آمارها نشان می دهد که ما حساسیتی در خصوص میزان مصرف بنزین در کشور نداریم. به طور مثال، سازمان استاندارد کشور اعلام کرده است بالغ بر ۶۰ درصد از ۵۳ خودروی تولیدی و مونتاژی در کشور که مورد بررسی قرار گرفته اند، در گرید جی یعنی بدمصرف ترین ها قرار می گیرند. از طرف دیگر، از واردات خودروهای پرمصرف نیز ابایی نداریم. این در حالی است که وضعیت ناترازی بنزین در کشورمان هر سال بدتر می شود.
طبق آمار وزارت نفت، میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تا اواخر شهریور معادل ۱۱۶ میلیون لیتر در روز بوده که این رقم در مقایسه با میانگین مصرف در مدت مشابه سال گذشته ۱۳.۵ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. وزارت نفت با اجرای برخی راهکارها همچنان تراز بنزین را در حالت سربه‌سر نگه داشته است اما با روند کنونی مصرف و حجم تولید، طولی نخواهد کشید که ایران مجددا به واردکننده بنزین تبدیل شود.
اگر شرایط فعلی ادامه یابد و برنامه جامعی برای رفع ناترازی بنزین در کشور نداشته باشیم، پیش بینی می شود کشور در سال ۱۴۱۲ روزانه حدود ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین وارد کند که ارزبری ۲۴ میلیارد دلاری برایمان خواهد داشت. این رقم با درآمد حاصل از صادرات یک میلیون بشکه نفت کشورمان برابری می کند.
فرشاد جامع کارشناس انرژی با اشاره به بار مالی واردات بنزین و کسری بودجه بخش تبصره هدفمندی در تبصره ۱۴ گفت: وابستگی به واردات بنزین و عدم توازن فزاینده بین تولید و هزینه در بخش بنزین چالش‌های مهمی را برای سیاست‌های اقتصادی در کشور ایجاد می‌کند. این موضوع نه تنها امنیت انرژی کشور را تهدید می کند بلکه فشار مالی و بار مالی را نیز بر بودجه می افزاید. لایحه بودجه ۱۴۰۳ نشان دهنده کسری قابل توجهی در بخش یارانه انرژی است که برای جلوگیری از عوارض بیشتر نیاز به توجه فوری دارد.
وی ادامه داد: عامل اصلی که به عدم تعادل انرژی در بخش بنزین کمک می کند، بحث در مورد مصرف بنزین است. در سال‌های اخیر، این کشور از یک صادرکننده بنزین به رشد قابل توجهی در تقاضای داخلی روبه‌رو شده است. این تغییر منجر به از دست رفتن منابع صادراتی شده و منجر به عدم تعادل در بخش هزینه‌های بودجه شده است. تبصره هدفمندی یارانه ها حکایت از افزایش چشمگیر هزینه ها و ایجاد کسری بودجه ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی در لایحه بودجه ۱۴۰۳ دارد.
این کارشناس انرژی، صنعت خودروسازی را عامل اصلی این ناترازی بزرگ بنزین دانست و اظهار کرد: صنعت خودروسازی کشور نقش مهمی در کمبود بنزین و تشدید آن دارد. مصرف سوخت خودروهای تولید داخل بسیار فراتر از میانگین جهانی است، به ویژه به دلیل رواج خودروهای بی کیفیت داخلی. این خودروها بیش از سه برابر میانگین مصرف جهانی بنزین مصرف می کنند. برای پرداختن به این موضوع، اصلاحات فوری در صنعت خودرو با تمرکز بر بهبود بهره وری سوخت و بررسی سوخت های جایگزین برای بنزین ضروری است.
وی ادامه داد: وابستگی بیش از حد سبد سوخت خودروهای سواری کشور به بنزین یکی از عوامل اصلی کمبود بنزین است. خودروهای ایرانی بیش از دو برابر استاندارد بنزین مصرف می کنند و در نتیجه روزانه ۶۰ میلیون لیتر کسری بنزین دارند. این وضعیت باعث حذف مازاد صادرات بنزین شده است که در گذشته سهم قابل توجهی در درآمد ارزی کشور داشت. از دست دادن این درآمدهای صادراتی، عدم تعادل انرژی و فشار مالی را تشدید کرده است.
جامع در پایان گفت: متهم ردیف اول ناترازی بنزین و تشدید آن نیز صنعت خودروسازی کشور است که مصرف سوخت بسیار بالاتر از استاندارد جهانی خودروهای تولیدی و همچنین وابستگی بیش از حد سبد سوخت خودروهای سواری کشور به بنزین است. در همین رابطه اصلی ترین مشکل مصرف بنزین در کشور، مصرف بیش از دو برابری استانداردی بنزین در خودروهای ایرانی است که کشور را از مازاد بنزین ۶۰ میلیون لیتر بنزین در روز محروم کرده است که این مازاد تولید بنزین در صورت با کیفیت بودن خودروهای داخلی موجب افزایش بیش از ۱۶ میلیارد دلاری درآمد ارزی کشور از محل صادرات بنزین میشد ولی این وضعیت بد مصرف داخلی بنزین، منجر به حذف کامل این درآمدهای صادراتی شده است.
نظر شما