گل و دسته‌گل از جمله موضوعات محبوب «وینسنت ون‌گوگ» بود. هنوز مشخص نیست که او چه تعداد تابلو با موضوع گل نقاشی کرد. بسیاری از موزه‌های نامدار جهان دست کم خانه یکی از نقاشی‌های گلی «ون‌گوگ» هستند. البته برخی از نقاشی‌های «ون‌گوگ» برای مثال در جریان جنگ جهانی دوم نابود شدند، برخی گم شدند و برخی همچنان در مجموعه‌های خصوصی نگهداری می‌شوند.
گل‌ها برای این هنرمند هلندی معانی زیادی داشتند. در وهله اول، گل‌ها بیانگر نوع خاصی از احساسات و عواطف بودند. آفتاب‌گردان نمادی از اشتیاق به زندگی، عشق به تابستان و قدردانی بود. این نقاشی‌ها همچنین منبع درآمد این هنرمند محسوب می‌شدند. با توجه به اینکه «ون‌گوگ» تلاش می‌کرد خود را از لحاظ مالی تامین کند، تابلوهای نقاشی زیادی با موضوع گل‌ها خلق می‌کرد که راحت‌تر به فروش می‌رسیدند. علاوه بر این گل‌ها موضوع خوبی برای تمرین کردن بودند و می‌توان گفت این نقاشی‌ها به «ون‌گوگ» در مسیر تکامل هنر تاثیرگذار بودند. در نهایت نیز خلق این نقاشی‌ها نوعی روان‌درمانی به کمک هنر بود.
آفتاب‌گردان‌ها، مشهورترین گل‌های ون‌گوگ
مسلما آفتاب‌گردان‌های این هنرمند نخستین تصویری است که از مجموعه نقاشی‌های گلی «ون‌گوگ» در ذهن تداعی می‌شود. اما آیا می‌توانید بگویید که در این تصویر ذهنی چند شاخه گل در گلدان قرار دارد یا رنگ پس‌زمینه نقاشی چیست؟ احتمالا نه. به این دلیل که چندین نسخه از این موضوع در قالب دو مجموعه نقاشی وجود دارد. «ون‌گوگ» عادت داشت که چندین نسخه از یک موضوع را نقاشی کند. دومین مجموعه «آفتاب‌گردان‌ها» احتمالا مشهورترین و محبوب‌ترین مجموعه نقاشی‌های او در جهان است. مجموعه دوم او از هفت تابلو نقاشی تشکیل شده است که پنج مورد از آن‌ها همان دسته‌گل را در یک گلدان زرد به تصویر می‌کشد. این نقاشی‌ها بین سال‌های ۱۸۸۸ تا ۱۸۸۹ میلادی هم زمان با اقامت «ون‌گوگ» در «آرل» خلق شدند. او این آفتاب‌گردان‌ها را برای تزئین اتاق مهمان خلق کرد تا «پل گوگن» در آن اقامت کند.
آفتاب‌گردان در ذهن «ون‌گوگ» نمادی از تابستان و اشتیاق به زندگی بود. در نظر این هنرمند، گل‌های آفتاب‌گردان بازتاب مستقیم آفتاب بودند. این گل‌ها همچنین نمادی از دوستی، قدردانی و چرخه زندگی بودند.
در این زمینه بیشتر بخوانید:
داستان آفتاب‌گردان‌هایی که بعد از مرگ «ون‌گوگ» سبز شد
آفتاب‌گردان‌هایی که مشهور و ابَرقیمت شدند
پاریس در سال ۱۸۸۶
سال ۱۸۸۶ میلادی یک سال اساسی برای آثار هنری گلدار «ون‌گوگ» بود. در همین سال بود که «ون‌گوگ» به پاریس نقل مکان کرد و موفق شد که از موزه «لوور» بازدید کند. نقاشی‌های «اوژن دولاکروا» و طبیعت بی‌جان از جمله آثاری بودند که در این موزه توجه «ون‌گوگ» را جلب کردند. «ون‌گوگ» به این نتیجه رسید که خلق نقاشی‌هایی با سوژه گل می‌تواند برای خریداران جذاب باشد، بنابراین او خلق نقاشی‌هایی با موضوع دسته‌گل‌های رنگارنگ را آغاز کرد.
متأسفانه او در آن زمان با اقبال چندانی در فروش آثار هنری گلی خود مواجه نشد. با این حال، این تابلوها در روند تکاملی هنری او تاثیرگذار بودند. «ون‌گوگ» نه تنها نقاشی‌های «دولاکروا»، بلکه سبک و نظریه او را در مورد رنگ‌ها نیز تحسین می‌کرد. به عنوان مثال، «ون‌گوگ» با الهام از این آثار از ضربات قلم‌مو سریع‌تر و روان‌تر در نقاشی‌ها استفاده کرد.
گمان می‌رود که در طول تابستان ۱۸۸۶ «ون‌گوگ» بیش از ۳۵ نقاشی با موضوع گل خلق کرده است.
