حتی دانشمندانی که چند سالی است روی خورشید و پایان عمرش تمرکز کرده و تحقیق می‌کنند و هر ساله یافته‌ها و حدس و گمان‌هایشان در مطالب علمی منتشر می‌شود، در واقع، وحشت از جهان بدون خورشید و پایان حیات روی کره زمین وادارشان کرده دنبال آغاز و پایان این گوی آتشین بالای سرمان باشند.
در مقیاس علم نجوم
حالا لازم نیست وحشت کنید! دانشمندان معتقدند ستاره‌ها مثل آدم‌ها نیستند که معلوم نباشد امشب اگر سر بر زمین گذاشتند، طلوع خورشید فردا را نبینند. حیات و مماتشان آن طور که می‌گویند حساب و کتاب و پایه و اساس علمی دارد و یکباره و ناگهانی اتفاق نمی‌افتد. در ضمن مطالب و تیترهایی که دو سه روز گذشته درباره پایان عمر خورشید منتشر شد، یافته‌های چندان تازه‌ای هم نبود. اگر عناوین علمی حداقل ۱۰سال پیش را هم جست‌وجو کنید به تیترها و مطالبی مشابه درباره پایان عمر خورشید می‌رسید. مثلاً سایت علمی «بینگ بنگ» ۱۰ سال پیش به‌نقل از «هافینگتون پست» نوشته بود: «خورشید، ستاره‌ای که انسان همه زندگی‌اش را مدیون نور، حرارت و انرژی آن است، در مقیاس زمان نجومی به زودی خواهد مرد! دانشمندان می‌گویند خورشید به نیمه عمر خودش رسیده است...».
مرگ خورشید هم درست است که بالاخره نیستی و نابودی معنا می‌دهد، اما ترتیبات و تعاریفش در قاموس علم نجوم، با آنچه ما از مرگ می‌دانیم، کمی تا قسمتی فرق می‌کند. مثلاً دانشمندان می‌گویند گوی زرد و نورانی که امروز به نام خورشید می‌شناسیم به مرور به یک غول سرخ رنگ تبدیل شده
هسته آن منقبض می‌شود و لایه‌های بیرونی آن برعکس هسته، منبسط شده، گسترش پیدا کرده و هرچه اطرافش است را می‌بلعد. منظور از این «هرچه»، سیاره‌هایی مثل زمین است. بنابراین زمانی که خورشید بخواهد از بین برود، زمین و ما انسان‌ها بلعیده شده و نمی‌توانیم غروب همیشگی خورشید خانم را ببینیم. البته به شرطی که پیش از آن، بشر دوپا، وسط کهکشان راه شیری سیاره‌ای امن و خورشیدی دیگر برای زندگی پیدا نکرده باشد. اصولاً بخش بزرگی از تلاش‌ها و حدس و گمان‌های دانشمندان درباره سن و سال خورشید و پایان عمرش در واقع برای همین است که بدانند کره زمین و بشر، چقدر فرصت دارد تا پیش از بلیعده شدن توسط خورشید رو به مرگ، سیاره و منظومه‌ای برای ادامه زندگی پیدا کند؟
یک میلیارد سال دیگر
اینکه خورشید به نیمه عمر خودش رسیده است هم در واقع یک تخمین علمی است و همان طور که گفتیم سن و سال و عمر در مقیاس‌های علم نجوم خیلی با سن و سال ما آدم‌ها فرق می‌کند. هرچند معروف است که نباید از خانم‌ها سن و سالشان را پرسید و یا حدس زد، اما علم نجوم می‌گوید ستاره‌هایی مثل خورشیدخانم، دست‌کم ۱۰ میلیارد سال عمر می‌کنند و خورشیدخانم منظومه ما هم تازه به میانسالی رسیده و فقط ۶/۴ میلیارد سال سن دارد و تازه دارد به اوج چِلچِلی و درخشندگی‌اش می رسد.
فرایند مرگ ستاره‌هایی از این قبیل معمولاً از ۷ یا ۸ میلیارد سالگی شروع می‌شود و تازه بعد از به اصطلاح مرگ، خدا می‌داند چند میلیون یا میلیارد سال طول خواهد کشید تا پیکر باقی‌مانده‌شان کاملاً سرد شود.
