زهرا کبیری پور درباره حیات سیاسی حضرت زهرا(س) عنوان کرد: یکی از ابعاد مهم دین ما بحث سیاست و پیگیری امور جامعه است و همان‌طور که از سیره پیشوایان ما به دست می‌آید، دین از سیاست جدا نبوده و نیست.

وی ادامه داد: زندگی سراسر نور حضرت زهرا(س) نیز همواره با اتفاقات مهمی همراه بوده است که توجه به عملکرد ایشان می‌تواند الگوی رفتاری دقیقی را به بانوان به‌ویژه بانوان مسلمان و آزاده نشان دهد. رفتار سیاسی حضرت زهرا(س) بخشی از تربیت الهی ایشان توسط رسول خدا(ص) بود که در وجود ایشان متبلور شده و به ثمر نشسته بود.

این پژوهشگر اضافه کرد: ایشان از علم، آگاهی، بصیرت و معرفت بالایی برخوردار بود و به همین‌ دلیل رمز و راز سیره سیاسی ایشان برای تمام امامان(ع) از نسل او اسوه، حجت و الگو شد.

گوشه‌ای از فعالیت‌های سیاسی‌ و اجتماعی حضرت زهرا (س)

وی گفت: حضرت زهرا(س) همان‌طور که در تربیت فرزندان، خانه‌داری و شوهرداری نمونه یک زن کامل مسلمان است؛ به موقع نیاز در صحنه سیاسی و اجتماعی نیز حضور فعال و چشمگیری دارد. حمایت از پدر بزرگوارشان قبل و پس از هجرت به مدینه و همچنین حمایت تمام قد از حضرت علی(ع) در واقعه سقیفه شاهد بزرگی بر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی حضرت زهرا(س) است.

پژوهشگر تاریخ تشیع اثنی عشری اظهار کرد: در دوران قبل از هجرت به مدینه، حفظ جان پیامبر خدا(ص) و دفاع از ایشان از مهم‌ترین وظایف جامعه نوپای اسلام و وظیفه مهم و در عین حال خطیر افرادی بود که باوجود سختی‌های فراوان به حقانیت پیامبر خدا(ص) و دین او ایمان آورده بودند.

وی بیان کرد: در این میان اشخاص اندکی با استفاده از موقعیت اجتماعی، سیاسی و توانایی‌های خود، بیشتر از دیگران به حمایت از دین و آیینی که پیامبر خدا(ص) مسئول تبلیغ آن شده بود، می‌پرداختند که یکی از آن‌ها حضرت زهرا(س) بود.

کبیری گفت: حضرت زهرا(س) پس از هجرت به مدینه و ازدواج با حضرت علی(ع)، یار و همراه ایشان در تمام مراحل بود. در طول ۹ سال زندگی مشترک او با امام علی(ع) بیش از ۶۰ برخورد نظامی بین پیامبر(ص) و مخالفان اتفاق افتاد که حضرت علی(ع) در بسیاری از آن‌ها حضور داشتند. در این میان حضرت زهرا(س) نیز، ضمن ایفای وظیفه خانه‌داری و فرزندداری، در مواقع لازم با حضور در میدان‌های نبرد به یاری رزمندگان اسلام می‏‌رفتند و فعالیت‌های پشتیبانی و امدادی انجام می‌دادند. از جمله ایشان با حضور در میدان جنگ اُحد به مداوای زخم‌های پیامبر(ص) که به شدت مجروح شده بودند، پرداختند.

وی ادامه داد: حضرت زهرا (س) در فتح مکه نیز حضور داشتند و به پدر و همسرشان کمک می‌کردند. همچنین ایشان در جریان بیعت زنان مشرک با پیامبر (ص) نیز حاضر بودند. در واقع ایشان در تمام نبردهای رسول خدا (ص) با طاغوت‌های دوران‌شان، همواره همراه و پشتیبان آن حضرت بودند. پس از وفات شهادت‌گونه پیامبر اکرم (ص) و با پیش آمدن واقعه سقیفه، رسالت حضرت زهرا (س) شکل دیگری به خود گرفت، که می‌توان به حمایت و دفاع از امامت و حق جانشینی پیامبر اکرم (‌ص) اشاره کرد.

