ادامه داد: در آذر سال ۱۳۹۹ با افزایش سرمایه شرکت گشان، میزان سهام صادرات به ۲۱۴.۷ میلیون سهم رسید و به نوعی بانک صادرات عمده‌ترین سهامدار پدیده شد. 

وی با یادآوری اینکه بانک صادرات با تکیه بر سهام بالای خود، دو کرسی را در هیئت مدیره بدست آورد خاطرنشان کرد: از همین طریق هم در بزرگ‌ترین تصمیم‌های شرکت دخیل شد اما به صورت کلی نه صورت‌های مالی نشانی از رشد و بهبود سهام را نشان داد و نه خرید سهامی از سوی این بانک اتفاق افتاد تا سهامداران به وضعیت موجود دلگرم باشند.

کارشناس بازار بورس ایران تصریح کرد: در بررسی روال کار بانک در سه سال گذشته تنها یک بار شاهد خرید سهم توسط این بانک به میزان ۵۰ هزار سهم بوده‌ایم که رقمی معادل نیم درصد از کل سهامی است که در ابتدا به این بانک داده شد. 

بانک تکلیف قانونی برای بازارگردانی ندارد

وی با یادآوری قوانین بازار بورس ایران تأکید کرد: بانک از نظر قانونی موظف به خرید سهام و حمایت از سهم نیست اما به عنوان یک سهامدار بزرگ می‌توانست از سهم گشان حمایت کند و موجب رشد این سهام برای خود و سهامداران دیگر شود. 

رجایی خرید و فروش‌های سهام گشان توسط بانک صادرات را سؤال‌برانگیز توصیف کرد و گفت: این بانک بارها سهام خود را در زمان‌های مختلف به ویژه در زمانی که گشان نیاز به حمایت داشت و یا شروع به رشد می‌کرد، فروخت و جمع فروش سهام فروخته شده گشان عدد ۲۸۷هزار و ۵۸۱ میلیارد تومان را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: از بهمن سال گذشته تا خرداد سال جاری بانک با ابهام‌هایی که ایجاد کرد سبب شد سهام گشان به مدت پنج ماه مسدود شود و در نهایت سازمان بورس دستور به بازگشایی سهام گشان داد و در این مدت سهام سهامداران مسدود شده بود و افراد نمی‌توانستند معامله کنند. همچنین بانک در دو ماه گذشته اعلام کرد در حال دریافت بدهی‌های خود از پدیده است که همین خبر سبب افت قیمت سهام در بازار شد. 

افت سهام گشان از بازار زرد به بازار نارنجی 

این کارشناس بازار بورس با بیان اینکه بازار بورس به چندین بازار رنگی شامل قرمز، زرد و نارنجی تقسیم می‌شود و هر بازار قوانین مربوط به خود را دارد متذکر شد: با توجه به قوانین، گشان در بازار زرد قرار داشت که در این بازار تلورانس درصدی ۳ درصد است، یعنی سهام شرکت‌ها در این بازار روزانه ۳درصد یا رشد می‌کند و یا افت که اگر شرکت مربوط قوانینی را رعایت نکند سهام افت پیدا می‌کند و وارد بازار پایین‌تر می‌شود.

رجایی با تأکید بر حضور دو عضو از سوی بانک در هیئت مدیره تصریح کرد: هیئت مدیره با تأخیر بسیار زیاد صورت‌های مالی را منتشر و سهام گشان از بازار زرد به بازار نارنجی افت کرد و در حال حاضر سهام گشان در بازار نارنجی در حال معامله است که تلورانس سود و زیان در آن ۲درصد است.