البته اگر فکر می کنید آدمیزاد و کره خاکی‌اش ۵ میلیارد سالی فرصت دارند فکری به حال خودشان کرده و خورشید و منظومه دیگری را دست وپا کنند در اشتباه‌اید. دانشمندان می‌گویند از نشانه‌های پایان عمر خورشید این است درخشندگی‌اش هر یک میلیارد سال، ۱۰درصد زیاد می شود. بنابراین اگر سن خورشید به نیمه رسیده باشد، درخشندگی و گرمایش هم نسبت به روز اول پیدایش ۵۰درصد بیشتر شده و از یک میلیارد سال دیگر شروع می‌کند به سوزاندن سیاره‌های اطرافش! پس با این حساب و احتمال اینکه خورشید ۵ میلیارد سال دیگر هم عمر کند، ما انسان‌ها در خوشبینانه‌ترین حالتش، یک میلیارد سال دیگر بیشتر فرصت نداریم. دانشمندان بی‌وقفه مشغول جست‌وجوی جایی امن برای زندگی بشر آینده هستند. من و شما هم می‌توانیم به جای گیر دادن به سن و
سال خورشیدخانم، راحت زندگیمان را بکنیم و به فکر پایان عمر خودمان و زندگی پس از مرگ باشیم... تا یک میلیارد سال دیگر هم کی زنده و کی مُرده؟
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
حالا لازم نیست وحشت کنید! دانشمندان معتقدند ستاره‌ها مثل آدم‌ها نیستند که معلوم نباشد امشب اگر سر بر زمین گذاشتند، طلوع خورشید فردا را نبینند. حیات و مماتشان آن طور که می‌گویند حساب و کتاب و پایه و اساس علمی دارد و یکباره و ناگهانی اتفاق نمی‌افتد. در ضمن مطالب و تیترهایی که دو سه روز گذشته درباره پایان عمر خورشید منتشر شد، یافته‌های چندان تازه‌ای هم نبود. اگر عناوین علمی حداقل ۱۰سال پیش را هم جست‌وجو کنید به تیترها و مطالبی مشابه درباره پایان عمر خورشید می‌رسید. مثلاً سایت علمی «بینگ بنگ» ۱۰ سال پیش به‌نقل از «هافینگتون پست» نوشته بود: «خورشید، ستاره‌ای که انسان همه زندگی‌اش را مدیون نور، حرارت و انرژی آن است، در مقیاس زمان نجومی به زودی خواهد مرد! دانشمندان می‌گویند خورشید به نیمه عمر خودش رسیده است...».
مرگ خورشید هم درست است که بالاخره نیستی و نابودی معنا می‌دهد، اما ترتیبات و تعاریفش در قاموس علم نجوم، با آنچه ما از مرگ می‌دانیم، کمی تا قسمتی فرق می‌کند. مثلاً دانشمندان می‌گویند گوی زرد و نورانی که امروز به نام خورشید می‌شناسیم به مرور به یک غول سرخ رنگ تبدیل شده
هسته آن منقبض می‌شود و لایه‌های بیرونی آن برعکس هسته، منبسط شده، گسترش پیدا کرده و هرچه اطرافش است را می‌بلعد. منظور از این «هرچه»، سیاره‌هایی مثل زمین است. بنابراین زمانی که خورشید بخواهد از بین برود، زمین و ما انسان‌ها بلعیده شده و نمی‌توانیم غروب همیشگی خورشید خانم را ببینیم. البته به شرطی که پیش از آن، بشر دوپا، وسط کهکشان راه شیری سیاره‌ای امن و خورشیدی دیگر برای زندگی پیدا نکرده باشد. اصولاً بخش بزرگی از تلاش‌ها و حدس و گمان‌های دانشمندان درباره سن و سال خورشید و پایان عمرش در واقع برای همین است که بدانند کره زمین و بشر، چقدر فرصت دارد تا پیش از بلیعده شدن توسط خورشید رو به مرگ، سیاره و منظومه‌ای برای ادامه زندگی پیدا کند؟
یک میلیارد سال دیگر
اینکه خورشید به نیمه عمر خودش رسیده است هم در واقع یک تخمین علمی است و همان طور که گفتیم سن و سال و عمر در مقیاس‌های علم نجوم خیلی با سن و سال ما آدم‌ها فرق می‌کند. هرچند معروف است که نباید از خانم‌ها سن و سالشان را پرسید و یا حدس زد، اما علم نجوم می‌گوید ستاره‌هایی مثل خورشیدخانم، دست‌کم ۱۰ میلیارد سال عمر می‌کنند و خورشیدخانم منظومه ما هم تازه به میانسالی رسیده و فقط ۶/۴ میلیارد سال سن دارد و تازه دارد به اوج چِلچِلی و درخشندگی‌اش می رسد.
فرایند مرگ ستاره‌هایی از این قبیل معمولاً از ۷ یا ۸ میلیارد سالگی شروع می‌شود و تازه بعد از به اصطلاح مرگ، خدا می‌داند چند میلیون یا میلیارد سال طول خواهد کشید تا پیکر باقی‌مانده‌شان کاملاً سرد شود.
البته اگر فکر می کنید آدمیزاد و کره خاکی‌اش ۵ میلیارد سالی فرصت دارند فکری به حال خودشان کرده و خورشید و منظومه دیگری را دست وپا کنند در اشتباه‌اید. دانشمندان می‌گویند از نشانه‌های پایان عمر خورشید این است درخشندگی‌اش هر یک میلیارد سال، ۱۰درصد زیاد می شود. بنابراین اگر سن خورشید به نیمه رسیده باشد، درخشندگی و گرمایش هم نسبت به روز اول پیدایش ۵۰درصد بیشتر شده و از یک میلیارد سال دیگر شروع می‌کند به سوزاندن سیاره‌های اطرافش! پس با این حساب و احتمال اینکه خورشید ۵ میلیارد سال دیگر هم عمر کند، ما انسان‌ها در خوشبینانه‌ترین حالتش، یک میلیارد سال دیگر بیشتر فرصت نداریم. دانشمندان بی‌وقفه مشغول جست‌وجوی جایی امن برای زندگی بشر آینده هستند. من و شما هم می‌توانیم به جای گیر دادن به سن و
سال خورشیدخانم، راحت زندگیمان را بکنیم و به فکر پایان عمر خودمان و زندگی پس از مرگ باشیم... تا یک میلیارد سال دیگر هم کی زنده و کی مُرده؟
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
نظر شما