تجارت انرژی ایران نقش تعیین کننده ای در اقتصاد کشور دارد و یکی از موضوعات قابل توجه در این زمینه توسعه تجارت گاز است. ایران دارای میادین گازی متعددی است که تمرکز بر استخراج آنها را ضروری می کند. علاوه بر این مسئله جبران و کنترل ناترازی نیز وجود دارد که علاوه بر عدم توسعه تجارت گاز ایران، بر اقتصاد ایران سایه انداخته است؛ بنابراین حل مشکل ناترازی در کنار توسعه تجارت گاز راه‌حلی منحصر به فرد در زمینه توسعه میادین مشترک گازی دارد در ادامه پیرامون اهمیت توسعه تجارت گاز در ایران، به ویژه بر استخراج میادین مشترک گازی و همچنین پیشرفت‌های اخیر، چالش‌های پیش‌روی توسعه میادین مشترک و نحوه تامین منابع مالی برای توسعه این میادین با آقای علیرضا رستمی کارشناس حوزه اقتصاد مالی به گفتگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند.

تمرکز  برداشت گاز به سمت میدان نفتی فروزان میدان مشترک ایران و عربستان سعودی 

علیرضا رستمی کارشناس حوزه اقتصاد مالی با اشاره به توسعه اخیر آخرین و مرزی‌ترین لایه مشترک گازی ایران با قطر با تکیه بر توان داخل گفت: بسیاری از میادین گازی مشترک ایران در خشکی قرار ندارند و استفاده از فناوری های ویژه برداشت را ضروری می کند. به عنوان مثال، فاز 11 پارس جنوبی که با قطر مرز مشترک دارد، پیچیده ترین لایه مشترک گازی است و به دلیل پیمانکاران خارجی با تاخیر بیش از 20 ساله مواجه شده است. اما دولت سیزدهم ایران در صنعت نفت و گاز اقدامات تحول آفرینی کرد و با موفقیت به فناوری استخراج گاز از میادین مشترک گاز دست یافت. با تلاش پیمانکاران داخلی فاز 11 پارس جنوبی در مدت زمان کمتر از 20 ماه به بهره برداری رسید. دستیابی به فناوری استخراج گاز از لایه پیچیده گاز مشترک فاز 11 پارس جنوبی دستاوردی چالش برانگیز و قابل توجه بود. این پیشرفت نه تنها به ایران اجازه داد تا بر تاخیرها غلبه کند، بلکه کشور را در زمره صاحبان فناوری در بهره برداری از گاز قرار داد. با برداشت موفق گاز از فاز 11، ایران اکنون به دنبال توسعه سایر میادین گازی خود است.

وی در ادامه با اشاره به برنامه‌ریزی مالی و تامین منابع مالی در جهت توسعه دیگر میادین مشترک کشور با تکیه بر توان داخل، اظهار کرد: در پی برداشت عملیاتی گاز از فاز 11 توسط شرکت پتروپارس، این شرکت تمرکز خود را به سمت میدان مشترک دیگر ایران و عربستان سعودی یعنی میدان نفتی فروزان معطوف کرده است. پتروپارس در کنار تاسیسات فراساحلی در دو جبهه در میدان فروزان فعالانه فعالیت می کند. پیش بینی می شود به زودی برداشت عملیاتی گاز و افزایش تولید از این میدان محقق شود. علاوه بر این، وزارت نفت ایران اخیرا آمادگی خود را برای آغاز عملیات حفاری در میدان آرش که یکی دیگر از میدان های گازی مشترک با کویت است، اعلام کرده است. منابع مالی قابل توجهی برای طرح توسعه این میدان تصویب شده است که نشان دهنده تعهد دولت به حداکثرسازی برداشت گاز از میادین مشترک است.

تامین مالی صنعتی توسعه میادین مشترک گازی با سرمایه گذاری مستقیم صنایع

این کارشناس اقتصاد مالی در رابطه با تامین مالی صنعتی توسعه میادین مشترک گازی گفت: برای حمایت از توسعه میادین مشترک گازی، دولت می تواند از سرمایه‌گذاری مستقیم صنایع به عنوان منبع اصلی منابع مالی استفاده کند. صنایع بزرگ پتانسیل سرمایه گذاری قابل توجهی برای تامین و استخراج گاز دارند که باعث افزایش بیشتر تولید گاز ایران می شود. برای صنایع ایران، مهم‌ترین و اقتصادی‌ترین راهکار برای کنترل ناترازی خود و همچنین راهکار معقول توسعه تجارت برای دولت، مسئله برداشت گاز از میادین مشترک است که محدودیت پیمانکار ایرانی و فناوری نیز اخیرا حذف شده است و صنایع بزرگ می توانند از منابع خود برای تامین نیازهای گازی خود و کمک به توسعه تجارت گاز ایران استفاده کنند.

وی گفت: ایران با دستیابی موفق به فناوری استخراج گاز و عملیاتی شدن فاز 11 پارس جنوبی، پیشرفت چشمگیری در به حداکثر رساندن برداشت گاز از میادین مشترک داشته است. اکنون تمرکز کشور به سمت توسعه میادین مشترک گازی دیگر مانند فاروزان و آرش معطوف شده است. با توجه به سودآوری استخراج گاز، منابع مالی به راحتی در دسترس هستند. هدف ایران با پرداختن به عدم تعادل و استفاده از منابع گازی خود، تقویت موقعیت خود در بازار جهانی انرژی و رشد اقتصادی از طریق توسعه تجارت گاز است.