این پژوهشگر اضافه کرد: ایشان به موقعیت و جایگاه ویژه امام علی(ع) آگاه بودند و مصلحت جامعه نوپای اسلام را در رهبری و امامت ایشان می‌دانستند و همچنین جایگزینیِ شخص دیگری را با وجود ایشان برای این مقام و منصب جایز و شایسته نمی‌دیدند و برای اثبات و تحقق این امر از هیچ تلاشی دریغ نکردند و تا آخرین لحظه دست از حمایت و دفاع از امام خویش و مقام امامت بر نداشتند.

وی تصریح کرد: حیات سراسر نور حضرت زهرا(س) از جنبه‌های مختلف می‌تواند برای بانوان امروز الگو باشد. ایشان به عنوان مادر در تربیت فرزندان، به عنوان یک همسر در وفاداری به شوهر، به عنوان یک دختر در میزان محبت و حمایت از پدر، به عنوان یک زن خانه‌دار (که با کمترین میزان درآمد همسرشان امورات خانه را مدیریت می‌کردند) می‌توانند برای تمام اقشار جامعه به‌ویژه بانوان الگو باشند.

حضرت زهرا (س) الگویی برای تمام سیاست‌مداران

کبیری ادامه داد: حضرت زهرا(س) همچنین به عنوان یک بنده برای بندگان متعبد خداوند یک الگو هستند که باوجود تمام مشکلات، گاهی شب تا صبح به نماز و عبادت می‌ایستادند و در روایات آمده که حتی پاهایشان متورم می‌شده است.

وی گفت: در مباحث سیاسی و مبارزاتی نیز ایشان به عنوان یک مدیر برای تمام سیاست‌مداران و به‌ویژه بانوان می‌توانند یک الگوی برجسته باشند. ایشان وقتی با یک ناحقی و بی‌عدالتی مواجه شدند، نگفتند من زن هستم، پس کاری از من برنمی‌آید! بلکه در خانه ننشستند و به‌ دفاع از حق برخاستند.

دانشجوی دکتری تاریخ تشیع اثنی عشری اظهار کرد: حضرت زهرا(س) پس از ماجرای هجوم به خانه وقتی از زمین برخاستند، اولین سؤالی که پرسیدند، این بود که، علی کجاست؟ ایشان در همان حال و با وجود جراحاتی که داشتند به مسجد رفته و سخنرانی کردند.

وی افزود: هنگامی که بر اثر این حادثه در بستر بیماری قرار گرفتند و زنان مدینه گروه گروه به عیادت ایشان می‌آمدند نیز حضرت با آن‌ها درباره این واقعه سخن می‌گفتند تا بتوانند چهره اصلی مخالفان را برای نیمی از مردم مدینه که زنان بودند، روشن کنند. با ام سلمه و عایشه همسران پیامبر(ص) وقتی به عیادت ایشان آمده بودند نیز درباره این واقعه صحبت کرده و به رأی سقیفه اعتراض کردند.

کبیری ادامه داد: حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه، مردان مدینه را معرفی می‌کنند، ایشان بیعتی را که آن‌ها در غدیرخم بستند و پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) عمداً آن را فراموش کردند را به یاد آن‌ها آورده و از این عمل آن‌ها به عنوان «فعل قبیح» یاد کردند. در واقع ایشان از هر فرصتی برای افشا کردن ابعاد حقیقی این واقعه استفاده کردند.

وی یادآور شد: رفتار حضرت زهرا(س) نشان می‌دهد که انسان باید یک روش و مشیِ سیاسی داشته باشد و این مشی سیاسی با مشی عبادی هیچ‌گونه منافاتی ندارد. همان‌طور که حضرت امام خمینی(ره) فرمودند: «این افرادی که می‌گویند دین بدونِ سیاست، نه دین را می‌شناسند و نه سیاست را. چون دین حدود دارد، تجارت دارد، قضاوت دارد، امامت دارد، برائت دارد، نفی سلطۀ کافر دارد، همۀ این‌ها می‌شود سیاست».

این پژوهشگر تاکید کرد: اگر به مشی سیاسی حضرت زهرا(س) در ماه‌های پایانی عمرشان توجه کنید، می‌بینید که ایشان از راه‌های مختلفی اعم از، سخنرانی، گریه، توبیخ، وصیت سیاسی، قهر سیاسی، راه ندادن به خانه و احتجاج برای دفاع از حق ولایت استفاده می‌کنند و با روش‌های مختلفی به مسلمانان و به‌ویژه شیعیان می‌فهمانند که من مدافع امیرالمومنین(ع) و مدافع حق ولایت و زنده نگه‌داشتن ریشه و اساس اسلام هستم، شما هم این‌طور باشید.

