به گزارش قدس خراسان، «جمعه بازار کتاب» سال‌هاست صبح‌های جمعه در حاشیه بولوار شهید مدرس مشهد، در پیاده‌رو مسقفی که از فرهنگسرای «بهشت» تا «چهارطبقه» ادامه دارد، برپا می‌شود.

مشهدی‌ها اینجا را به عنوان یک گذر فرهنگی و ادبی و شاید یک بازار کتاب دست دوم می‌دانند که در آن تقریباً هر نوع کتابی را می‌توان یافت؛ از کتاب‌های کنکور و دانشگاهی گرفته تا کتاب‌های تاریخی، مذهبی و حتی کتاب‌های قدیمی و کمیاب، هر نوع کتابی که فکرش را بکنید اینجا هست.

گلایه کتابفروشان جمعه بازار کتاب

هر صبح جمعه سر و کله خودروهای پر از کتاب پیدا می‌شود و کتابفروش‌ها کتاب‌ها را از خودروهایشان تخلیه می‌کنند و در پیشخوان می‌چینند. گاهی هنوز کار چیدن کتاب‌ها تمام نشده، مشتری‌ها از راه می‌رسند و کتاب‌ها را ورق می‌زنند و قیمت‌ها را می‌پرسند.

کتابفروش‌ها اگرچه با صبر و حوصله پاسخ مشتری‌ها را می‌دهند، اما از اینکه در روزهای دیگر هفته جایی برای عرضه کتاب‌هایشان ندارند و به لحاظ مشکلات مالی و سود کم کتاب‌فروشی امکان پرداخت اجاره‌ها برایشان مهیا نیست، گلایه دارند، گلایه‌هایی که می‌گویند تا حالا شنیده نشده است.

حمایت از کتابفروش‌های جمعه بازار کتاب به عهده کیست؟

موضوع را از رئیس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد پیگیری می‌کنیم.

حسین باغگلی در این‌باره می‌گوید: در خصوص مشاغل شهری دو مبحث داریم مباحثی که درآمدزایی دارند و مباحثی که فرهنگی هستند. هر آنچه درآمدزایی زیر نظر سازمان میادین و ساماندهی مشاغل شهری است و ما به آن ورود پیدا نمی‌کنیم اما اگر ناشری پیدا بشود که بگوید می‌خواهم عرضه کتاب داشته باشم، اینجا موضوع حالت فرهنگی پیدا می‌کند و صرفاً درآمدزایی مدنظر نیست و تا ۳۰ درصد هم تخفیف می‌دهیم. بنابراین ما هم در سازمان فرهنگی و اجتماعی از آن‌ها حمایت می‌کنیم.

وی ادامه می‌دهد: در جمعه بازار کتاب مشهد، نگاه بیشتر نگاه کسب درآمد است و در حوزه ساماندهی مشاغل شهری قرار می‌گیرد، ما در سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد نگاهمان به مقوله کتاب ترویج و تشویق کتاب‌خوانی است و این افزایش کتاب‌خوانی را محرکی برای رونق کتاب‌فروشی می‌دانیم.

رئیس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد متذکر می‌شود: در همین راستا طرحی با عنوان «مشهد، شهر کتابخانه‌ها» در هفته کتاب آغاز خواهیم کرد و در این طرح به افراد و رهگذران، کتاب هدیه می‌دهیم و خواهش می‌کنیم کتابی را که گرفتند پس از مطالعه در اختیار فرد دیگری قرار دهند و برای این منظور سامانه‌ای هم طراحی کردیم که کتاب در گردش است، افق طرح این است که در یک سال و نیم آینده ۵ هزار جلد کتاب در شهر توزیع شود. تمرکزمان در این طرح روی حوزه رمان است و پس از آن مباحث اجتماعی، انقلابی و معنوی است. امیدواریم کارهایی از این دست سبب ترغیب مردم به خرید و مطالعه کتاب شود.

باغگلی یادآور می‌شود: در طرح‌های سازمان میادین و مشاغل شهرداری مشهد، حمایت از برخی مشاغل مفید وجود دارد و اگر لازم باشد ما هم برای ساماندهی فروشندگان کتاب با این سازمان همکاری و همفکری خواهیم کرد.

