به گزارش قدس خراسان، همایش بزرگ طرح تحول کشاورزی، با حضور ۲ هزار نفر از کشاورزان استان خراسان رضوی، صبح پنجشنبه هجدهم آبان‌ماه در مشهد برگزار شد.

امنیت غذایی با تولید پایدار ارتباط نزدیکی دارد

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در ابتدای این همایش ضمن تاکید بر اینکه امنیت غذایی پایدار امروز در تمام کشورهای دنیا یک مسئله بسیار کلیدی و راهبردی است گفت: حتی کشورهای اروپایی که بین خودشان برخی محصولات را تقسیم کرده بودند، امروز به این نتیجه رسیدند که باید به تامین موادغذایی جامعه خود توجه کنند و گرنه دچار مشکل می‌شوند. در کشور ما نیز با توجه به تحریم‌ها، خشکسالی‌ها، مشکلات و موانع پیش‌رو قطعاً مسئله امنیت غذایی از مسائل کلیدی و حائز اهمیت است. 

غلامرضا قنبری گفت: امنیت غذایی با تولید پایدار ارتباط نزدیکی دارد. اگر تولید پایدار نداشته باشیم نمی‌توانیم در تأمین امنیت غذایی کشور اطمینان لازم را داشته باشیم. مهم‌ترین مولفه در موضوع تولید پایدار قیمت تمام شده تولید در این مرحله و زمان کشورمان است. به جرات می‌توانم بگویم ما در بیشتر محصولات مورد نیاز کشورمان نه تنها می‌توانیم  نیاز جامعه خود را تامین کنیم، بلکه می‌توانیم پشتیبان بخشی از جامعه جهانی و تامین‌کننده بخشی از غذای کشورهای جهان هم باشیم.

قنبری با اشاره به نگرانی مقام معظم رهبری و برخی مسوولان در حوزه کشاورزی ادامه داد: بارها دیده‌ایم که ظرفیت‌های یک محصول در جامعه موجود است اما دچار کمبود می‌شویم و قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. یا برعکس تولید انجام می‌شود و کشاورزان، تولیدکنندگان و بهره‌برداران بیشتر تقاضای خرید دارند.

وی بیان کرد: در خراسان رضوی طی یک سال گذشته باغ‌داران آلو، زعفران و حتی کشمش درخواست خرید  داشتند اما دولت جز چند محصول استراتژیک ظرفیت خرید تضمینی ندارد. این ظرفیت دولت در جامعه ۵ تا ۷ درصد است و بقیه باید در بخش خصوصی تأمین و مدیریت شود. یک دلیل اصلی که کشاورزان و تولیدکنندگان درخواست خرید محصول می‌کنند این است که قیمت تمام شده محصولات در مزرعه افزایش یافته و تناسبی با قیمت خرید در بازار ندارد. مردم هم قدرت خرید با قیمت بالا ندارند اما در این زمینه یارانه مسیر درستی نیست. 

قنبری در مورد اجرای طرح تحول کشاورزی در استان بیان کرد: برای این طرح جلسات مداوم و پیگیری مسئولان ارشد به ویژه استاندار را داشتیم. یکی از موارد مهم که باید به آن توجه شود ارتقای راندمان تولید است. گندم در استان ۳/۵ تن در هکتار برداشت می‌شود اما رکورد دارهای ما در استان تا ۱۴تن در هکتار تولید و امسال تا ۱۳ تن تولید داشتند، فاصله بین ۱۳ تن تا ۳/۵تن بسیار زیاد است. 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزود: مساله دیگری که موجب افزایش قیمت تمام شده محصولات شده ضایعات کشاورزی است. امسال برخی محصولات ما به مغازه آمد اما مردم قدرت خرید نداشتند؛ زیرا قیمت‌ها بالا بود. تنها راهی که باید به آن متوسل شویم، افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی بوده که صورت مسئله اصلی است. یکی از برنامه‌های تحولی ما افزایش راندمان تولید است.

