با مدیرعامل مؤسسه موقوفه خدمات زائر بنیاد کرامت رضوی درباره چگونگی روند ساخت مجتمع‌های جدید بین‌راهی گفت‌وگویی داشتیم. مجتمع‌هایی رفاهی که در گستره کشور، از ریمدان در شرقی‌ترین نقطه ایران تا مهران در غربی‌ترین نقطه در حال ساخت هستند.
مجتمع بین‌راهی برای زائران حسینی
هرساله چندین هزار نفر از عاشقان حسینی از مرزهای مشترک ایران و پاکستان وارد کشور می‌شوند تا خود را در ایام اربعین به کربلا برسانند. یکی از این مرزها که در چند سال اخیر مورد توجه زائران پاکستانی قرار گرفته، مرز ریمدان است. در ایام آخر ماه صفر در این مرز نیز مانند مرز میرجاوه تردد حدود ۱۰۰هزار تخمین زده شده است.
سید هاشم حسینی درباره ضرورت ساخت مجتمع بین‌راهی در این منطقه گفت: «از سال گذشته ضرورت ساخت دو مجتمع بین‌راهی در دو نقطه مرزی ریمدان و مهران برای مؤسسه موقوفه زائر در دستور کار قرار گرفت. ریمدان در استان سیستان و بلوچستان در نقطه مرزی با کشور پاکستان واقع شده که در دو سه سال گذشته به دلیل امنیت و دسترسی بهتر و وضعیت جاده‌های داخل پاکستان برای رفت‌وآمد مورد استقبال زائران پاکستانی قرار گرفته است».
حسینی اضافه کرد: «البته در مرز میرجاوه هم که در فاصله ۸۰کیلومتری از زاهدان قرار دارد، مجتمعی برای پذیرایی از زائران داریم. مجموعه‌ای با ۵هزار مترمربع زیربنا که با امکاناتی چون نمازخانه، فضای اسکان و استراحت، آشپزخانه، ۷۰چشمه سرویس بهداشتی و محلی برای استقرار اورژانس برای ارائه درمان و خدمات پزشکی در ایام خاص آماده پذیرایی از حدود ۵۰ تا ۶۰هزار نفر است. سال‌های گذشته حدود ۱۰۰هزار زائر پاکستانی در ایام منتهی به اربعین تنها از این مرز عبور می‌کردند و وارد ایران می‌شدند، اما در چند سال گذشته قسمت مهمی از این جمعیت مرز ریمدان را انتخاب کرده‌اند. در منطقه مرزی ریمدان هیچ امکاناتی برای پذیرایی و اقامت زائر وجود ندارد، مگر یک سالن گمرک که آن هم چندان بزرگ نیست و با توجه به این مسئله، ساخت آن ضرورت پیدا می‌کند».
وی توضیحاتی درباره نحوه ساخت این مجتمع ارائه داد: «این مرز در گذشته کمتر مورد توجه بود اما به‌تدریج رفت‌وآمد در آن افزایش یافت و امسال تقریباً سه برابر سال پیش شد. امسال با برپایی فضای موقت به استقبال زائران رفتیم و تصمیم گرفتیم مجتمعی مشابه میرجاوه اما وسیع‌تر از آن در ریمدان بسازیم. پس از تصمیم‌گیری برای این طرح، استانداری سیستان و بلوچستان هم نهایت را داشت و پای کار آمد. زمینی حدود ۱۸هکتار برای ساخت بنا به ما واگذار شد. البته چند ارگان دیگر هم پای کار آمدند. در مجموع اعتبار ریالی برای این طرح با مشارکت منطقه آزاد چابهار، محل مسئولیت‌های اجتماعی شرکت نفت، استانداری سیستان و بلوچستان و آستان قدس رضوی فراهم شد. همچنین دو خیّر بانی ساخت نمازخانه و بهداری مجموعه هستند».
مجتمعی برای مسافران خارجی و رانندگان داخلی
براساس اظهارات حسینی، در صورت عمل به تعهد مشاور طرح در زمان مقرر، ساخت این مجتمع بین‌راهی تا اربعین امسال به پایان خواهد رسید: «کار طراحی در حال انجام است و بنا داریم ان‌شاءالله در اربعین سال آینده در این مجمتع پذیرای زائران باشیم. در حال حاضر ساخت حصار اطراف و دیوارچینی آغاز و محوطه‌سازی انجام شده و اگر تعهدات به‌موقع انجام شود، در دهه آخر صفر پذیرای زائران خواهد بود. برای انشعابات هم رایزنی صورت گرفته و موافقت شده و سازمان‌های مربوط هر لحظه آماده تحویل آن هستند».