وقتی از وی در خصوص گذر کتاب گلستان می‌پرسم، پاسخ می‌دهد: گذر کتاب گلستان با رویدادی که برایش برگزار کردیم قرار شد گذر کتاب و اسباب بازی با محوریت نوجوانان باشد، مشکلاتی برای عقد قرارداد داشتیم که متأسفانه تغییر قوانین و ابلاغ قانون درآمدهای پایدار شهری که از ابتدای سال اجرایی شده دست ما را به شدت در خصوص حمایت بسته است و به یک گره تشکیلاتی خورده‌ایم؛ فعلاً یکسری رویدادهای فرهنگی را در این گذر برگزار کرده‌ایم اما هنوز به هویت پایدار خودش نرسیده است.

جمعه بازار کتاب مشهد شهرت ملی دارد

مدیر عامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری مشهد در این باره می‌گوید: جمعه بازار کتاب برای خیلی از مشهدی‌ها حالت نوستالژی دارد و دارای شهرت در سطح کشور است به نظر من باید به عنوان یک موضوع فرهنگی و معنوی در مشهد، ثبت میراث فرهنگی شود.

حسن کلیدری عنوان می‌کند: دنبال ارتقای شرایط جمعه بازار و آماده کردن زیرساخت‌های این موضوع هستیم البته جنس بازارهای ما موقت است و روز جمعه چون کسبه آن خیابان تعطیل هستند کتابفروش‌ها آنجا اقدام به فروش می‌کنند. 

وی با بیان اینکه در حوزه ساماندهی مشاغل برای ما ساماندهی مشاغل مزاحم اولویت دارد، متذکر می‌شود: کتابفروش‌های جمعه بازار جزو مشاغل مزاحم نیستند، ساماندهی کتابفروش‌های جمعه بازار کتاب به این صورت است که خودشان باید پروانه‌شان را دریافت و در سطح شهر اقدام به فعالیت کنند ما هم در چارچوب مقررات حمایت می‌کنیم اما اینکه ما تکلیفی برای این موضوع داشته باشیم این طور نیست. 

مدیر عامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده‌های کشاورزی شهرداری مشهد می‌گوید: ایجاد بازار برای کتابفروش‌های جمعه بازار ممکن است برای کتابفروش‌های دیگری که در سطح شهر فعال هستند و سرمایه خود را پای این کار آورده‌اند، تبعاتی داشته باشد بنابراین باید هر اقدامی در این زمینه با مطالعه و کار کارشناسی انجام شود. 
کلیدری تصریح می‌کند: این فضا به عنوان محل یک رویداد فرهنگی باید شناسنامه‌دار و هویت فرهنگی بیشتری به آن بخشیده شود.

حجت‌الاسلام حسن منصوریان، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد هم در این ارتباط به خبرنگار قدس خراسان می‌گوید: حتماً می‌توانیم به ساماندهی این فروشندگان و ایجاد شرایط بهتر برای آن‌ها کمک کنیم، به عنوان مثال طرحی با عنوان ایجاد کافه کتاب در زیر پل‌های مناسب داریم، اما نیاز به بررسی‌های کارشناسی بیشتر و دقیق‌تر داریم.

ضرورت نظارت بیشتر بر محتوای کتاب‌های جمعه بازار 

آنچه در خصوص جمعه بازار کتاب اهمیت دارد، ساماندهی و بهبود وضعیت فروشندگان، نظارت بر محتوای کتاب‌های آن‌ها از نظر هم‌راستا بودن با ارزش‌های اخلاقی و اعتقادی جامعه است؛ از سوی دیگر جمعه بازار کتاب نباید به محلی برای فروش کتاب‌های چاپ شده در چاپخانه‌های زیرزمینی غیرمجاز و تضییع حقوق ناشران و ترویج افکار و عقاید انحرافی تبدیل شود؛ وظیفه‌ای که بر عهده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهادهای امنیتی و انتظامی و شهرداری مشهد است و نباید از آن غفلت شود.

خبرنگار: معصومه مؤمنیان