هزینه کردن بیش از یک میلیارد دلار برای بدست آوردن چند گرم گرد وغباردر نگاه اول، دوم و حتی سوم احمقانه و یک شوخی به نظر میرسد! این شوخی به ظاهر احمقانه وقتی خندهدارتر میشود که خبردار شوید بسته گرد و غبار میلیاردی به دست سفارش دهندهاش رسیده اما او نمیتواند در آن را باز کند و گرد وغبار یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلاری عزیزش را ببیند!
نگاه و چشم چهارممان را اگر به کار بیندازیم ماجرا دیگر نه تنها احمقانه و شوخیبردار نیست بلکه خیلی جدی، علمی و ارزشمند هم هست. در همین صفحه یکی دو باری درباره سیارک «بنو» خواندید. جرم نسبتاً بزرگ آسمانی که گویا از یک سیاره خیلی بزرگ جداشده، توی فضای لایتناهی سرگردان است و هر ۶ سال یکبار از کنار گوش زمین ما میگذرد. از سال ۲۰۱۶ که دانشمندان یقین کردند قرار نیست این سیارک، با برخورد به زمین، حیات بشری را نابود کند، پژوهش درباره جنس و محتویات این سیارک را هم آغاز کردند؛ بهخصوص اینکه نشانههایی میگفت ممکن است سنگهای «بنو» حاوی ترکیبات آلی مانند کربن، هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن باشند و بتوانند سرنخهایی از نحوه پیدایش منظومه شمسی، آغاز حیات روی کره خاکی و... به انسانها بدهند.
فضاپیمای OSIRIS-Rex در سپتامبر۲۰۱۶ راهی فضا شد، دو سال بعد توانست خودش را به بنو برساند. سال۲۰۲۰ بالاخره خبر رسید ابزار و تجهیزات فضاپیما توانستهاند نمونههایی را از سطح سیارک جمعآوری کرده، آنها را داخل محفظه مخصوص قرار داده و مهر و موم شده و محکم راهی زمین کنند... خلاصه اینکه نمونههای ارزشمند براساس خبری که دوم آبان همین امسال در خبرگزاریهای خودمان هم منتشر شد، اوایل مهرماه به زمین رسیده و دانشمندان مشتاق هم رفته بودند تا محفظه مخصوص را باز کنند... اما... خبر دوم آبان از این حکایت داشت که تلاشهایشان برای باز کردن محفظه ناکام مانده و به نظر نمیرسد به این زودیها موفقیتی در کار پیدا کنند! آیا یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار دود شده و به هوا رفته بود؟
روز گذشته «خبر آنلاین» مطلبی را منتشر کرد و خبر داد ناسا و دانشمندانش هنوز درگیر باز کردن محفظه مخصوص هستند! البته در خبر آمده بود دانشمندان به خاطر مسائل امنیتی و احتمال وجود آلودگی خاص و خطرناک در نمونه جمعآوری شده به هر روشی برای باز کردن محفظه متوسل نمیشوند. نکته دوم اینکه درپوش اولیه روی محفظه با تلاش نزدیک به سه ماه دانشمندان باز شده، حتی ۳۳ بست و پیچ محکم از ۳۵ بست در اصلی محفظه باز شده اما دو بست همچنان کیپ و مهر و موم شده، مقاومت میکنند و اجازه باز شدن در اصلی را نمیدهند! نکته سوم که خوشحالکننده هم است اینکه مقدار مختصری از گرد و غبار و نمونه جمعآوری شده در پشت درپوش اول مشاهده و با موچین و قاشق برداشته و بررسیها روی آن آغاز شده است.
در متن خبر تازه به این نکته اشاره شده که: «حجم تکههای جمعآوری شده تا به امروز، به مراتب بیشتر از هدف کلی تعیین شده توسط ناسا برای جمعآوری ۶۰گرم از سطح سیارک بنو است. از همین رو مسئولان این آژانس فضایی همین حالا هم مواد کافی برای انجام تحقیقاتشان را در اختیار دارند. در ماه اکتبر، مقامات ناسا، برای نخستین بار، موادی که تا حالا از خارج بدنه محفظه مخصوص جمعآوری کردند را به نمایش عموم گذاشتند. مقدار کل نمونههای جمعآوری شده از سطح سیارک بنو، حدود ۲۵۰ گرم سنگ و غبار برآورد میشود.
