مهدی کرباسی زاده درباره گروه‌های خونی نادر اظهار داشت گروه های خونی مواد پروتینی روی گلبول های قرمز هستند که مانند رنگ چشم و پوست از پدر و مادر به ارث برده می شوند و از ویژگی های فردی هر شخص هستند.

وی با بیان اینکه گروه های خونی اصلی شامل سیستم ABO با چهار گروه خونی (A ، B ، AB و O) است، ادامه داد: علاوه بر این، تعداد زیادی گروه های خونی فرعی نیز داریم که میزان این گروه های خونی در جمعیت های مختلف متفاوت است و درصدی از جمعیت را در بر می‌گیرد.

مسئول بخش گروه های خونی نادر و انجماد خون سازمان انتقال خون تاکید کرد: بر اساس آخرین داده ها و بررسی های انجام شده در سال ۲۰۲۳ میلادی، بطور کلی ۴۵ سیستم گروه خونی داریم.

وی با اشاره به اینکه برای گروه خونی نادر تعریف کاملا مشخصی وجود ندارد ولی بطور کلی اگر یک گروه خونی در بین هزار نفر تا ۵ هزار نفر جمعیت باشد، فرد دارای گروه خونی نادر و اگر در بین ۵ هزار نفر تا ۱۰ هزار نفر و بیشتر جمعیت باشد فرد دارای گروه خونی بسیار نادر است؛ برای مثال در ایران گروه خونی بمبئی، یک مورد در بین ۲ میلیون نفر مشاهده می شود که در ردیف گروه خونی بسیار نادر قرار می‌گیرد و در این حالت اگر فردی نیاز به این گرو ه خونی داشته باشد، تامین آن هم سخت است.

کرباسی زاده تصریح کرد: بنابراین وجود یک بخش خون نادر که این نوع گروه های خونی را آماده داشته باشد، بسیار مهم است و بر همین اساس هم این بخش برای انجماد و نگهداری طولانی مدت گروه های خونی نادر از چند دهه قبل در سازمان انتقال خون ایران تاسیس شد.

ایران تنها کشور اسلامی در بین کشورهای منطقه مدیترانه شرقی، عضو انجمن بین‌المللی اهدا کنندگان نادر است

وی اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۹ به عضویت کارگروه اهدا کنندگان نادر انجمن بین المللی انتقال خون دنیا درآمد و تنها کشور اسلامی دربین کشورهای منطقه مدیترانه شرقی (امرو) عضو این انجمن است.

گروه های خونی نادر چگونه شناسایی می شوند؟

کرباسی زاده یادآوری کرد: گروه‌های خونی نادر گاهی به صورت تصادفی در بین اهداکنندگان خون شناسایی می شوند؛ برخی نیز وقتی در بیمارستان ها به علت بیماری، سقط جنین، عمل جراحی یا برخی حوادث بستری شده و نیاز به خون پیدا می کنند، و گروه خونی آن ها برسی می شود، شناسایی می شوند.

وی تصریح کرد: روش دیگری که برای شناسایی گروه‌های خونی نادر در سازمان انتقال خون استفاده می شود، بررسی در بین خون های اهدا شده گروه خونی O است به طوری که تاکنون با بررسی ۳۵ هزار مورد ۱۲۰۰ نفر با گروه خونی نادر و بسیار نادر شناسایی شده اند؛ البته این به معنا نیست که می شود از تمامی آن ها بار دیگر خون گرفته می شود بلکه اطلاعات آن ها ثبت شده است و در مراحل بعد در تماس با آن ها ترغیب به اهدا خون می گردند ضمن اینکه امکان بررسی بستگان درجه اول آن ها از نظر احتمال وجود خون نادر وجود دارد.

مسئول بخش گروه های خونی نادر و انجماد خون سازمان انتقال خون گفت: پس از شناسایی افراد دارای گروه خونی نادر، اطلاعات آن ها ثبت شده و بعد از انجام تست های تاییدی، این خون های اهدایی در بخش انجماد ذخیره می شود تا در مواقع لازم برای بیماران و متقاضیان این گروه های خونی استفاده شود.

کرباسی زاده ادامه داد: اکنون بیش از ۳۵۰ واحد خون نادر به صورت منجمد در سازمان انتقال خون در بخش انجماد در دمای منهای ۶۵ تا منهای ۸۵درجه نگهداری می شود که حدود ۱۰۰ واحد آن نوع بسیار نادر است.

وی افزود: این خون‌های منجمد شده تا ۱۰سال قابل نگهداری است و گاهی هم بیشتر از این زمان قابلیت استفاده را دارد و چنانچه در جایی از کشور نیاز باشد بر اساس درخواست پزشک معالج با توجه به سازگاری خون مورد نظر از انجماد خارج می شود بعد از آماده سازی ارسال می شود.

به گفته وی، در این شرایط خون آماده شده و با حفظ زنجیره سرد برای نگهداری و حمل و نقل آن ها در دمای بین یک تا ۶ درجه، تا ۷۲ ساعت قابل تزریق است.

سالانه حدود ۲۰ تا ۳۰ کیسه خون نادر و بسیار نادر در سرتاسر کشور مورد استفاده قرار می گیرد

وی تاکید کرد: سالانه حدود ۲۰ تا ۳۰ کیسه خون نادر و بسیار نادر در سرتاسر کشور مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین در سال های گذشته یک مورد هم از این گروه های خونی نادر به کشور عمان در قالب همکاری های منطقه‌ای ارسال شد.

کرباسی زاده گفت: خوشبختانه، ایران در بحث اهدا و تامین خون خودکفا است و هرچند تاکنون از نظر تامین خون نادر نیز مشکلی نبوده و تمامی موارد درخواست شده تامین شده ولی این قابلیت وجود دارد که در صورت نیاز به یگ گروه خونی خاص و در قالب ارتباط با کشورهای عضو انجمن بین المللی انتقال خون همکاری داشته باشیم.

وی تاکید کرد: موضوعی که در خصوص گروه‌های خون نادر و بانک اطلاعات این گروه خونی مهم است، اینکه سازمان انتقال خون قصد توسعه بخش انجماد خون‌های نادر در چند استان دیگر که دارای بیشترین موارد دارای گروه های خونی نادر است، دارد چرا که بیشترین مصرف کنندگان این گروه ها نیز هستند و همچنین می‌توانند استان های همجوار خود را نیز پشتیبانی کنند.