پرچمداری مبارزه با غاصبان

وی در رابطه با تحرکات سیاسی _ اجتماعی حضرت زهرا(س) گفت: رسالتی که حضرت زهرا(س) در این دوره از تاریخ اسلام ایفا کردند، از کسی جز او حتی امام علی(ع) ساخته نبود؛ به دلیل اینکه حضرت علی(ع) در رأس جبهه حق قرار داشتند و مدعی جانشینی پیامبر(ص) بودند و شخصی که خود مدعی است، نمی‌تواند شاهد باشد. همچنین مواضع قاطعانه امیرالمومنین (ع) و سابقه درخشان ایشان در مبارزه با کفر و نبرد با کافران و مستکبران، کینه بزرگ و عمیقی را بر دل‌های وارثان اندیشه کفر قرار داده بود، که از بین‌ بردن آن آسان نبود.

دانشجوی دکتری تاریخ تشیع اثنی عشری بیان کرد: باتوجه به این دلایل، پرچمدار مبارزه با غاصبان حق امامت باید شخصی می‌بود که در عین حال اینکه وجودش برای حق و باطل محوریت داشته باشد، با هیچ‌کسی درگیر نشده و همچنین نزدیک‏ترین و محبوب‏ترین شخص به پیامبر(ص) باشد.

کبیری اضافه کرد: بنابراین او کسی‏ نبود جز حضرت زهرا(س)؛ زیرا او تنها شخصی بود که می‌توانست در این مسئله دخالت کند در عین حال اینکه هم از خواص باشد، هم خیانت نکند، هم جامعه عظمت او را بشناسد، هم افکار عمومی را جریحه‌دار کند؛ هم اینکه نگویند خروج کرده است (چنانچه در مورد امام حسین(ع) گفتند خارجی است و خروج کرده، اما درباره حضرت زهرا(س) نمی‌توانستند بگویند خروج کرده است، چون اسلحه به دست او نبود و اینکه او یک زن بود)؛ بنابراین وقتی ایشان پا به عرصه مبارزه گذاشتند این مبارزه فرهنگی بود، طرف مقابل هر چه خشونت کرد بیشتر ضرر کرد.

دانشجوی دکتری تاریخ تشیع اثنی عشری عنوان کرد: حضرت زهرا(س) ابتدا به سراغ برجستگان از گروه مهاجر و انصار رفت و با سخنان هشداردهنده و با یادآوری وقایع و حوادث دوران رسول خدا(ص) تلاش کرد تا وجدان‌های به خواب رفته آن‌ها را بیدار کند.

کبیری افزود: ایشان همچنین در ضمن خطبه مفصلی که با مباحثی از خداشناسی و یادآوری آثار رسالت پیامبر(ص) و وضعیت مردم در دوران پیش از بعثت شروع می‌شد، به نقش پررنگ اسلام در زندگی آن‌ها اشاره کرده و به اینجا می‌رسند که پس از رحلت پیامبر(ص) در حالی‌که بدن مطهر آن حضرت هنوز تشییع نشده بود و زمان کمی از پیمانی که (با رسول و جانشین او) بسته بودید، می‌گذشت، شما حق جانشین او را غصب کردید، با این بهانه که از فتنه می‌ترسیم اما بدانید که شما خود در فتنه سقوط کرده‌اید.

وی اظهار کرد: حضرت زهرا(س) به مسئله دفاع از ولایت به عنوان یک تکلیف شرعی نگاه می‌کرد و برای انجام این مسئولیت و تکلیف شرعی جان خود را نیز فدا کرد. اگر تلاش‌ها و فداکاری‌های ایشان در حمایت از ولایت نبود، امام علی(ع) قطعاً از سوی غاصبان ولایت به شهادت می‌رسیدند و امامت حتی قبل از اینکه بخواهد ظهور و بروزی پیدا کرده و آغاز شود، از میان می‌رفت. ایشان به‌بهای مضروب شدن خودشان و از دست دادن فرزندشان و در نهایت شهادت‌شان، حقیقت ولایت را بر همگان آشکار کردند و موجب بقای امامت ائمه اطهار(ع) شدند.