تنش کوتاه مدت میان جمهوری اسلامی ایران و پاکستان هرچند با رایزنی دیپلماتیک درست طرفین در کمتر از ۴۸ ساعت جمع و جور و مدیریت شد که این چالش میان همسایه‌گان همیشه نزدیک و دو قدرت بزرگ خاورمیانه همانگونه که قابل انتظار بود واکنش های بسیاری در پهنه جهانی به همراه داشت. با نگاهی به اخبار، تفاسیر و تحلیل ها، نوع مواضع کشورها در برابر این رخداد را به طور کلی می توان در دو دسته خلاصه کرد؛ طرف هایی که با میانجیگری سعی در مدیریت اوضاع و کاهش تنش داشتند و آنهایی که با سوء استفاده و دمیدن در آتش، به دنبال تحقق اهدف پشت پرده خود بودند.
ماهیگیری بایدن!
قطعا واکنش واشنگتن به اتفاقات اخیر را در دسته دوم می توان جای داد. «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در تلاش برای بهره بردای از شرایط پیش آمده، با هدف فشار بر تهران طی اظهاراتی عجیب گفت: «حملات متقابل میان ایران و پاکستان نشان می‌دهد تهران مورد قبول هیچ‌کس در منطقه نیست. در پی آن کاخ سفید با صدر بیانیه ای مدعی شد که حمله ایران نمونه دیگر رفتار بی‌ثبات کننده این کشور در منطقه است. کاخ سفید همچنین اعلام کرد که نمی‌خواهیم تهران به سلاح هسته‌ای دست یابد. پیشتر «پیتر استانو» سخنگوی اتحادیه اروپا به عنوان متحد واشنگتن ضمن ابراز نگرانی عمیق در باره رخدادهای جاری میان دو همسایه گفت: چرخه خشونت در خاورمیانه و فراتر از آن بسیار نگران‌کننده است. استانو مدعی شد: حملات در عراق، پاکستان و ایران برای اتحادیه اروپا بسیار نگران‌کننده است چراکه حاکمیت و تمامیت سرزمینی کشورها را نقض می‌کند و تاثیر بی‌ثابت‌کننده‌ای بر منطقه دارد.
اما نخست وزیر صهیونیست هم که دولتش بیش از سه ماه است که در مقابله با گروه های مقاومت غزه ناتوان نشان داده ضمن بهره بردای از این اتفاقات با به راه انداختن شوی تبلیغاتی و در حالی که پشت سر او یک جنگنده اف ۳۵ قرار داشت برای تهران خط و نشان کشید. بنیامین نتانیاهو ضمن اتهام زنی به ایران گفت: «چه کسی گفته اسرائیل به ایران حمله نمی‌کند، ما به ایران حمله می‌کنیم. سر افعی در ایران است که پشت حملات حوثی‌ها و حزب‌الله لبنان قرار دارد.»
موضع دولت هند هم به تحولات جاری جالب توجه بود. دهلی نو که بر سر م کشمیر با اسلام آباد دچار اختلاف سرزمینی بوده و بر سر این منطقه سه بار با یکدیگر وارد درگیری نظامی شده اند، تلاش داشت از موقعیت پیش آمده به نفع خود بهره برداری کرده و تنش میان دو همسایه را ادامه دار کند. پاکستان حتی توان ۲۴ ساعت جنگ با ایران را هم ندارد؛ این تیتر جنجالی یکی از رسانه های هند بود که بطور مشخص خط خبری افزایش تنش را دنبال می کند. در این مسیر رسانه های تحت کنترل دولت مودی با تحریک شدید و بی سابقه پاکستان برای اقدام نظامی تلافی جویانه علیه ایران دست داشته و پاکستان را به خاطر حملات موشکی سپاه پاسداران، مورد تمسخر قرار دادند. رویکرد تنش زای دهلی تا جایی بالا گرفت که کانال حیدریون پاکستان اعلام کرد که اطلاعات پاکستان به هند هشدار داده که در شبکه‌های اجتماعی با استفاده از اکانت‌های فیک و ربات‌ها اوضاع بین دو کشور ایران و پاکستان را وخیم‌تر و افکار عمومی را تشویش نکند.
در سوی مقابل وزارت خارجه روسیه در نخستین واکنش به تحولات دو همسایه، از تهران و اسلام آباد خواست حداکثر خویشتن‌داری را به خرج دهند و مسائل را فقط از طریق دیپلماتیک حل کنند. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری فدراسیون روسیه هم اعلام کرد که «تنش بین ایران و پاکستان تا حدی ناشی از درگیری در غزه است». پیشتر چین هم ضمن اعلام آمادگی برای میانجیگری، با بیان این که پاکستان و ایران کشورهای بزرگ منطقه و جهان اسلام هستند، ابراز امیدواری کرد «اختلافات بین آن‌ها را بتوان از طریق مذاکره و سایر روش‌های مسالمت آمیز حل و فصل کرد». اما ترکیه هم که روابط دوستانه ای با هر دو کشور ایران و پاکستان دارد از همان ابتدا طرفین را به خویشتن داری فراخواند. «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه هم دیروز با بیان اینکه ما آماده‌ایم تا در کاهش تنش میان ایران و پاکستان به ایفای نقش بپردازیم گفت: کشورهای دوست و برادر ایران، عراق و پاکستان را به آرامش و خویشتن‌داری دعوت می‌کنیم. فیدان همچنین طی رایزنی تلفنی با همتایان خود در ایران و پاکستان خواستار کاهش تنش فوری شد. در این میان «عبدالقهار بلخی» سخنگوی وزارت خارجه دولت سرپرست افغانستان هم با بیان اینکه کابل خشونت‌های اخیر بین پاکستان و ایران را نگران‌کننده می‌داند گفت: هر دو طرف باید تلاش‌ها را به سمت تقویت بیشتر ثبات منطقه و حل‌وفصل اختلافات از طریق کانال‌های دیپلماتیک و گفت‌وگو هدایت کنند.
نظر شما