به گزارش آستان نیوز، این آیین رونمایی بعدازظهر روز گذشته با حضور مریم جلالی معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، عبدالحمید طالبی رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، محمد حسین‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، جمعی از مدیران این آستان مقدس و همچنین تولیدکنندگان محصولات هنری رضوی در محل هتل قصر الضیافه قدس در جوار حرم مطهر حضرت رضا(ع) برپا شد.

تولیدکنندگان محصولات هنری رضوی، سفیران فرهنگی حضرت رضا(ع) هستند

رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در آیین رونمایی از سامانه برخط فروش محصولات هنری رضوی با عنوان «مهر» گفت: تولیدکنندگان محصولات هنری رضوی، خادمان فرهنگی و سفیران حضرت رضا(ع) هستند.

عبدالحمید طالبی با ذکر حدیثی محوری از امام رضا(ع) بیان کرد: هنر رساترین، دقیق‌ترین و بهترین ابزار برای انتقال پیام است. وی ادامه داد: هنر از جان برمی‌خیزد و بر جان می‌نشیند. هنر می‌تواند اندیشه‌های مقدس و آرمانی را به تمامی افراد جامعه انتقال دهد، چون مطابق با احساس است. طالبی گفت: فردی که هنری را به عرصه ظهور می‌رساند، در حقیقت از جوهره جانش برای آفرینش اثر مایه می‌گذارد و چون از جان برمی‌آید، بر جان هم می‌نشیند.

وی تصریح کرد: اگر ما هنر را با معیارهای اسلامی بیاموزیم و آموزش دهیم، بی‌شک بهتر می‌توانیم در حوزه انتقال ارزش‌های الهی، توفیق پیدا کنیم. شکی نیست، آنچه مطابق با معیارها و ارزش‌های الهی خلق می‌شود، تأثیر خودش را هم بر روی انسان‌ها خواهد گذاشت.

 رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی با بیان این‌که مکتب هنر رضوی دارای پشتوانه عظیمی از وجود نورانی حضرت رضا(ع)، سیره و فرهنگ رضوی و گنجینه عظیم هنری حرم مطهر حضرت رضا(ع) است، اظهار کرد: بی‌تردید وقتی هنرمندی با احساسی که به تبعیت از فرمایشات حضرت در قالب شعر، موسیقی، نمایش، ادبیات دینی و هر آنچه در قالب هنر جا می‌گیرد، اثری را خلق می‌کند، می‌تواند معارف رضوی را به جامعه انتقال دهد. طالبی خطاب به تولیدکنندگان محصولات هنری رضوی گفت: اگر فردی توفیق زیارت حرم مطهر رضوی را ندارد یا بضاعت مالی برای سفر به مشهدمقدس و زیارت را ندارد، شما با آن اثری که با جان و دل تولید کردید، آن دلداده حرم رضوی را به معشوقش حضرت رضا(ع) وصل می‌کنید.

وی ضمن تقدیر از مدیران و کارکنان پرتلاش مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی افزود: این مؤسسه طی یک سفرش به استان سمنان، نور رضوی را به این استان برده به طوری که بسیاری از هنرمندان سمنان به عشق حضرت رضا(ع) محصولاتی را در ذیل مکتب هنر رضوی تولید کرده‌اند. امیدواریم همگی همت به خرج دهیم تا بتوانیم در خدمت به حضرت رضا(ع) و احیای امر اهل بیت(ع)، بیشترین و بهترین فعالیت را داشته باشیم.

معرفت هنر رضوی در محصولات «مهر» تجلی یافته است

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور هم در آیین رونمایی از سامانه برخط فروش محصولات هنری رضوی با عنوان «مهر» گفت: معرفت هنر رضوی در محصولات «مهر» تجلی یافته است.

مریم جلالی اظهار کرد: معرفت رضوی در قالب لباس، سفره، آرایه‌ها و معماری ما و هر آن چه که استفاده می‌کنیم، تجلی پیدا می‌کند. وی ادامه داد: صنایع‌دستی، سال‌ها در ذهن و زندگیمان بوده است. هنرهای سنتی ما نیز برخواسته از دل بوده و متصل به یک معنا است.

