اگر فرصت خواندن این مطلب را ندارید اینجا بشنوید
فشارهایی که نوجوانان با آنها دست و پنجه نرم میکنند
کارشناسان سلامت روان حوزه نوجوانان، دوران شیوع کووید را یکی از دورههای پر از فشار روانی شدید بر کودکان و نوجوانان عنوان کردند اما معتقدند با وجود تمامی مشکلات به وجود آمده به دنبال شیوع این ویروس و فضای پر از اضطراب حاکم بر دنیا در آن دوره، مسائل دیگری نیز به عنوان عوامل استرسزا در نوجوانان خودنمایی میکنند، از قبیل: کسب نمرات خوب در مدرسه، قبولی در دانشگاه، شاگرد اول بودن در مقاطع مختلف، موفقیت در ورزش، پیشرفت در حوزههای هنری، برنامهریزیهای منسجم برای کسب موفقیت و از دست دادن زمان کافی برای استراحت و تفریح، ترس از تغییرات بزرگ یا جنگهای جهانی، نارضایتی از نژاد و جنسیت و ظاهر خود و...
نشانههای مشکلات روحی نوجوان چیست؟
نوسانات اخلاقی، تحریکپذیری، عصبانیت و زودرنجی جزو علائم آشکار و قابل رویت هستند اما ممکن است نشانههای دیگری هم مثل برهم خوردن نظم خواب و استراحت، کاهش یا افزایش شدید وزن، تغییر عادت غذایی، دوری از جمع خانواده و دوستان، ترک فعالیتهای موردعلاقه، کم صحبتی، زیادهروی در فکر کردن، مصرف مواد مخدر و الکل و خودآزاری بروز کنند.
البته در نظر داشته باشید که وجود یک مورد از این علائم در فرزند شما صرفا نشانه یک بحران جدی نیست. تغییرات بیولوژیکی در نوجوانان از جمله تغییرات هورمونی میتواند بر خلق و خوی فرزند شما در اجتماع اطرافش تاثیرگذار باشد اما اگر یک یا چند مورد از این نشانهها به طور مداوم اتفاق بیوفتد، باید با نوجوان درباره دغدغههای ذهنش صحبت شود.
اختلالات رایج در نوجوانان
چالشهای سلامت روان نوجوانان تقریبا مشابه بزرگسالان است اما طبق تحقیقات به عمل آمده در ایالات متحده، نوجوانان بیشتر در معرض اختلالات ذیل قرار میگیرند: اختلال نقص توجه یا ADHD، اضطراب شدید و مختل کننده فعالیتهای روزانه و افسردگی.
تاثیر مشروبات الکلی و مواد مخدر بر سلامت روان
از آنجایی که مصرف مواد اعتیادآور در میان نوجوانان بسیار رایج است، در بسیاری از موارد میتواند شرایط مشکلات روان را حادتر کند.
طبق آمار دانشآموزان دبیرستانی، حدود ۱۵ درصد از آنها مواد مخدر خیابانی، حدود ۱۴ درصد از داردهای حاوی مخدر، نزدیک به ۴۴ درصد مشروبات الکلی مصرف کردند.
استفاده از مواد مخدر به تنهایی نگران کننده است اما هنگامی که همزمان با مشکلات و درگیریهای درونی فرد اتفاق میافتد، اهمیت دوری از آن دوچندان میشود.
نقش رسانههای اجتماعی
نوجوانان زمان زیادی از روزشان را در نرمافزارهایی مثل اینستاگرام، تیک تاک و ... میگذرانند. طبق تحقیقات، ۹۰ درصد از نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله در فضای مجازی فعالیت دارند و بیش از ۶۰ درصد آنها هر روز با رسانههای اجتماعی درگیر هستند. استفاده سالم از این فضا میتواند ارتباطات مثبت را تقویت کند با این حال برخی از نوجوانان بیشتر با اثرات منفی رسانهها مواجه میشوند.
چطور با نوجوانان صحبت کنیم؟
شما باید هنگام صحبت کردن با فرزند نوجوانتان درمورد سلامت روان، چند نکته را در نظر بگیرید و بحث در این باره را به مکالمه هر روزهتان تبدیل کنید. این کار باعث میشود در شرایط روحی سخت فرزندتان، بهتر بتوانید به او کمک کنید.