روز گذشته «خبر آنلاین» مطلبی را منتشر کرد و خبر داد ناسا و دانشمندانش هنوز درگیر باز کردن محفظه مخصوص هستند! البته در خبر آمده بود دانشمندان به خاطر مسائل امنیتی و احتمال وجود آلودگی خاص و خطرناک در نمونه جمعآوری شده به هر روشی برای باز کردن محفظه متوسل نمیشوند. نکته دوم اینکه درپوش اولیه روی محفظه با تلاش نزدیک به سه ماه دانشمندان باز شده، حتی ۳۳ بست و پیچ محکم از ۳۵ بست در اصلی محفظه باز شده اما دو بست همچنان کیپ و مهر و موم شده، مقاومت میکنند و اجازه باز شدن در اصلی را نمیدهند! نکته سوم که خوشحالکننده هم است اینکه مقدار مختصری از گرد و غبار و نمونه جمعآوری شده در پشت درپوش اول مشاهده و با موچین و قاشق برداشته و بررسیها روی آن آغاز شده است.
در متن خبر تازه به این نکته اشاره شده که: «حجم تکههای جمعآوری شده تا به امروز، به مراتب بیشتر از هدف کلی تعیین شده توسط ناسا برای جمعآوری ۶۰گرم از سطح سیارک بنو است. از همین رو مسئولان این آژانس فضایی همین حالا هم مواد کافی برای انجام تحقیقاتشان را در اختیار دارند. در ماه اکتبر، مقامات ناسا، برای نخستین بار، موادی که تا حالا از خارج بدنه محفظه مخصوص جمعآوری کردند را به نمایش عموم گذاشتند. مقدار کل نمونههای جمعآوری شده از سطح سیارک بنو، حدود ۲۵۰ گرم سنگ و غبار برآورد میشود.
در حالی که هنوز دست دانشمندان به نمونههای اصلی داخل محفظه نرسیده و در حال حاضر به گرد و غباری که از خارج از محفظه برداشت کردهاند، رضایت دادهاند، مشخص است مأموریت ۱۶/۱میلیارد دلاری OSIRIS-Rex، ارزشش را داشته است. محققان با بهرهگیری از همین نمونههای جزئی، تجزیه و تحلیلهای ابتدایی را روی نمونههای بدست آمده از این سیارک آغاز کرده و حجم عظیمی از مولکولهای کربن و آب را در آن یافتند که این تأییدکننده این نظریه است که بلوکهای سازنده حیات ممکن است از طریق این سیارکها به زمین رسیده باشند. طبیعتاً زمانی که دست دانشمندان به نمونههای اصلی داخل محفظه برسد، آنها به اطلاعات به مراتب بیشتری دست خواهند یافت».
خب وقتی همین مقدار مختصر از گرد سیاه رنگ پیدا شده روی بدنه محفظه، این همه اطلاعات امیدوارکننده درباره نحوه پیدایش حیات روی کره زمین در اختیار دانشمندان گذاشته، خودتان میتوانید حدس بزنید ۲۵۰ گرم سنگ و خاک سیارک «بنو» چه کارهایی میتواند بکند. فقط دعا کنید آن دوتا بست و پیچ سِرتِق باقیمانده هم لجبازی را کنار بگذارند و باز شوند تا سنگ و خاک یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلاری داخل محفظه دهان باز کنند و از رازهای منظومه شمسی و کهکشان راه شیری حرف بزنند.
خب وقتی همین مقدار مختصر از گرد سیاه رنگ پیدا شده روی بدنه محفظه، این همه اطلاعات امیدوارکننده درباره نحوه پیدایش حیات روی کره زمین در اختیار دانشمندان گذاشته، خودتان میتوانید حدس بزنید ۲۵۰ گرم سنگ و خاک سیارک «بنو» چه کارهایی میتواند بکند. فقط دعا کنید آن دوتا بست و پیچ سِرتِق باقیمانده هم لجبازی را کنار بگذارند و باز شوند تا سنگ و خاک یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلاری داخل محفظه دهان باز کنند و از رازهای منظومه شمسی و کهکشان راه شیری حرف بزنند.
خبرنگار: مجید تربتزاده
نظر شما