با این حال، باید توجه داشت که ممکن است برای برخی از کالاها به‌دلایل مختلف ممنوعیت یا محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. این محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها به‌منظور حفاظت از امنیت ملی، سلامت عمومی، محیط زیست یا به‌دلیل سیاست‌های تجاری متفاوت در هر کشور اعمال می‌شوند.

عواملی که می‌توانند باعث ممنوعیت یا محدودیت ترخیص کالا در گمرکات شوند، شامل موارد زیر می‌شود:

1. سلامت عمومی: کالاهایی که ممکن است برای سلامت عمومی خطرناک باشند؛ مانند مواد غذایی فاسد، مواد مخدر یا محصولات بهداشتی نامعتبر.

2. امنیت ملی: کالاهایی که ممکن است برای امنیت ملی یا امور نظامی خطرناک باشند، مثل تجهیزات نظامی یا مواد منفجره.

3. حقوق مالکیت معنوی: کالاهایی که به نقض حقوق مالکیت معنوی، مثل جعلی یا تقلبی بودن شناخته شده‌اند.

4. محدودیت‌های تجاری: برخی از کشورها برای حفاظت از تولیدات داخلی یا به‌منظور حمایت از صنایع خود ممکن است ترخیص کالاهای خاصی را محدود کنند یا به شرایط خاص مشروط کنند.

5. محدودیت‌های محیطی: کالاهایی که ممکن است برای محیط زیست خطرناک باشند یا در تعارض با استانداردها و مقررات محیط زیست قرار گرفته باشند.

تجار و واردکنندگان باید پیش از انجام مراحل ترخیص، قوانین و مقررات گمرکی هر کشور را به‌دقت مطالعه کرده و اطمینان حاصل کنند که کالاهای آن‌ها با قوانین ارائه شده در آن کشور سازگار هستند.

ماده ۱۲۲ قانون امور گمرکی؛ ممنوعیت در کالاهای وارداتی قطعی

ماده ۱۲۲ قانون امور گمرکی ایران که به ممنوعیت ورود کالاهای وارداتی قطعی پرداخته است، به شرح زیر است:

• کالاهایی که بر اساس شرع مقدس اسلام و نیز قانون اساسی ممنوع شده‌اند.

• کالاهایی که به‌دلیل جدول تعرفه گمرکی یا نامه‌های قانونی ممنوع شده‌اند.

• هرگونه سلاح گرم مانند تفنگ، باروت، فشنگ، چاشنی، دینامیت، گلوله، مهمات جنگی، مواد محترقه و منفجره، مگر با دستور و اعلام موافقت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

• مواد مخدر و روان‌گردان‌ها از هر نوعی که باشند، مگر با اعلام موافقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

• دستگاه‌های فرستنده و قطعات مربوط به آن‌ها از هر نوع، مگر با اعلام موافقت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.

• دستگاه‌های مخصوص عکس‌برداری و فیلم‌برداری هوایی، مگر با موافقت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

• سیستم‌های استراق سمع، ریز دوربین‌ها، ریز میکرفن‌ها و هر دستگاهی که قابلیت شنود و کنترل دارد و می‌توان از آن برای جاسوسی استفاده کرد، مگر با دستور و اعلام موافقت وزارت اطلاعات کشور.

تبصره ۱- کالاهای مخابراتی و الکترونیکی که کاربرد تجاری دارند و ممکن است برای جاسوسی استفاده شوند، همچنین مواد غذایی، دارویی، معدنی و همچنین مواد آلی و سموم که کالاهایی دو منظوره هستند و ممکن است از آن‌ها سوء‌استفاده شود، نیز بر اساس اعلام وزرات اطلاعات ممنوع هستند.

تبصره ۲- وزرات اطلاعات لیست کالاهای ممنوع گمرک مربوط به بند چ و تبصره ۱ را تعیین و به گمرک اعلام می‌کند.

• هرگونه صوت و تصویر که مخالف قوانین اسلام و مذهب رسمی کشور، عفت و نظم عمومی یا شئون ملی باشد. این بند به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزوده شده‌است.

• مجله، کتاب، روزنامه یا هر نوع نوشته‌ای که مخالف نظم و عفت عمومی و شئون ملی و مذهب رسمی کشور باشد. این بند نیز به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

• کالاهایی که عبارت یا علامتی خلاف نظم و عفت عمومی یا شئون مذهب رسمی کشور دارند که می‌تواند روی خود کالا یا لفاف آن‌ها یا اسناد مرتبط با آن‌ها باشد.

