به گزارش قدس آنلاین،علی ثقفی در اولین تجربه کارگردانی به سراغ مقطعی از زندگی معلم اخلاق فوتبال پرویز دهداری رفت و با گریم جالبی که روی سعید پورصمیمی نشسته است درباره این مربی فوتبال فیلمش را جلوی دوربین برد. پرویز خان در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر به نمایش در می‌آید. در گفت‌وگو با علی ثقفی، کارگردان این اثر، اطلاعات تازه ای از فیلم «پرویزخان» را می خوانید.
آیا این فیلمنامه اقتباسی است؟
بله این فیلم بر اساس زندگی پرویز دهداری نوشته شده است؛ البته که در مقوله اقتباس صحبت‌های بسیار وجود دارد، زیرا ساخت فیلم از واقعیت و کتاب و فیلم و موسیقی و … همه و همه اقتباس هستند.
منابع اقتباس این فیلمنامه چه بوده است؟
منابع بسیاری در نگارش این فیلمنامه استفاده شده است، در واقع هیچ کتابی درباره داستانی که من روایت می‌کنم وجود ندارد. در نگارش «پرویزخان» من تحقیقات گسترده‌ای از افراد مطلع، روزنامه‌های دهه شصت، خانواده، بازیکنان و شاگردان دهداری، مصاحبه‌های صوتی و تصویری و متنی انجام دادم. تقریباً هرچه که درباره شخصیت پرویز دهداری بوده را مطالعه کردم و در حدود دو سال کامل نگارش آن به طول انجامید.
کمی از خلاصه داستان این فیلم به ما توضیح می‌دهید؟
پس از پیروزی انقلاب و در دهه شصت، نام پرویز خان دهداری با سرمربیگری تیم ملی فوتبال دوباره بر سر زبان‌ها افتاد. سال‌هایی که دهداری تیم ملی را برای حضور در بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶ سئول آماده کرد. داستان اختلاف با ستاره‌های نامدار تیم ملی هم از اینجا شروع شد. وقتی تیم ملی از سئول بازمی‌گشت نامه‌ای توسط ۱۴ بازیکن امضا شده بود که پس از رسیدن به فرودگاه مهرآباد، به بمب خبری تبدیل شد. استعفای ۱۴ بازیکن از حضور در تیم ملی جنجالی‌ترین رخداد فوتبالی دهه ۶۰ بود. دهداری تیم ملی تازه‌ای با جوانان گمنام تشکیل داد که از میان‌شان تعدادی جزو ستاره‌های بزرگ فوتبال شدند. از احمدرضا عابدزاده و مجتبی محرمی تا جواد زرینچه و صمد مرفاوی. تیم جوان دهداری پس از کسب مقام سومی در جام ملت‌های آسیا، آماده رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ می‌شد که حاشیه‌های دیدار دوستانه ایران و ژاپن در استادیوم آزادی، پرونده حضور دهداری در تیم ملی را بست. روزی که تعدادی از تماشاگران با گلوله‌های برفی از معلم اخلاق استقبال کردند. دهداری در اوایل دهه ۷۰ از دنیا رفت و حالا قرار است زندگی و زمانه‌اش در یک فیلم قصه گو با نام فیلم پرویز خان به تصویر کشیده شود.
آیا در این فیلم صداها و تصاویر مستند نیز وجود دارد که از خود پرویز خان باشد؟
بله؛ تعداد محدودی برداشت‌های واقعی از پرویز دهداری در فیلم وجود دارد.