وی افزود: باید این را مدنظر داشته باشیم که افت ۳درصدی گشان (زمان حضور در بازار زرد) نزدیک به ۲۰ میلیارد تومان ضرر روزانه را برای این بانک و سهامدارانش به همراه داشت؛ رقمی که با نصف آن می‌شد جلو افت سهم را گرفت تا سهامداران بانک صادرات و سهامداران گشان متضرر نشوند اما هیچ‌گاه رخ نداد و قیمت سهام پدیده از ۵هزار و ۲۰۰ تومان تا نزدیک ۲هزار تومان افت کرد و سهامداران را با ضرر بیش از ۵۰ درصدی و بانک صادرات را با ضرری در حدود ۶۰۰ میلیارد تومان مواجه کرد.

این کارشناس بازار بورس به مشکلات دیگر سهام‌داری در پدیده شاندیز اشاره کرد و گفت: از مشکلات دیگر سهامداران رفتن شرکت ابنیه به بازار توافقی است؛ شرکت ابنیه شرکت مادر گشان محسوب می‌شود و رفتن این سهام به بازار توافقی با توجه به قوانین این بازار که در آن حداقل معامله ۵۰۰میلیون تومان است برای خرده سهامدار مشکل ایجاد می‌کند. 

به گفته وی در پدیده ۱۲۰ هزار سهامدار خرد وجود دارد و به طبع این افراد به اندازه ۵۰۰ میلیون سهم ندارند و در معاملات به مشکل می‌خورند و برای این منظور باید حقوقی‌های این سهم شروع به خرید سهام این افراد کنند.

رجایی تصریح کرد: این‌ها تنها بخشی از مسائلی است که روزانه سهامداران پدیده با آن دست و پنجه نرم کرده و از بانک صادرات گلایه دارند. نتیجه این امر آن است که برخی از بورس دلزده شده و تصمیم گرفتند با هر میزان ضرری خارج شوند و پول خود را به سمت بازار ارز و طلا ببرند. مسئله‌ای که هیچ گاه به سود اقتصاد کشور نخواهد بود و متأسفانه با این قوانینی که در بازار توافقی وجود دارد ما شاهد رفتن هزاران سهامدار از بازار بورس در آینده‌ای نزدیک هستیم.

افت ۵۰درصدی سهام گشان در چهار ماه گذشته

وی به افت ۵۰درصدی سهام گشان در چهار ماه گذشته اشاره کرد و گفت: باید پرسید چرا هیئت مدیره در این زمینه پاسخگو نیست، بانک صادرات به صورت قانونی موظف نیست از سهام حمایت کند اما در این افت قیمت ۵۰ درصدی در حدود ۶۰۰ میلیارد تومان در مدت پنج ماه، بانک صادرات می‌توانست با رقمی کمتر و تزریق به شرکت جلو این زیان را بگیرد و حتی سود کند.

این کارشناس بازار بورس عنوان کرد: سهامداران با خود محاسبه می‌کنند که بانک صادرات در حدود ۲۰۰ میلیون سهم دارد اما خودش اخبار منفی منتشر می‌کند که سبب افت سهم می‌شود! از آنجا که ورشکست کردن پدیده می‌تواند منجر به برداشت از پروژه‌های دیگر مانند کیش شود، این رفتارها مشکوک است، چون پروژه‌های پدیده در کشور ظرفیت مالی زیادی دارند که اگر پدیده ورشکست شود بانک می‌تواند پروژه‌های دیگر را از آن خود کند که باید در این خصوص بانک به عنوان کلان سهامدار این شرکت رفتار خود را شفاف کند و پاسخگو باشد.

اما و اگرها درباره بازارگردانی بانک در بورس و آینده هیئت مدیره پدیده با توجه به نقش کنونی بانک در این هیئت مدیره بسیار جدی است و می‌طلبد برای جلوگیری از چالش‌هایی که سال‌های دور در فضای اجتماعی از سوی سهامداران پدیده به یاد داریم دادگستری خراسان رضوی پای صحبت سهامداران پدیده بنشیند و چالش‌های میان سهامداران خرد و کلان سهامدار این شرکت را برطرف و اگر اشتباهی در این سال‌ها رخ داده در پی راه حلی برای جبران آن باشد.

خبرنگار: طاهره فجر داودلی