به گزارش قدس خراسان، بزرگراه وکیل‌آباد که نزد مردم مشهد با نام بولوار وکیل‌آباد نیز شناخته می‌شود، منطقه‌ای مدرن در شهر است. در ابتدای این بولوار از سمت میدان آزادی پارک ملت، دانشگاه فردوسی و پایانه آزادی و در انتهای آن بوستان وکیل‌آباد و پایانه مسافربری درون‌شهری وکیل‌آباد قرار دارد.
بولوارهای اصلی منتهی به آن عبارت‌اند از بلوار امامت، جلال‌آل‌احمد، سیدرضی، دانش‌آموز، دانشجو، خیابان صدف، شهید قانع، دندانپزشکان، فارغ‌التحصیلان، نمایشگاه، کوهستان‌پارک، شهید برونسی، اقبال لاهوری، لادن، صیاد شیرازی، حافظ، هفت‌تیر، هنرستان، هاشمیه، کوثر و شهید باهنر؛ اما این همه ماجرا نیست.
در انتهای این بولوار معروف مشهد، از وکیل‌آباد ۸۷ تا ۹۷ محدوده‌ای ۱۰۰ هکتاری از حدود ۱۸ سال پیش ازسوی شورای عالی معماری و شهرسازی به عنوان یکی از بافت‌های فرسوده شهر مشهد شناخته شد و مشمول بهسازی، ساماندهی و بازآفرینی قرار گرفت.
تاریخچه ساماندهی قلعه وکیل‌آباد
پیش از این مصوبه و دستور، در دهه ۷۰ شمسی، شهرداری مشهد تصمیم گرفت برای وکیل‌آباد طرح بهسازی تهیه کند که پس از فراز و نشیب‌های فراوان به نتیجه نرسید؛ اما اجازه ساخت‌وساز از مردم گرفته شد.
با دستور شورای عالی معماری و شهرسازی یک بار دیگر فرایند تهیه طرح برای قلعه وکیل‌آباد شروع شد و باز هم تا زمان تصویب و ابلاغ این طرح، ساخت‌وساز در این محدوده ممنوع شد و چهار سال پس از این ماجراها و در حالی که هنوز تکلیف طرح تفصیلی قلعه وکیل‌آباد روشن نشده بود، شهرداری از طرحی رونمایی کرد که براساس آن قرار شد همه واحدهای مسکونی این بافت از مردم خریداری و در یک قرارداد هفت ساله، کل این ۱۰۰ هکتار به یک مجموعه گردشگری و اقامتی تبدیل شود!
این طرح اما با شکست روبه‌رو شد و یک بار دیگر قلعه وکیل‌آباد بلاتکلیف ماند. سال ۱۳۹۵ شورای اسلامی شهر مشهد شهرداری را مکلف کرد برای وکیل‌آباد طرح تهیه کند که برخلاف دفعات پیش این بار طرح تصویب شد؛ اما به دلیل نبود طرح تفصیلی قابلیت اجرا نداشت و هیچ اتفاق مثبتی برای قلعه وکیل‌آباد نیفتاد و زمین‌های بلاتکلیف آن زیر سایه طرح‌هایی که یکی پس از دیگری به نتیجه نمی‌رسید، به محل و مأوایی برای معتادان متجاهر تبدیل شد و ساکنان را بیش از پیش به سمت نارضایتی برد.
شورای اسلامی شهر مشهد در دوره ششم تلاش کرد گره کور این قلعه را باز کند و در گام نخست ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت برای نوسازی این بافت در شورای شهر تصویب شد. سپس شهرداری وعده اجرای پروژه‌های پیشران توسعه و تعیین تکلیف طرح تفصیلی این محدوده را داد.
مالکیت، مهم‌ترین گره قلعه وکیل‌آباد است
رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر شورای شهر مشهد در این باره به خبرنگار قدس خراسان می‌گوید: وکیل‌آباد سه مسئله اصلی دارد که باید حل شود و چند ارگان و نهاد هم باید برای رفع این مشکلات نقش‌آفرینی کنند از آن جمله دستگاه قضایی باید در این خصوص نقش‌آفرینی جدی داشته باشد که امیدواریم با حضور ریاست جدید دادگستری خراسان رضوی گره این پرونده هم باز شود.
مجید طهوریان عسگری، مهم‌ترین مسئله در خصوص قلعه وکیل‌آباد را موضوع مالکیت زمین برمی‌شمارد و می‌گوید: میان بنیاد مستضعفان و ورثه مرحوم ملک اختلافاتی از نظر مالکیت ایجاد شده که باید این بحث برای مردم و معارضان حل شود.
هر چند اهمیت موضوع مالکیت در این قلعه فراموش شده؛ اما مرداد امسال پای رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس را هم به این منطقه باز کرد.
حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر در این دیدار مردمی یادآور شد: این منطقه از گذشته‌های دور متعلق به رعیت حاج حسین ملک بوده که در آن زندگی می‌کردند تا هر روز صبح بتوانند به امور مربوط به زمین‌های کشاورزی و دامداری این واقف بزرگ رسیدگی کنند. با این حال، چالش اصلی آن است که حد و مرز دقیق زمین‌ها در این قسمت مشخص نبوده و اگرچه بنا به نص صریح حاج حسین ملک، کسی حق ندارد متعرض این محله به معنای عام و کامل آن باشد؛ اما به صورت جزئی، اختلاف‌نظرها و معارضت‌هایی که میان اهالی پیش می‌آید، همچنان غیرقابل رسیدگی است. اگر کسی بتواند سند معتبر و محکمهموردپسندی ارائه کند که حاج حسین ملک زمینی را به فردی واگذار کرده و اکنون پس از چند نسل، مدعی به عنوان فرزند قانونی آن فرد مراجعه کرده است، دستگاه قضا به مطالبه فرد طبق روال معمول قانونی رسیدگی خواهد کرد. افزون بر این اگر سازمانی هم برای زمینی در این محله ادعایی داشته باشد، باید همچون سایر مردم، مطالبه خود را از دستگاه قضا بخواهد و در این باره تکلیفی متوجه شورای اجتماعی محله یا شهرداری منطقه نیست.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در انتهای آن جلسه برای تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب دستور داد تا جزئیات روال قانونی زمین‌های محله وکیل‌آباد از زمان حیات حاج حسین ملک تا به امروز را مورد بررسی دقیق قرار دهند.
بوم‌گردی در قلعه وکیل‌آباد
طهوریان عسگری در ادامه صحبت‌های خود با خبرنگار قدس، طرح تفصیلی را دومین گره این منطقه توصیف و بیان می‌کند: نگاه طرح تفصیلی این منطقه به سمت بوم‌گردی رفته در حالی که زندگی ساکنان این محله مانند زندگی شهری و فضای زندگی شهری ترسیم شده و خانه‌ویلاهایی در این منطقه وجود دارد که سبکشان بوم‌گردی نیست.
او می‌گوید: در این بخش، کمیسیون ماده ۵ و معاونت عمرانی استانداری باید به شورای شهر و شهرداری مشهد کمک کنند تا مسئله حل شود و اصلاحات مورد نیاز در خصوص طرح تفصیلی محدوده وکیل‌آباد به اجرا برسد.
به گفته شهردار منطقه ۱۲، در طرح تفصیلی جنوب غرب، ضابطه تراکم بسیار محدودی تعیین شده و این طرح در مسیر بازبینی قرار دارد تا به شکل پلکانی برای هر زمین به صورت جداگانه تصمیم‌گیری شود.
مهدی خداشناس در دیداری که مرداد امسال به همراه حجت‌الاسلام پژمان‌فر و تعدادی دیگر از مسئولان شهری با مردم این منطقه داشت، تصریح کرد: به مردم این مژده را می‌دهیم که تا یک ماه آینده این طرح تعیین‌تکلیف شود و پس از این به دفتر حجت‌الاسلام پژمان‌فر در مجلس شورای اسلامی ارسال خواهد شد تا در یک ماه و نیم آینده به صورت یک طرح قابل اجرا دربیاید.
رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر شورای شهر مشهد می‌گوید: سال گذشته شهرداری لایحه‌ای را به شورای شهر آورد اما این رقم در صحن علنی به ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و تصویب شد و به این ترتیب این ۵۰۰ میلیارد اوراق در اختیار شهرداری قرار گرفت.
طهوریان عسگری تصریح می‌کند: نکته مهم، فاز اجرا و عملیات استفاده از این اعتبار است که روز دوشنبه هم در صحن علنی بر آن تأکید و از کمیسیون‌های اقتصادی و شهرسازی درخواست کردم با توجه به پیگیری موضوع این محله از بدو شروع شورای ششم، جلسه بگذارند و برنامه‌های اجرایی شهرداری را برای هزینه‌کرد اوراق دریافت کنند و نگاه نظارتی خود را داشته باشند.
تملک و اصالت مالکیت، طرح تفصیلی و برنامه اجرایی؛ سه ضلع مثلث حل مشکل قلعه وکیل‌آباد است. هنوز سرنوشت تغییراتی که باید با توجه به نیاز ساکنان در طرح تفصیلی اعمال شود، مشخص نیست. هشتمین ماه سال در حال اتمام است و هنوز محل دقیق هزینه‌کرد ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق نامعلوم است و دعوای مالکیت، تنورش داغ‌داغ! دقیقاً چه روزی می‌شود به جای «بلاتکلیفی در ایستگاه پایانی وکیل‌آباد» تیتر روزنامه‌ها بشود: «وکیل‌آباد در ایستگاه پایانی بلاتکلیفی!»
خبرنگار: معصومه مؤمنیان
نظر شما