به گزارش قدس آنلاین، شرکت‌های دانش بنیان، به ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا، اغلب محصول یا محصولاتی دارند که تاکنون موفق به فروش آن نشده‌اند یا در بهترین حالت، فروش بسیار محدودی داشته‌اند. چنان‌چه این محصول از نوعی باشد که مشتری نهایی آن صرفا دستگاه‌های دولتی، خصولتی، عمومی و شرکت‌ها و موسسات وابسته به آنها باشد، موضوع فروش تولیدات بار اول بسیار پیچیده‌تر خواهد بود.

دانش بنیان ها برای فروش محصولات شان با مشکلات جدی مواجه هستند. شرکت دانش بنیان باید برای فروش محصولش وارد فرآیند مناقصه شود. لازمه ورود به فرآیند مناقصه این است که شرکت دانش‌بنیان موفق شده باشد محصولات خود را در لیست بلند دستگاه متقاضی محصول ثبت نماید یا دارای رتبه پیمانکاری قابل قبول برای ورود به مناقصه باشد. به دلیل نداشتن مرجع و سابقه فروش قابل قبول، این امر برای بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان میسر نیست.

قانون ترک تشریفات مناقصه بستری برای عرضه ی تولیدات بار اول به نهادهای دولتی فراهم می کند. به این ترتیب، شرکت های دانش بنیان و نوپا در زمره ی عرضه کنندگان کالا و خدمات به شرکت ها و سازمان های دولتی در می آیند.

دولت سیزدهم برخلاف دولت قبل، به جای چشم دوختن به نتیجه‌ مذاکرات با غربی‌ها به توان داخلی و ‌دانش‌بنیانی کشور تکیه کرد. قانون ترک تشریفات مصوب مجلس یازدهم و اجرای طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز به کمک آمدند تا با استفاده از تولیدات بار اول به رفع نیازهای صنایع به اقلام راهبردی و استراتژیک بپردازیم.

قوانین حمایتی مانند قانون ترک تشریفات مناقصه و طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بستری برای استفاده از توان ‌دانش‌بنیانی کشور به وجود آورد. به نحوی که توانستیم در شرایط تحریم نیازهای صنعتی خود را برآورده کنیم و حتی به صادرات برخی اقلام راهبردی مانند کاتالیست‌ها بپردازیم.

به زعم بسیاری از کارشناسان، آنچه زمینه را برای حضور کشورمان در پالایشگاه‌های فراسرزمینی و افزایش تضمینی فروش نفت مان مهیا کرد، اعتماد به توان داخلی و ‌دانش‌بنیانی کشور و استفاده‌ حداکثری از محصولات تولید بار اول در صنایع نفت و گاز بود.به زعم کارشناسان، عملکرد وزارت نفت در استفاده از تولیدات بار اول و محصولات ‌دانش‌بنیانی می‌تواند الگوی خوبی برای دیگر وزارتخانه‌ها باشد.

پویایی اولین صنعت تحریم شده کشور با کمک شرکت‌های ‌دانش‌بنیان

شیوا قاسمی پور، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت و گو با خبرنگار قدس در خصوص این موضوع که صنایع نفت و گاز کشور بیشترین استفاده را از تولیدات بار اول داشته اند، تصریح کرد: صنایع نفت و گاز به اقلام راهبردی زیادی نیاز دارد. این صنعت اولین صنعت تحریم شده کشور بوده است و از همین رو نیز با کمک شرکت‌های فعال ‌دانش‌بنیان از طریق تولیدات بار اول توانسته است تا حد زیادی نیازهای کشور در این بخش را رفع کند و قدم در مسیر تبدیل شدن به یک صنعت دانش‌بنیان برداشته است که در نهایت به نفع اقتصاد ملی است.

وی ادامه داد: همان طور که توانستیم در صنایع نفت و گاز پیشرفت داشته باشیم و حتی به صدور کاتالیست و خدمات فنی و مهندسی به دیگر کشورها بپردازیم، در صنایع دیگر هم می‌توانیم با استفاده از تولیدات بار اول رشد کنیم.

قاسمی پور گفت: قرارداد اخیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با شرکت ملی نفت در راستای صرفه جویی 500 میلیارد تومانی از رهگذر تولیدات اقلام راهبردی به بازارسازی برای ‌دانش‌بنیان‌ها کمک می‌کند و به نفع اقتصاد ملی است. این طور قراردادها می‌تواند در دیگر صنایع نیز پیگیری شود و کشور را به مزیت‌های فراوانی برساند.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: خوشبختانه ما به لحاظ ظرفیت‌های ‌دانش‌بنیانی در کشور کمبودی نداریم. تنها لازم است از طریق سیاست گذاری‌های صحیح مانند قانون ترک تشریفات مناقصه و طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از این توانمندی‌ها بهره ببریم.