این هنرمند در نقاشی‌های «گلدان گل‌های ستاره‌ای و گلایول» و «بطری کوچک با پیونی و دلفینیوم آبی» دو رنگ مکمل قرمز و سبز را در کنار هم قرار داده است. در نقاشی اول رنگ قرمز غالب است و در نقاشی دوم سبز رنگ اصلی است. یک طبیعت بی جان دیگر که «سبد بنفشه» نام دارد، بر اساس تضاد رنگ زرد و بنفش خلق شده است.
نمونه دیگری از اهمیت ترکیب رنگ در آثار «ون‌گوگ» را در نقاشی «گل‌های آفتاب‌گردان با تخمه» می‌توان مشاهده کرد که سال بعدی خلق شد. این بار تضاد رنگی با استفاده از رنگ آبی و نارنجی به نمایش گذاشته شد.
علاقه «ون‌گوگ» به گل‌ها در هنر ژاپنی
برای «ون‌گوگ» گل‌ها همچنین ابزاری برای ابراز تحسین بودند. هنر ژاپنی از موضوعات مورد علاقه این هنرمند بود و او را خوشحال می‌کرد. «ون‌گوگ» به سراغ روش‌های خلق آثار هنری ژاپنی رفت و چندین اثر هنری با موضوع گل به سبک ژاپنی خلق کرد. این آثار هنری ترکیبی از نماد زندگی، علاقه او به ژاپن، مهارت او در استفاده از رنگ و بکارگیری روش‌های بدیع بودند.
«ون‌گوگ» چند نقاشی با الهام از ژاپن خلق کرد که دو مورد از آن‌ها در موزه ون‌گوگ آمستردام نگهداری می‌شود. اولی «شکوفه بادام» است که شاخه‌ای با گل‌های صورتی کوچک و ظریف را در زمینه آبی به تصویر کشیده است. ترکیب‌بندی و خطوط مشکی به کار رفته در این نقاشی یادآور الگو آثار هنری «سرزمین خورشید فروزان» را به یاد می‌آورد، در حالی که ضربات قلم‌مو مختص «ون‌گوگ» در این نقاشی قابل تشخیص است.
«ون‌گوگ» علاقه بسیاری به برادرش داشت و می‌دانست بدون حمایت‌های او نمی‌تواند نقاشی کردن را ادامه دهد. تابلو نقاشی «شکوفه بادام» درحقیقت هدیه‌ای از این هنرمند بااستعداد به برادر عزیزش بود.
«ون‌گوگ» این تابلو نقاشی را در فوریه سال ۱۸۹۰ در «سن ـ رمی ـ دو ـ پروانس» واقع در فرانسه نقاشی کرد. با آغاز فصل بهار، شکوفه‌های درخت‌های بادام در این منطقه شکفته بودند. رنگ سفید گلبرگ‌های شکوفه‌ها منظره زیبایی در تضاد با هوای سرد و آسمان آبی ایجاد کرده بود و این تصویر از دوباره زنده شدن و آغاز یک زندگی جدید دقیقا همان چیزی است که «ون‌گوگ» در تابلوی نقاشی «شکوفه بادام» به تصویر کشیده است.
در این زمینه بیشتر بخوانید:
داستان نهفته در «شکوفه بادام» ون‌گوگ
دسته‌گل‌هایی برای هنر درمانی
در اواخر عمر، ون‌گوگ با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم کرد و تصمیم گرفت داوطلبانه خود را در آسایشگاه روانی «سن رمی دو پروونس» بستری کند. زمانی که آنجا بود به نقاشی کردن ادامه داد و دوباره چند نقاشی گل خلق کرد.
او در سال ۱۸۸۹ «یاس بنفش» و «پروانه‌ها و شقایق» را خلق کرد. در مورد اول می‌توان ضربات قلم‌مو مشهور او و رنگ‌های سرزنده را تماشا کرد. در شاهکار دوم اما «ون‌گوگ» به مضمونی بازگشته که در ما پیش‌تر در مجموعه نقاشی‌های «گل‌های آفتاب‌گردان» دیده بودیم: چرخه زندگی. در این نقاشی برخی از شقایق‌ها درحال شکوفه دادن دیده می‌شوند، برخی به طور کامل شکوفا شدند و تعدادی درحال پژمرده شدن هستند.
مجموعه‌های پایانی
مجموعه نقاشی‌های زنبق و رز «ون‌گوگ» را می‌توان در یک مجموعه در نظر گرفت که از چهار تابلو نقاشی تشکیل شده‌اند. «ون‌گوگ» تمام این نقاشی‌ها را در سال ۱۸۹۰ میلادی در روزهای پایانی اقامتش در آسایشگاه خلق کرد.
تمامی این نقاشی‌ها در ترکیب‌بندی و رنگ‌های متضاد، یکسان هستند و حتی بوم‌های آن‌ها نیز کاملا مشابه ساخته شده است. این نقاشی‌های طبیعت بی‌جان گل‌ها را در مراحل مختلف شکوفا شدن نشان می‌دهد.
نظر شما