قنبری با اشاره به اینکه برنامه طرح تحول ۲۰ روز است به شهرستان‌ها ارائه شده گفت: ۱۴ میز محصولی با دو راهبرد محصولات استراتژیک و مزیت‌های اصلی انتخاب شده است. میزهای محصولی در شهرستان‌ها تشکیل شده و راهبرد اصلی این طرح توسط میزهای محصولی در شهرستان‌ها مدیریت و راهبری خواهد شد. کشاورزان نقش اصلی را در راهبری و افزایش راندمان تولید در استان خواهند داشت و ماموریت کشاورزان در ارتقای راندمان تولید بسیار حائز اهمیت است.

وی در ادامه مطرح کرد: برای تمام محصولات برش‌های استانی زدیم که در هر شهرستان تعداد کشاورزان آن محصول مشخص است. قرار است در گندم ۶۰ درصد، جو ۴۳ درصد، چغندر قند ۲۷ درصد، ذرت علوفه‌ای ۲۲ درصد، پنبه ۴۰ درصد، زعفران ۴۳ درصد، زیره سبز ۵۸ درصد، انگور آبی ۵۵ درصد و پسته آبی ۲۷ درصد افزایش بهره‌وری داشته باشیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی ما بر توسعه زنجیره‌های تولید در بخش کشاورزی استان متمرکز خواهد شد ادامه داد: آنچه در آینده کشاورزی استان و کشور تاثیرگذار بوده این است که در ارتباط با برخی مقوله‌های بهره‌وری و افزایش راندمان تولید در کشور گفتمان‌سازی کنیم و تبدیل به مطالبه عمومی شود.

پس از آن جمعی از کشاورزان پیشرو و نمونه‌ استان، ضمن بیان دغدغه‌ها و مشکلات خود که عمدتا پیرامون مساله کمبود آب و برق بود، مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفتند.

یکی از محل‌های اسراف آب نحوه آبیاری است

استاندار خراسان رضوی در ادامه‌ این همایش در جمع کشاورزان استان بیان کرد: کشاورزی اشتغالی مقدس از نگاه اعتقادی و دینی است. نان و حیات مردم است و اگر کسی در حال کشاورزی است، پیش از سود و زیان مادی، جایگاه مهمی در تامین نان و خوراک مردم دارد. شغل در دنیا زیاد است، اما بدیهی است که شغل‌ها و اشتغالات باهم متفاوتند و ارزش کار کشاورزی یک ارزش معنوی است.

یعقوبعلی نظری گفت: در خراسان رضوی راهبرد و رویکرد ما در همه مسائل و مشکلات موجود، مساله‌مزیت است. یعنی مسائل را مبتنی بر مزیت حل کنیم. کشاورزی و دامداری از مزیت‌های تاریخی و فرهنگی این استان است. مشکلاتی هم هست و باید واقعیت‌ها را بپذیریم.کمبود اب و خشکسالی از جمله این واقعیت ها در کشاورزی است. اما ایا اگر کمبود آب داریم، باید از کشاورزی دست برداریم؟ این حذف مساله است. ما مبتنی بر داشته‌ها و واقعیت‌ها، باید این عرصه را مدیریت کنیم. باید از همین مقدار اب به نحو احسن استفاده کنیم.

وی با اشاره به اینکه یکی از محل‌های اسراف آب نحوه آبیاری ماست گفت: باید مبتنی بر همین شرایط، بهترین کشاورزی را داشته باشیم. ما بدون آن که سطح زیر کشت را افزایش بدهیم باید راندمان و بهره‌وری را بالا ببریم. یکی از طرح‌های تحول همین است با این هدف که چطور با این شرایط ابی چطور بهترین راندمان را داشته باشیم. برای نیل به این هدف باید اهداف کمی تعیین کنیم.

وی ادامه داد: برای ما معین است چه فردی با چه محصولی میخواهد چه ارتقایی داشته باشد و چه سهمی در تولید دارد. وظیفه ما این است که رویکرد گذاری کنیم و خدمت به شما ارائه کنیم. دولت وظیفه راهبردگذاری و هدایت و حمایت و نظارت دارد. جهادکشاورزی به عنوان متولی اما با محوریت شما کشاورزان عزیز باید برای حل مسائل عمل کند.ما به مجاهدت در حوزه کشاورزی نیاز داریم.