• اسکانس‌هایی که از راه‌های قانونی خارج شده‌اند، اسکناس و تمبر و برچسب تقلبی، بلیط بخت آزمایی یا همان لاتاری.

ماده ۱۲۳ قانون امور گمرکی؛ ممنوعیت در کالاهای وارداتی موقت

ماده ۱۲۳ قانون امور گمرکی ایران که به ممنوعیت در کالاهای وارداتی موقت می‌پردازد، به شرح زیر است:

• کالاهایی که بر اساس قانون اساسی کشور ممنوع شده‌اند، حتی برای ورود موقت نیز ممنوع بوده و از ورود آن‌ها ممانعت می‌شود.

• ورود موقت و عبور داخلی کالاهایی که در بندهای پ تا ج ماده ۱۲۲ قانون امور گمرکی ذکر شده‌اند، مشروط به اعلام موافقت از جانب وزارت‌خانه‌های مربوطه است.

• ورود موقت کالاهایی که در بندهای چ و ح ماده ۱۲۲ قانون امور گمرکی ذکر شده‌اند ممنوع است. از طرفی، عبور داخلی این کالا مشروط به اعلام موافقت وزارت‌خانه‌های مربوطه است.

• ورود موقت و عبور داخلی کالاهایی که به‌صورت مجاز مشروط هستند، با اعلام موافقت گمرک ایران امکان‌پذیر است.

لیست کالاهای ممنوعه وارداتی

تا سال ۱۴۰۱، ردیف تعرفه لیست کالاهای ممنوعه وارداتی در کشور تا ۱۵۵۲ افزایش یافته‌است. این افزایش به‌دلیل تغییرات اقتصادی و نیازهای جدید کشور اتفاق افتاده است.

علاوه بر ممنوعیت‌های دائمی، در حال حاضر ۷۶۶ ردیف نیز در فهرست ممنوعیت موقت قرار دارند. این فهرست شامل اقلامی است که با توجه به نیازهای کشور و تصمیمات نهادهای مسئول، تغییر کرده و ممکن است تحت شرایط خاصی واردات آنها ممنوع شود.

گروه ۲۷ نیز شامل ۶۰۰ کالای متنوع است که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در فهرست کالاهای ممنوعه واردات قرار گرفته‌اند. این اقلام شامل مواردی مانند پرندگان زینتی از جمله قناری، مرغ عشق، فنچ، سگ و گربه معمولی، چغندر قند، تابلوهای نقاشی، نقاشی‌های سیاه قلم، نقاشی با مداد رنگی، کیسه‌ خواب، کفش‌های اسکی و ... هستند.

با توجه به مداوم بودن تغییرات در این لیست و اهمیت اطلاعات دقیق، توصیه می‌شود که در این زمینه با افراد خبره و حرفه‌ای مشورت کنید.

کالای مسافر چیست؟

کالای مسافر به هر نوع کالایی گفته می‌شود که همراه مسافر در زمان عبور از گیت مورد بررسی قرار گرفته و ممکن است در کیف، چمدان، ساک مسافر وجود داشته باشد. بر اساس ماده ۱۳۸ قانون امور گمرکی، مسافران می‌توانند کالاهای غیرتجاری با ارزش حداکثر ۸۰ دلاری را با خود داشته باشند. این کالاها باید ماهیت غیرشرعی یا غیرقانونی نداشته باشند و وسیله‌ای که نو باشد و ارزش آن حداکثر ۸۰ دلار باشد، می‌تواند ترخیص شود. این قانون به همه مسافران اعم از ایرانی یا اتباع خارجی اعمال می‌شود.

لیست کالاهای ممنوع گمرک برای مسافران شامل موارد زیر است:

1. سلاح‌های گرم و سرد

2. مواد محترقه و منفجره

3. مجلات، روزنامه، کتاب و غیره که خلاف شئون ملی و اسلامی باشند

4. عتیقه‌ها و کالاهایی با هویت فرهنگی و میراث ملی

5. مواد مخدر، روانگردان و مشروبات الکی

6. وسایل قمار و شرط‌بندی

7. وسایل رمالی و فال‌گیری

8. هر کالایی که ماهیتی غیرشرعی و غیرقانونی داشته باشد

9. قطعات و مواد اولیه مربوط به واحدهای تولیدی و صنعتی

اطلاعات جامع و دقیق در مورد این لیست کالاهای ممنوعه برای مسافران می‌تواند از طریق مشاوران شرکت‌های بازرگانی که با قوانین گمرکی آشنا هستند، به دست آید.