دیگر هدف ساخت این مجتمع، خدمت‌رسانی به مسافران و رانندگان ایرانی این مرز است: «این مرز یک نقطه ترانزیتی است که روزی دست‌کم ۳۰۰ تا ۴۰۰ ماشین سنگین از آن عبور می‌کنند اما به دلیل واقع شدن در منطقه محروم، امکانات لازم را ندارد. ایجاد این مجمتع علاوه بر پاکستانی‌ها برای هموطنان زحمتکشی که مسئولیت حمل‌ونقل کالا را برعهده دارند نیز کمک‌کننده است».
مجتمع بین‌راهی مهران
ساخت مجتمع بین‌راهی در مرز مهران تا اربعین سال آینده، دیگر خبری بود که حسینی اعلام کرد: «ساخت این مجتمع رفاهی نیز در مرحله طراحی است. منتها با توجه به اینکه این طرح به وسعت پروژه ریمدان نیست، احتمالاً زودتر به بهره‌برداری برسد. از طرف سازمان مسکن و شهرسازی زمینی به وسعت 2.5هکتار به آستان قدس واگذار شده که قابل توسعه است».
مجتمع‌هایی در مرکز، شمال و شرق کشور
مجتمع رفاهی واقع در ورودی شهرستان تربت حیدریه نیز دیگر مرکزی است که آستان قدس در حال تجهیز آن است: " در ابتدای جاده تربت حیدریه از قبل یک مجتمع وجود داشت و توسط بخش خصوصی اداره می‌شد. اخیرا این بنا برای بهره‌برداری از طرف مالک به آستان قدس رضوی سپرده شده است. این مجتمع در این سال‌ها تقریبا به صورت تعطیل بوده، از آن نگهداری خوبی نشده است و نواقصی مانند سرویس بهداشتی و ... دارد. اما در حال حاضر در حال استفاده است و در آینده نزدیک تجهیز و تعمیر خواهد شد."
مدیر عامل مؤسسه موقوفه خدمات زائر بنیاد کرامت رضوی درباره سایر مجتمع‌های در حال ساخت در جاده‌های کشور گفت: "در فاصله حدود ۳۰۰ کیلومتری بین دیهوک و راور کرمان هم، هیچ مجتمعی وجود ندارد و با توجه به کویری بودن جاده ساخت آن خیلی ضرورت دارد. بنابراین تصمیم به ساخت مجتمع رفاهی در منطقه دیگ رستم گرفته شد. توافقی با استانداری خراسان جنوبی صورت گرفته که قرار است ۱۵۰ میلیارد تومان از اعتبار را تامین کنند. ساخت مجتمع در منطقه دیگ رستم شاید از مهران هم مهمتر باشد چون در این فاصله طولانی کویری هیچ متجمع و امکاناتی نیست و برخلاف مهران، نه فقط در ایام خاص بلکه در طول سال رفت‌وآمد وجود دارد."
مجتمع دیگری نیز در منطقه گلوگاه در استان گلستان ساخته شده است. ساحت آن توسط سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی بوده و فضای تجاری و محوطه و نمازخانه سرویس بهداشتی راه اندازی شده است.
ضرورت مشارکت خیران
حسینی در ادامه بر اهمیت ساخت مجتمع‌های بین‌راهی و ضرورت مشارکت خیران در طرح‌ها اشاره کرد و گفت: «طرح‌هایی داریم که ان‌شاءالله در صورت موافقت، مجتمع‌های بین‌راهی در جاده‌های منتهی به مشهد توسعه خواهند یافت. وجود این مجتمع‌ها به کاهش آمار تصادفات کمک زیادی می‌کند و شاید ساخت آن‌ها از زائرسرای داخل شهر مهمتر باشد، چون جای جایگزین ندارد. اما وضعیت بودجه‌ای ما به نحوی است که نمی‌توان این کار را با سرعت انجام داد. از این رو با توجه به اهمیت موضوع از خیران می‌خواهیم در ساخت این مجتمع‌ها مشارکت کنند».
وی ادامه داد: «ارائه خدمات در مجتمع‌های بین‌راهی امام رضا(ع) به صورت یک مجموعه کامل شامل فضای استراحت، محوطه پارک، فضای بازی کودکان و... ۲۴ساعته در دسترس است. اگر این مراکز نباشند، مردم جایی ندارند تا در جاده‌ها استراحت کنند. جایگاه‌های ارائه سوخت و مجتمع‌های بین‌راهی مراکزی‌اند که متعهد به ارائه خدمات به مسافران جاده‌ها هستند اما فقط فضاهای تجاری آن‌ها مورد استفاده است و فضاهای خدماتی را از دسترس خارج می‌کنند، چون برایشان هزینه‌بر است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و اداره راهداری باید نظارت بیشتری بر این مجموعه‌ها داشته باشند».
نظر شما