جلالی با ذکر سه‌گانه «بینش»، «نگرش» و «منش» گفت: رفتار ما اگر برخواسته از یک سلیقه، یک نگرش و نگرش ما اگر ریشه در یک بینش نداشته باشد، از هم گسیخته می‌شود و در آن زمان است که ما یک رفتار چندگانه داریم. چراکه در این صورت اعتقاد عمیق و ریشه‌دار نیست.

وی افزود: حرم مطهر رضوی، جلوه گر ارادت هنرمندانی است که هنر در آنان جوشیده و مبتنی بر یک بینش، برخواسته از یک نگرش و منجر به یک منش و رفتار شده است و ما امروز وقتی می‌بینیم، می‌شنویم، می‌چشیم، می‌گوییم و لمس می‌کنیم، معنا را در آن می‌بینیم. معاون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تصریح کرد: من به عنوان یک مادر و یک انسان، همیشه سعی کرده‌ام برخاسته از آن معنا به فکر جوشش هنری باشم تا کوشش هنری. به فکر کار دل باشم تا کار گِل.

وی گفت: زنان ما همیشه مولد بودند. در واقع کوثر معنای زنانگی و مولد بودن است که مولد بودن با اشتغال داشتن متفاوت است. در این میان، هنرهای سنتی و صنایع‌دستی ما مولد هستند و تولید عشق، عاطفه، اخلاق، قانون، ثروت، سلامتی و مِثل می‌کنند. جلالی بیان کرد: من مهر را حاصل این جوشش هنری می‌دانم و به مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی تبریک می‌گویم که توانست زیارت را فارغ از زمان و مکان، به خانه و زندگی مردم بکشاند و کاربردی کند. آن را مَنشی برخواسته از نگرش و نگرشی ریشه‌دار در بینش کند.

معاون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: اگر اتصال از بینش به منش یا از منش به نگرش قطع شود، ما سرگردان می‌شویم چنان‌که سرگردانی انسان امروز به این دلیل است. وی با اشاره به این‌که محصولات هنری رضوی در واقع محصول نیست بلکه نمادی برای تداعی معانی است که من بشر همه شبیه یکدیگر هستیم، گفت: انسان با دیدن هنری که از جنس‌های مختلف است، معرفت کردگار، معرفت رضوی و معرفت آسمانی و قدسی را در تمام اشیا جاری می‌کند. به طور مثال من می‌توانم در یک ترنج فرش، تجمیع، اتحاد، مَوِدت و مروت را ببینم.

جلالی افزود: این‌ها حاصل یک نگاه شرقی و عظیمی است که اسلام برای ما به ارمغان آورده است. در واقع وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت است. آن‌چه در بینش ما است و علامه‌ها گفته‌اند و ما موظف هستیم آن را به سلیقه روز تبدیل کرده و سلیقه را نیز به رفتار امروز مبدل کنیم. وی ادامه داد: امروز، روز ما است برای آن‌که بتوانیم فرهنگ رضوی و اسلامی را با فناوری‌های جدید مبتنی بر آن بینش یگانه و نگرشی که حاصل سلیقه است، به ارمغان بیاوریم. این امر فقط از زنان و مادران ما برمی‌آید. مادران ما کوثر هستند که شیر غیرت، همت و معرفت به ما می‌دهند. 

جلالی ضمن تقدیر از افرادی که هنر رضوی را به زندگی و این دریای بیکران زیارت را به زندگی روزمره متصل کردند، خاطرنشان کرد: امیدوارم این حُسن، جهان را در بربگیرد.

