پیروزی سریع و شگفت‌انگیز رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در انتخابات ایالت آیووا، زنگ بیدار باش مهمی برای آن دسته از جمهوری‌خواهان بود که نگاه تردیدآمیزی به انتخاب دوباره ترامپ به عنوان نامزد نخست حزب برای حضور در انتخابات سراسری و رقابت با جو بایدن رئیس جمهور دموکرات داشتند.

به نوشته وبگاه خبری آکسیوس، پیروزی تاریخی ترامپ در نخستین انتخابات مقدماتی جمهوری‌خواهان در ایالت آیووا  که فقط ۳۱ دقیقه پس از شروع انتخابات اعلام شد، ایالات متحده را یک قدم به طولانی‌ترین مبارزات انتخاباتی عمومی در تاریخ مدرن نزدیک‌تر می‌کند. ترامپ درحالی در ۹۸ شهر از ۹۹ شهر آیووا برنده شد که که از نظر فیزیکی در این ایالت بسیار کمتر از رقبای اصلی خود یعنی ران دیسانتیس و نیکی هیلی فعالیت ‌کرده بود.

در انتخالبات آیووا ران دیسانتیس، فرماندار فلوریدا، موفق شد نیکی هیلی، سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل را در رقابت برای کسب مقام دوم پشت سر بگذارد و از این حیث انگیزه دوباره‌ای برای ماندن در گود رقابت کسب کند.

ویوک راماسوامی دیگر نامزد جمهوری‌خواهان که در تلاش بود خود را به عنوان وارث جنبش موسوم به «ماگا» (بزرگی را دوباره به آمریکا بازگردانیم) معرفی کند اما پس از کسب رتبه ناامیدکننده چهارم در انتخابات آیووا، کمپین خود را به حالت تعلیق درآورد و اعلام کرد که در ادامه راه از ترامپ حمایت خواهد کرد.

اتفاقی که عجیب نبود

محمد علی شفیعی کارشناس مسائل آمریکا در گفتگو با قدس اما در باره اهمیت نتایج انتخابات مقدماتی آیووا با تاکید بر اینکه انتخاب ترامپ در نخستین رقابت‌ مقدماتی را نباید اتفاق شگفت انگیزی قلمداد کرد تصریح کرد: درواقع اختلاف فاحش بین ترامپ و دیگر نامزدهای حزب جمهوری خواه در نظرسنجی‌های مختلف موید این مسئله بود که ترامپ نامزد نهایی جمهوری خواهان برای شرکت در انتخابات عمومی و رقبات با بایدن رئیس جمهور کنونی و نامزد اصلی دموکرات‌ها در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری خواهد بود.

شفیعی افزود: درواقع پیش از برگزاری انتخابات در ایالت آیووا رقابت بر سر کسب جایگاه دومی بود و سایر رقبا مثل دیسانتیس و هیلی تلاش می‌کردند جایگاه دومی را به خود اختصاص بدهند تا شاید بتوانند از قبل این جایگاه برای انتخابات در سایر حوزه‌ها برنامه‌ریزی و با ترامپ رقابت کنند؛ اما آنچه مشخص است باید ترامپ را نامزد نهایی جمهوری خواهان در انتخابات سراسری آمریکا قلمداد کنیم مگر اینکه اتفاق خاصی رخ بدهد  مثلا در فضای دادگاه‌ها و پرونده‌هایی که دموکرات‌ها علیه ترامپ دنبال می‌کنند اتفاق تازه‌ای رخ بدهد یا مثلا دیوان عالی آمریکا رای بر حذف نام ترامپ از برگه های رای در برخی ایالت‌ها بدهد.

چرا انتخابات در آیووا مهم است؟

بسیاری معتقدند نتایج انتخابات در آیووا از آنجا که آغازگر انتخابات مقدماتی است محکی برای هر یک از نامزدها خواهد بود و احتمالاً شاخصی برای گمانه‌زنی درباره نتیجه انتخابات مقدماتی در ایالت‌های دیگر. لذا پیروزی ترامپ در گام نخست از سوی این دست تحلیلگران دارای پیام و بیانگر نفوذ و جایگاه مهم او در حزب جمهوری خواه تعبیر شده است.