در تیتراژ فیلم از کلمات «اقتباس» یا «بر اساس واقعیت» استفاده شده است؟
بله؛ در تیتراژ ابتدایی فیلم نوشته شده است «این فیلم بر مبنای واقعیت ساخته شده» البته که تفاوت‌هایی میان «بر مبنای واقعیت» و «بر اساس واقعیت» وجود دارد؛ زیرا فیلم من جزء به جزء از روی اتفاقات ساخته نشده و به دلیل مناسبات و قوانین سینمایی که هر فیلمی نیاز به یک درام داستانی دارد، کمی از اتفاقات را با چاشنی درام تغییر دادم تا برای مخاطب فیلم را جذاب‌تر کنم. به همین دلیل به جای کلمه «بر اساس واقعیت» از کلمه «بر مبنای واقعیت» استفاده کردم. این داستان بر اساس رخدادهای واقعی ساخته شده و در ۶ ماه پایانی سال ۱۳۶۵ روایت می‌شود.
چرا به سراغ اقتباس از کتاب نرفتید؟
همانطور که قبل‌تر گفتم، درباره بازه زمانی که من روایت می‌کنم، هیچ کتابی وجود ندارد. افراد زیادی درباره این موضوع صحبت کردند؛ زیرا یک رخداد بسیار مهم در تاریخ فوتبال ایران است، حتی در مطبوعات به شدت راجع‌به این موضوع صحبت شده. من هرچه در فیلمم آوردم را با تحقیق به دست آوردم و مهم‌ترین منابع من، افراد مطلع و در قید حیات هستند.
حتی تمام منابع من نیز مکتوبات نبوده، بسیار تماس تلفنی با افراد مختلف گرفتم و از دو ساعت مکالمه خود روایات مهمی را استخراج کردم. حتی مقالاتی از چندین سال گذشته خواندم تا با هویت شخصیتی پرویزخان آشنا شوم.
آیا جز پژوهش درباره شخصیت پرویز دهداری، منابع دیگری هم مطالعه کردید؟
بله؛ جز این منابع من رفرنس‌های بسیاری درباره جامعه در دوران دهه ۶۰ مطالعه کردم تا شرایط اجتماعی، سیاسی، نگاه‌هایی که در فوتبال بوده و فوتبال دنیا و.... تقریباً هر چیزی که بتواند جامعه را برای من شکل دهد را مطالعه کرده‌ام. همه و همه اتفاقات و مواردی که در فوتبال و جامعه بوده را در فیلم بازتاب دادم تا صرفاً یک روایت تک‌بعدی تولید نکنم. تمام این روایات را با کمی درام جذاب‌تر کردم و تنها رکنی که برای من محور اصلی بود؛ شخصیت پرویز دهداری بود که هرگز ذره‌ای از آن را تغییر ندادم. من به اندازه یک سریال داده و روایت داشتم ولی آن را به یک سینمایی تبدیل کردم و تا جایی که به درام لطمه نخورد وفادار به واقعیت بودیم.
حال می‌توان گفت «پرویز خان» اولین اثر هنری درباره پرویز دهداری است؟
تقریباً می‌توان گفت بله؛ این اولین اثر هنری است که به این بازه از زندگی پرویز دهداری می‌پردازد. پیش‌تر مستندی ساخته شده بود که مشخصاً به این مقطع از زندگی آقای دهداری نمی‌پردازد. همچنین کتابی با نام «معلم اخلاق؛ پرویز دهداری» نگاشته شده بود که آن نیز به همین صورت بود. ما بازه زمانی کوتاهی از زندگی این فرد را انتخاب کرده‌ایم و نمی‌توان گفت که پرویز دهداری را با «پرویز خان» بشناسید.
با توجه به این موضوع که به اندازه یک سریال داده و روایت وجود دارد؛ آیا برنامه ندارید پس از جشنواره فیلم فجر، یک مجموعه تلویزیونی از «پرویز خان» تولید کنید؟ چیزی شبیه اتفاقی که برای «موقعیت مهدی» افتاد.
خیر؛ با آن‌که گفتم به اندازه یک سریال کامل داده دارم، اما بنای ما از اول ساخت یک فیلم سینمایی بود. فیلمنامه نیز از ابتدا در قالب یک فیلمنامه سینمایی نگارش شد. باید گفت بالای ۱۰۰ منبع از سراسر کشور به دست آوردم و آن را تبدیل به روایت کردم.
نظر شما