نظری درخصوص مساله برق در حوزه کشاورزی گفت: در موضوع برق در تابستان تمام توان خود را گذاشتیم. حرف‌هایی هم برای گفتن داریم که حرف‌های شماست و مشکلات را درک می‌کنیم. اما یک ناترازی برق در تولید و مصرف داریم که باید برطرف شود. در این خصوص باید به یک الگوی رفتاری برسیم. از مسولان خواستم برای مساله برق از همین حالا برنامه ریزی شود تا حل مشکلات به تابستان موکول نشود. تشکلات صنفی نقش مهمی در برطرف کردن این معضلات دارند. این تشکیلات باید با حکومت ارتباط مستمر برقرار کند تا پیام‌های دوطرف را انتقال بدهد. تاکید می‌کنم موضوع برق از همین الان پیگیری شود.

وی در پایان تاکید کرد: ما همه برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت را در دستور کار داریم، از پساب گرفته تا موضوع انتقال اب، همه در دستورکار است. اما شرط موفقیت همراهی شماست.

امروز روستا تبدیل به یک خوابگاه برای شهرنشینان شده است

رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی نیز که در این همایش حضور داشت بیان کرد: سعی ما بر این بوده تا بین کشاورزی و مجلس و دستگاه‌های اجرایی ارتباط برقرار کنیم. امروز اگر ما نتوانیم در روستاها مساله اقتصاد را براساس ظرفیت‌های حوزه کشاورزی توجیه کنیم، قطعا وضعیت فعلی تشدید می‌شود.

نصرالله پژمانفر افزود: امروز روستا تبدیل به یک خوابگاه برای شهرنشینان شده است. افرادی که به روستا می‌روند عملا روستایی نیستند چون اقتصادشان در روستا تامین نمی‌شود. روستا تبدیل به یک تفرجگاه برای شهر شده است. این روستا نیست، روستا باید اقتصادش باید براساس مباحث کشاورزی باشد. باید مشاغل روستایی رو توسعه بدهیم. اگر امروز در مجلس با  خرد شدن اراضی کشاورزی مخالف هستیم، به این دلیل است که وقتی زمین خرد شود دیگر توجیه اقتصادی ندارد. ما وقتی نتوانیم اقتصاد را مبتنی بر کشاورزی حل کنیم، هیچ مساله دیگری حل نمی‌شود. 

وی با تاکید بر توسعه مشاغل روستایی گفت: بهره‌وری بخش کشاورزی نیز موضوع مهم دیگری است که ذیل بخش کشاورزی باید به آن بپردازیم. امروز اگر نتوانیم بهره‌وری را افزایش بدهیم اقتصاد در حوزه کشاورزی معنا پیدا نمی‌کند. باید به مساله تغییر کاربری اراضی و خرد شدن اراضی که ریشه کشاورزی ما را از بین می‌برد توجه شود. ما در مجلس برای مقابله با این مساله قانون تعریف کردیم اما در اصل این به شما کشاورزان برمی‌گردد. اتفاق بسیار نگران کننده‌ای درحال رخ دادن است. بیش از ۴هزار هکتار از اراضی مشهد تغییر کاربری پیدا کرده است. این یعنی نابود شدن امنیت غذایی در کشور. 

پژمانفر ادامه داد: امروز باید جلوی این مساله گرفته شود که به جز با همت عمومی امکان پذیر نیست. در کشور ما رشد خرد شدن اراضی به شدت بالاست. ما امروز با مصیبت توانستیم موافقت آب منطقه‌ای را بگیریم تا حق آبه کشاورزان زیر سد کارده را بگیریم، اما الگوی کشت مناسب نداشتیم.

وی با تاکید بر اینکه  تولید قراردادی به پیشرفت کشاورزی کمک می‌کند گفت: اگر دولت از ابتدا به سمت تولید قراردادی برود مشکلات حل می‌شود. تاکید می‌کنم مساله تعاونی را جدی بگیرید. اگر می‌خواهیم کشاورزی بماند و اقتصاد کشاورزی توسعه یابد، بحث تعاونی را جدی بگیرید. ما در مجلس نیز تمام توان خود را پای این مساله گذاشته‌ایم.