این کارشناس مسائل آمریکا هم در پاسخ به این پرسش که چرا انتخابات و نتایج آن در آیووا تا این اندازه مهم و است و برنده شدن در انتخابات مقدماتی در این ایالت حائز اهمیت است اظهار داشت: به شکل سنتی انتخابات مقدماتی در ایالات متحده از این ایالت کلید می خورد و از این جهت که این انتخابات درون حزبی اولین انتخابات از این دست خواهد بود بنابراین نتایج به دست آمده در آن قابل اهمیت و اعتنا است. از طرفی در سپهر سیاسی آمریکا این مسئله مطرح می‌شود که نامزدی که در انتخابات آیووا بتواند پیروز شود سوار بر موجی می‌شود که موفقیت در انتخابات درون حزبی در چند ایالت مهم دیگر را به همراه خواهد داشت و برنده آن گام بلندی در ادامه رقابت‌ها برای  انتخاب شدن به عنوان نامزد اصلی حزب برخواهد داشت. البته به نظر نمی‌رسد این گذاره کلی و اثبات شده در مورد انتخابات ۲۰۲۴ زیاد موثر باشد چرا که همانطور که گفته شد فاصله ترامپ با سایر نامزدها به حدی عمیق است که از حالا باید او را نامزد نهایی جمهوری خواهان بدانیم.

شفیعی ادامه داد: اما نکته دیگری که ایالت آیووا را از سایر ایالات متمایز می‌کند شیوه رای‌گیری متفاوت آن است؛ به این صورت که بر خلاف شیوه‌های مرسوم انتخابات که از طریق اعلام نظر به واسطه برگه رای و صندوق آرا انجام می‌گیرد انتخابات آیووا از طریق نشست حزبی و به شیوه رایزنی(caucus) صورت می‌گیرد و در آن رأی‌دهندگان در یک ساعت مقرر در محل انتخابات حاضر می‌شوند و بعد از انجام مباحثات علنی درباره نامزدها با روش‌هایی غیر از صندوق رأی مثلاً با بالا بردن دست رأی خودشان را اعلام می‌کند.

وی با اشاره به پیگیری پرونده های مختلف علیه ترامپ توسط دموکرات‌ها این اقدامات را در راستای شکست رای عمومی ترامپ در انتخابات سراسری و در رقابت با بایدن دانست و افزود: درواقع پیگیری این پرونده‌ها هواداران ترامپ را در حمایت از وی برای نامزدی حزب جمهوری‌خواه راسخ تر از قبل کرده است و از این نظر این اقدام دموکرات‌ها به سود ترامپ تمام شده است اما همانطور که گفته شد دموکرات‌ها سعی می‌کنند فضای عمومی انتخابات سراسری را علیه ترامپ مسموم کنند و رای مردمی در انتخابات نهایی و رای ایالت‌های نوسانی یا خاکستری را تحت تاثیر قرار بدهند.

جنگ غزه و تغییر رویه انتخاباتی در آمریکا

به گفته شفیعی نکته قابل تامل در باره انتخابات ۲۰۲۴ این است که برخلاف رویه معمول آمریکا که مسائل داخلی در رای دادن به نامزدها تعیین کننده بوده این بار با توجه به جنگ غزه و رویکرد دولت بایدن در قبال مسئله فلسطین، سیاست خارجی را نیز به یکی از سه اولویت‌ تاثیرگذار در انتخاب مردم تبدیل کرده که در تاریخ آمریکا امری بی‌سابقه است. همین مسئله موجبات نگرانی دموکرات‌ها را فراهم آورده است و فشاری که طی هفته‌های اخیر از سوی دولت بایدن به رژیم صهیونیستی برای کاهش خشونت‌ها و پایان دادن به عملیات نظامی در غزه وارد می شود را باید از این منظر مورد بررسی قرار دهیم. موضوع فلسطین و جنگ غزه تا آنجا پیش رفته است که اگر قبل از وقوع جنگ رویارویی بایدن با ترامپ برای دموکرات‌ها یک رقابت ایده‌آل تلقی می شد امروز اما شرایط کاملا متفاوت است.