صرفه جویی ارزی بالا برای کشور با  توان داخلی و تولیدات بار اول

قاسمی پور گفت: تولیدات ‌دانش‌بنیانی و بار اول این پتانسیل را دارند که صرفه جویی ارزی بالایی را برای کشور رقم بزنند. زیرا محصولات با قیمت ریالی و با استفاده از ظرفیت‌ها و توان داخلی تولید می‌شوند و هزینه‌ بالایی نسبت به واردات کالا برایمان ندارد.

وی ادامه داد: به طور مثال، در یک پروژه که من از آن اطلاع دارم، چند نفر از پزشکان کشور با سرمایه گذاری 350 میلیارد تومانی زیرساختی را آماده کردند، به گفته‌ خودشان این زیرساخت سالانه 100 میلیارد دلار برایمان صرفه جویی ارزی دارد. بنابراین، در مدت زمان کوتاهی سرمایه‌ اولیه برمی گردد و بعد از آن سودآوری دارد. این صرفه جویی‌های ارزی به ما کمک می‌کند که در حوزه‌های دیگر سرمایه گذاری کنیم و به صورت تصاعدی رشد داشته باشیم.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خاطرنشان کرد: تنها راه گریز از شرایط فعلی، خنثی سازی تحریم‌ها و سر پا ماندن در شرایط تحریمی این است که به توان داخلی و ‌دانش‌بنیانی کشور اعتماد کنیم و با حمایت از تولیدات بار اول به رفع نیازهای خود در زمینه‌ اقلام راهبردی و استراتژیک بپردازیم.

چالش های فراوان پیش پای دانش بنیان ها برای پیدا کردن بازار  

مرتضی صبوری فرد، کارشناس ارشد انرژی نیز در گفت و گو با خبرنگار قدس در خصوص طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و قانون ترک تشریفات مناقصه برای ورود شرکت های دانش بنیان به لیست ارائه دهندگان کالا و خدمات به شرکت های دولتی می گوید: ما چالش های زیادی در مورد محصولات دانش بنیانی و تولیدات بار اول در کشور داشتیم. دانش بنیان ها برای پیدا کردن بازار فروش و فروختن محصولات شان با چالش های جدی مواجه بودند.

وی ادامه داد: دانش بنیان ها و مخصوصاً شرکت هایی که تازه تأسیس هستند، در ایجاد سابقه ی فروش برای خودشان به ویژه وقتی قرار است آن را به نهادهای دولتی بفروشند، مشکل دارند.

این کارشناس ارشد انرژی توضیح داد: از طریق قانون ترک تشریفات مناقصه یک بازار دائمی تضمین شده برای شرکت های دانش بنیان و تولیدات بار اول به وجود آمد. به این ترتیب، نخبگان مشغول در شرکت های دانش بنیان می توانند با خیال آسوده به تولید محصولات برای بار اول بپردازند.

تسهیل گری برای ورود دانش بنیان ها به لیست عرضه کالا به نهادهای دولتی

وی ادامه داد: می توانیم قانون ترک تشریفات مناقصه را نوعی تسهیل گری برای ورود شرکت های دانش بنیان و تولیدات بار اول به لیست عرضه کالا و خدمات به نهادهای دولتی بدانیم. این قانون نوعی رقابت میان شرکت های دانش بنیان به وجود می آورد که در تولیدات بار اول از یکدیگر پیشی بگیرند و آن را به سازمان ها و شرکت های دولتی عرضه کنند.

صبوری فرد گفت: تولیدات بار اول صرفه جویی ارزی خوبی برای کشور دارد. به طوری که طبق برآوردهای سال جاری این رقم به 2 میلیارد دلار می رسد. به این ترتیب، علاوه بر اینکه محصولات دانش بنیانی و تولید بار اول به رفع نیازهای صنعتی کشور می پردازند، صرفه جویی ارزی به ارمغان می آورند که به نفع اقتصاد ملی است.

وی ادامه داد: از طریق حمایت هایی که از محصولات دانش بنیانی و تولیدات بار اول به عمل آورده ایم، مانند قانون ترک تشریفات و طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تولید اقلام راهبردی مورد نیاز در صنایع در دستور کار قرار گرفته است. به نحوی که وابستگی خود را به دیگران از بین ببریم و با استفاده از ظرفیت های داخلی به بومی سازی محصولات بپردازیم.

تعداد شرکت های دانش بنیان در دولت سیزدهم حدود سه برابر شد

این کارشناس ارشد انرژی گفت: طبق آمار و ارقام موجود، تعداد شرکت های دانش بنیان در دولت سیزدهم حدود سه برابر شده است. به گفته ی معاون وزیر نفت کشور، تا چند ماه پیش، 751 قرارداد به ارزش 340 میلیون دلار (7 هزار و 200 میلیارد تومان) بین دانش بنیان ها و شرکت ملی نفت منعقد شده است.

صبوری فرد گفت: قراردادهایی که بین شرکت ملی نفت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای استفاده از تولیدات بار اول اقلام راهبردی منعقد می شود، می تواند تأثیر زیادی در پیشبرد اقتصاد مقاومتی داشته باشد. رفع وابستگی به خارجی ها، خنثی سازی تحریم و حفظ عزت ملی از دستاوردهای این طور قراردادها هستند.