برای رمزگشایی از این صفت و تبیین حرکت حماسی فاطمه زهرا (س)  ابتدا باید وضعیت جامعه پس از رحلت نبی مکرم اسلام (ص) و هدف‌گذاری جریان مقابل را بشناسیم، سپس ببینیم این حرکت، به هدف خود رسید یا توسط سیاست‌ها و تدابیر حضرت فاطمه (س)  شکست خورد؟

ماه‌های پس از رحلت رسول اکرم(ص) جامعه نوپای اسلامی‌که به تازگی توانسته بود اسلام را در شبه جزیره عربستان مستقر کند، با چندین خطر روبه‌رو بود: پیامبران دروغین در نقاط مختلف اطراف شبه جزیره از سویی و خطر هجوم رومیان از سوی دیگر. همزمان تهدید مهم دیگر، خطر جانی برای وصی رسول خدا(ص) بود که تنها ادامه دهنده اسلام راستین بود.

پس در چنین موقعیتی باید اول هم وحدت جامعه مسلمانان حفظ شود و هم جان امیرالمؤمنین(ع) و هم خط حق و باطل به روشنی از هم جدا شود، تا منبع اصلی شناخت دین روشن باشد و شبهه‌ای برای نسل‌های بعد باقی نماند.

برای انجام این مأموریت تاریخ‌ساز، شمشیر علی بن ابیطالب(ع) بالاجبار باید در غلاف بماند تا اسلام باقی بماند. جریان نفاق هم روی این شرایط حساب کرده بود اما یک گزینه را احتمال نمی‌داد: قیام دختر محبوب پیامبر(ص) دختری که به شهادت تمام اهل مدینه و بدون اختلاف در منابع اهل تسنن، بنا به آیه تطهیر، مقام عصمت دارد. زنی که همه مردم شنیده بودند

رضای خداوند در رضای او است و غضب خداوند در غضب او. عرب، زن را ضعیفه می‌دانست و احتمال نمی‌داد قیام یک زن، تمام محاسبات آن‌ها را به‌هم بریزد. ولی فاطمه زهرا(س)  قیام ‌کرد، قیامی‌ «مادرانه» نه با شمشیر. 

پس در این حساس‌ترین مقطع تاریخ، یک زن «معصومه» و «منصوره» ایستاده است و برای نخستین‌‎بار، تدبیری اتخاذ می‌کند که بدون کشیده‌شدن شمشیری، نفاق، چهره خود را آشکار کند و دست خود را برای همیشه تاریخ، برای حق‌طلبان رو کند. 

اگر پیامبر(ص) و علی(ع) پدران امت‌اند و باید پدرانه رهبری کنند، مادر نیز ذاتاً نقش پرورش و رشد فرزندان با بذل جان خود و از عصاره وجود خود را دارد. تمام وجود مادر صرف فرزندان خود می‌شود، بدون توقع و با عشق و وقتی فرزندان طغیان می‌کنند، مادر حاضر است تا سر حد فداکردن خود راه را به آنان نشان دهد. 

ایشان برای روشنگری جریان حق و افشای جریان نفاق علاوه بر رفتن به در خانه انصار و یادآوری غدیر به عنوان شاهدی معصوم، در برابر انحرافات نیز همچون فقیهی ظاهر می‌شود و چنان استدلال می‌کند که جریان مقابل پاسخی در برابر آن ندارد. همچنین همواره برای حفظ جان امیرالمؤمنین(ع) می‌کوشد. 

روش آن حضرت بر عدم بخشش منحرفان، مشروعیت آن‌ها را به چالش کشید و در نهایت، تشییع مخفیانه آن حضرت نیز فرصت اعاده این مشروعیت را برای دشمنان حضرت از بین برد. 

وقتی مجموع این اقدامات را به‌عنوان یک سیاست واحد در نظر بگیریم، به اوج هوشمندی و زمان‌شناسی و بهترین اقدام در حساس‌ترین موقعیت، پی خواهیم برد. راهبردی که از تمام اجزای آن، بوی مادرانگی به مشام می‌رسد. با نقش‌آفرینی بی‌بدیل زنی که امام صادق(ع) درباره‌اش می‌فرمایند« ما حجت خدا بر مردم هستیم و مادر ما، فاطمه زهرا(س) حجت خدا بر ماست».