- صحبت کردن درمورد مسائل سخت را آسان کنید
بچهها اغلب از صحبت کردن با والدین درمورد مسائل حساس اجتناب میکنند و این رفتار به دلیل مواجهه با قضاوت، سرزنش، تنبیه و توصیههای مکرر است. اگر در صحبتهای قبلی چنین برخوردی با فرزندتان نداشتید، میتوانید مطمئن باشید که در آینده هم در جریان مسائل آنها قرار میگیرید. در میان صحبتهایتان تاکید کنید که قرار نیست هیچ قضاوتی صورت بگیرد و توضیح دهید که میخواهید پشتوانه او باشید.
- بیشتر گوش کنید
هیچ چیزی به اندازه کم شنیده و دیده شدن در نوجوانان باعث دوری و کم حرفی با شما نمیشود. تا میتوانید گوش کنید و مطالب را از فیلتر تجربیات خود رد نکنید.
- نگذارید نوجوان در حالت تدافعی قرار بگیرد
طبیعتا شما نمیدانید هنگام شروع صحبت درمورد آسیبهای روانی، از طرف فرزندانتان چه واکنشی خواهید دید اما صحبتهای دوستانه معمولا بهترین راه برای این مکالمه است.
- پذیرای سکوت باشید
ممکن است فرزند شما نداند چطور میتواند با شما صحبت کند خصوصا اگر بخواهد بعضی از احساساتش را بروز ندهد و همه چیز را به تنهایی مدیریت کند. افرادی که با مشکلات روحی و روانی درگیر هستند، بیشتر از افراد دیگر دچار شرم و ترس میشوند که این احساسات ارتباط آنها را با دیگران سخت میکند. اگر فرزندتان در این شرایط است، به او توضیح دهید که میتوانید منتظر بمانید تا هر زمان خواست، چیزهایی راکه دوست دارد را با شما درمیان بگذارد و اگر تا چند روز آینده حرفی نزدند، بحث را دوباره از سر بگیرید.
- قبول کنید مشکل روحی چیز عجیبی نیست
بسیاری از مردم همچنان معتقدند که اختلالات روانی مسئله وخیم و بدی است و بسیاری از افراد به جای درمان روح و روانشان به دنبال ایجاد یک تفکر خوب و مناسب در ذهن دیگران هستند.
دانستنیهای سلامت روان
سلامت روان بخش مهمی از سلامت فرد است. والدین و نوجوانان هنگام جستجوی درمان نباید احساس شرم و خجالت داشته باشند چرا که هیچ تفاوتی با آنها و کسی که در بدنش شکستگی یا عفونتی وجود دارد، نیست.
هیچ وقت به خاطر شرایط فرزندتان خود را سرزنش نکنید. زندگی برای نوجوانان، سرشار از فشارهای درونی و بیرونی است و آنها به بهترین روش با آنها مقابله میکنند. حتی اگر خودتان درگذشته درگیر مسائل مشابهی بودهاید، نمیتوانید آن را مسبب ایجاد مشکل فرزندتان بدانید.
چه کاری از دست پزشک اطفال برمیآید؟
متخصصین اطفال میتوانند درمانهای دارویی را پیشنهاد دهند همچنین میتوانند با ارجاع نوجوان به روانشناس و مشاور، شرایط روحی آنها را به طور دقیق ارزیابی و برای برنامه ریزی صحیح و کامل به والدین و نوجوان کمک کند.
پیشگیری و مراقبت از سلامت روان
سلامت روان در پاسخگویی به مشکلات خلاصه نمیشود و ارتقای سلامت روانی مثبت توسط روشهای پیشگیرانه مهمتر است.
حتی اگر احساس میکنید فرزندتان مشکلی ندارد، باید به او کمک کنید تا زمانی را برای مراقبت از خود و عادات روزانهاش اختصاص دهد. همه انسانها روزهای خوب و بد دارند اما روان افراد همیشه باید در وضعیت پایدار و سلامتی قرار داشته باشد.
ترجمه و صوت از تکتم شریفی نژاد خبرنگار تحریریه جوان قدس / منبع : وبسایت کودک سالم
نظر شما