وجود گنجینه بی‌نظیر هنری در حرم رضوی

در این مراسم امیر مهدی حکیمی مدیرعامل مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی اظهار کرد: وقتی در دوران شیوع بیماری کرونا خدمتم را در مجموعه آستان قدس رضوی آغاز کردم، جهان جدیدی به رویم باز شد و گنجینه بی‌نظیر هنری این آستان مقدس مجذوبم کرد. وی گفت: در ادامه زمانی که توفیق خدمت در آستان قدس رضوی به عنوان مدیرعامل این مؤسسه نصیبم شد، تصمیم گرفتم این جریان بی‌مانند هنری جهان اسلام که در حرم حضرت رضا(ع) وجود دارد را به اتفاقی بزرگ تبدیل کنم. بدین ترتیب آن را با همکاری محمدجواد استادی مشاورم در مؤسسه به نظام‌نامه مکتب هنر رضوی تبدیل کردیم.

حکیمی افزود: در ذیل این مکتب به بخش‌های مختلف؛ «نظریه‌پردازی»، «تولید»، «توانمندسازی هنرمندان» و «اصلاح مصرف فرهنگی» پرداختیم چنان‌که فعالیت در بخش نظریه‌پردازی تاکنون به همکاری با تعدادی از دانشگاه‌های هنری کشور منتهی شده است. همچنین برگزاری دومین کنگره «فرهنگ و هنر در تمدن اسلامی» با محوریت مکتب هنر رضوی را در سال جاری پیش رو داریم. وی با تأکید بر این‌که مصرف فرهنگی در تمام دنیا سبک زندگی می‌سازد و حتی گاهی باورهای ما را تغییر می‌دهد، گفت: در این میان، معنایی مهم‌تر از زیارت حضرت رضا(ع) وجود ندارد. این معنا می‌تواند به ابزارهای زندگی ما؛ از وسایل دکوراتیو منزل تا لوازم مصرفی زندگی گره بخورد.

مدیرعامل مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی ادامه داد: بنابراین تصمیم گرفتیم ذیل مکتب هنر رضوی به امتداد زیارت تا منازل مردم بپردازیم و سوغات فرهنگی برای مشهد و زائرانش تولید کنیم. وی با اشاره به این‌که هر شهری نمادی دارد که سوغات فرهنگی‌اش به آن نماد متصل می‌شود، تصریح کرد: در این میان، مشهد جایگاهی در این حوزه نداشت، از این رو ما در این راستا تلاش کردیم تا به جایی برسیم. البته هنوز در آغاز راه هستیم و این تلاش نیز به پشتوانه حمایت جمعی از مدیران، همکاری تولیدکنندگان هنری و نیروهای مؤسسه و حتی زائرانی که از محصولات هنری رضوی با برند مهر خرید کردند، شروع شده است.

حکیمی خاطرنشان کرد: امیدوارم این مسیر به کمک شما حاضران در این مراسم به آینده بهتر و افق بلندتری برسد و روزی این محصولات تمام جهان را فرا گیرد به طوری که وقتی از هر زائر حرم مطهر رضوی بپرسند سوغات مشهد چیست، پاسخ دهد آنچه من را به یاد زیارت حضرت رضا(ع) بیندازد.

احیای امر دینی با تولید محصول

همچنین در این آیین، سعید جعفرنژاد مدیر بازرگانی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، گزارشی از اتفاقاتی که در سه سال گذشته در حوزه بازرگانی این مؤسسه رخ داده و منجر به تولید محصولات برند مهر شده است، ارائه داد. وی در این خصوص با اشاره به حدیثی از حضرت رضا(ع) گفت: کار ما در برند مهر را می‌توان به نوعی احیای امر دینی دانست. بی‌تردید چشم‌انداز مکتب هنر رضوی فوق‌العاده است و با بهره‌گیری از آن می‌توان آسیب‌هایی که در حوزه سوغات زائر وجود دارد را برطرف کرد و به سؤالات و ابهامات آن پاسخ داد.