اقتصاد کشاورزی، از معیشت محوری به سمت تجاری و صنعتی شدن سوق یابد

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی که دیگر سخنران این همایش بود گفت: امنیت غذایی یک مساله دسته چندم نیست، همانطور که رهبری فرمودند جزو مسائل اصلی کشور است و باید به جد به آن توجه داشته باشیم. در این رابطه هم باید به فراوانی غذا توجه کنیم، هم سلامت غذا و هم پایداری آن. متاسفانه در بعضی سطوح این مساله کوتاهی می‌شود و آینده کشور را با خطر مواجه می‌کند.

علیرضا عباسی با اشاره به محدودیت‌هایی که در حوزه‌های مختلف مثل منابع ابی و خاکی و نیروی انسانی داریم گفت: سن کشاورزان ما به طور متوسط بیش از ۵۰ سال است. در دانشگاه نیروی انسانی تربیت می‌کنیم اما در عرصه کشاورزی فعالیت آنچنانی ندارند. باید شرایطی را فراهم کنیم تا فارغ‌التحصیلان بتوانند در این حوزه فعالیت کنند. اینگونه دانش را به مزرعه انتقال می‌دهیم و در نتیجه بهره‌وری افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: در برنامه هفتم توسعه تلاش کردیم تکالیفی را برای جهاد کشاورزی و وزارت نیرو تعریف کنیم تا خلاء عملکردی برطرف شود. باید به سمتی حرکت کنیم تا اقتصاد کشاورزی، از معیشت محوری به سمت تجاری و صنعتی شدن برود. اولین اقدام هم افزایش بهره‌وری است. حوزه بعدی که باید به طور جد به آن ورود کنیم، ارزش افزوده‌ای است که باید از محصول کشاورزی بدست بیاوریم.مطمئنا با رعایت این مساله ماندگاری کشاورزان در روستا افزایش می‌یابد.

عباسی با اشاره به تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان گفت: با حمایت از شرکت های دانش بنیان در حوزه کشاورزی، ارتقا خوبی خواهیم داشت. اما بخش کشاورزی در حوزه دانش بنیان عقب است و هدفگذاری شده تا به طور جد به آن پرداخته شود. امیدواریم با رفع موانع تولید و افزایش مشارکت بخش خصوصی، مشکلات کشاورزی برطرف شود. 

حدود ۱۰.۵ میلیون تن خرید گندم داشتیم

معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز در ادامه این همایش مطرح کرد: ما در کشاورزی دو ماه طلایی تیر و مرداد را داریم. طلایی‌ترین زمان هم در این دو ماه ۱۱ صبح تا ۵ عصر است. در همین ساعت هم وزارت نیرو برق را قطع می‌کند. اگر ما فصل کاشت را از دست بدهیم، به خصوص در بهترین زمان، تولید ما پایین می‌آید و مجبوریم نیاز خود را از خارج تامین کنیم.

علیرضا مهاجر گفت: این مساله از معضلات اصلی ماست. مولدترین و مهم‌ترین کارخانه‌ای که خدا خلق کرده زمین است. وقتی زمین را تقسیم کرده و خرد کنیم نمی‌توانیم از ان استفاده کنیم. ما در جهاد ارقامی را معرفی می‌کنیم که نسبت به شوری و کم آبی و خشکی مقاوم‌تر باشد. دومین وظیفه ما این است که میزان مصرف اب را کم کنیم که با روش‌های نوین امکان‌پذیر است اما در اراضی کوچک قابل اجرا نیست. همچنین باید تناوب را نیز در زمین‌ها برقرار کنیم.

وی تاکید کرد: از نظر ما خودکفایی در گندم ممکن است و قابلیت پایداری دارد. امسال که حدود ۱۰.۵ میلیون تن خرید گندم داشتیم، جزو پدیده‌های دولت است. ما از لحاظ فنی مشکلی برای خودکفایی اکثر محصولات زراعی نداریم، مشکلات را باید ریشه یابی و حل کنیم. ضمن این که مصرف بهمینه کود نیز بسیار مهم است و اگر اتفاق بیفتد ۵۰درصد مشکلات ما در تولید حل می‌شود.

خبرنگار: محدثه مودی