جعفرنژاد با ذکر برخی از این سؤالات همچون «چرا ارتباط زائران با حرم مطهر فقط به زمان زیارتشان در مشهد محدود می‌شود و این ارتباط پس از بازگشت آنان به شهرشان قطع می‌شود؟» و «چرا سوغات فرهنگی مشهد مبتنی بر هویت فرهنگی این شهر نیست و یک اقتصاد هویت محور شکل پیدا نکرده است؟»، ادامه داد: تولید سوغات زائر در مشهدمقدس 4 هزار میلیارد تومان ارزش اقتصادی دارد. وی با اشاره به این‌که بخش عمده منافع این اقتصاد به طور مثال در فروش تسبیح سهم چینی‌ها می‌شود، افزود: اگر ما می‌توانستیم اقتصادی را در این حوزه رقم بزنیم تا چرخه زندگی هنرمند ایرانی نیز بچرخد، اتفاق خوبی رخ می‌داد لذا  در این مؤسسه در ذیل مکتب هنر رضوی، مسئله امتداد زیارت زائران و مسئله اصلاح مصرف فرهنگی مطرح شد.

مدیر بازرگانی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی بیان کرد: آنچه ما در راهبرد اصلاح مصرف فرهنگی دنبال آن هستیم شامل موارد ماندگاری، تأمین نیاز زائر، هویت محور، اقتصادی و هنرمندانه می‌شود. در نهایت در چالشی که در این حوزه‌ها مؤسسه داشت، محصولات هنری رضوی با برند مهر خلق شد. وی گفت: محصولات هنری رضوی از یک طرف باید با معنا ارتباط درستی داشته باشد، از طرف دیگر بتواند اقتصاد خود را بچرخاند و همچنین ریشه در هنر داشته باشد. بی‌شک این امر، کاری سخت و پیچیده است. در این راستا، فعالیت مؤسسه در برند مهر با آسیب‌شناسی از صنعت اقتصاد فرهنگی شروع شد.

جعفرنژاد به برخی از موارد این آسیب‌شناسی‌ها اشاره کرد و افزود: سفر برند مهر نیز با مواردی از جمله طراحی برند بوک و هویت بصری، ایجاد یک تصویر مطلوب از برند، بسته‌بندی، زنجیره ارزش، برندینگ، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، ایجاد سایت محصولات هنری رضوی، اجرای کمپین‌های محیطی، آموزش کارکنان، تمرکز بر تجربه کاربری و افزایش نقاط دسترسی برای زائر، صورت گرفت. وی ادامه داد: همچنین می‌توان به مواردی همچون افزایش شعب فروشگاهی، افزایش چند برابری تأمین‌کنندگان، مسئولیت اجتماعی برند، توسعه محصول، توانمندسازی شبکه زنان سرپرست خانوار و رشد 16 برابری فروش در کمتر از 3 سال، اشاره کرد.

مدیر بازرگانی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی با تأکید بر اینکه تاکنون نزدیک به 700 قلم محصول جدید با برند مهر با همکاری هنرمندان کشور طراحی شده است که بسیاری از آن‌ها هنوز به مرحله تجاری‌سازی نرسیده است، تصریح کرد: صنایع‌دستی می‌تواند نقطه مزیت ما در اقتصاد جهانی باشد، بنابراین باید از ظرفیت‌های آن به خوبی استفاده کنیم. وی گفت: این مؤسسه در مسیر آینده خود مواردی اعم از افزایش شعبات حضور در ایران(فرانچایز)، حضور در فضای بین‌الملل، ایجاد ساب برندهای مهر در حوزه مد لباس، زیورآلات و...، تولید محصول اختصاصی برای فضای بین‌الملل، تمرکز بر تولید داخل، افزایش سهم بازار و لیدر بازار سوغات زائر در افق سه ساله را رقم خواهد زد. 

در این آیین رونمایی، یکی از تولیدکنندگان محصولات هنری رضوی نیز به بیان تجربه‌های کاری خود در این حوزه پرداخت.

همچنین از دیگر برنامه‌های این آیین می‌توان به پخش کلیپ‌هایی از گنجینه هنر حرم مطهر حضرت رضا(ع)، معرفی محصولات برند مهر و مکتب هنر رضوی و صحبت‌های حمیدرضا ششجوانی نویسنده و پژوهشگر در زمینه اقتصاد صنایع فرهنگ و هنر و علیرضا شیخی رئیس دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر اشاره کرد. 

شایان ذکر است، سامانه برخط فروش محصولات هنری رضوی با برند مهر به نشانی اینترنتی www.aqartshop.com  در دسترس کاربران قرار دارد.