به گزارش قدس خراسان، یکی از مشکلات اساسی در دو سال گذشته بحث ناترازی انرژی به ویژه برق است که بیشترین فشار را بر واحدهای صنعتی استان وارد می‌کند.
برق خراسان رضوی از طریق نیروگاه‌های برقابی و حرارتی تولید و تأمین می‌شود که با توجه به خشکسالی و ذخیره اندک آب سدها و مشکلات فشار گاز در استان، تأمین انرژی با ناترازی روبه‌رو شده است.
در ارتباط با این موضوع کمتر از یک هفته پیش استاندار خراسان رضوی در نشست شورای گفت‌وگوی دولت با بخش خصوصی استان عنوان کرد: مجبور به اجرای مصوبات کشوری در خصوص مدیریت انرژی هستیم و باید بتوانیم با برنامه‌ریزی دقیق ناترازی انرژی را در استان برطرف کنیم. هم اکنون برخی از صاحبان صنایع و کشاورزان در طول سال به واسطه اجرای مصوبات کشوری که ملزم به اجرای آن هستیم نگرانی دارند.
امیرمهدی مرادی، دبیر اجرایی انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی سوم دی ماه در نشستی که با حضور تعدادی از صاحبان کسب‌وکار شاغل در بخش صنعت به همراه مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی ماشین‌سازی فناوری‌های برتر برگزار شد به شرحی دیگر از تبعات ناترازی انرژی اشاره کرده و ضمن ابراز نگرانی و هشدار درباره خطر فرار صاحبان صنایع به کشورهای همسایه در اثر ناترازی انرژی و موانع سر راه تولید گفته است: از آنجایی که انرژی، پیوسته به دست واحدهای صنعتی ما نمی‌رسد و به دنبال آن از انجام به موقع تعهدات خود به مشتریان خارجی بازمی‌مانند، کشور ترکیه در حال تسخیر بازارهای ما در آسیای میانه است.
آسیب مردم از ناترازی انرژی
«در سال گذشته هماهنگی‌هایی انجام شد که کمترین ضرر و زیان به واحدهای صنعتی برسد اما اینکه واحدهای صنعتی یک یا دو روز از هفته را حالت نیمه‌تعطیل داشته باشند و از واحد صنعتی بخواهیم مصرف برق خود را کاهش بدهد ضرر و زیان آن در یک چرخه معیوب به مردم برمی‌گردد چون هزینه‌های انرژی در قیمت تمام شده تأثیرگذار است و سبب می‌شود در این چرخه معیوب تورم ایجاد شود». رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با ذکر این مطلب درباره راهکارهای این موضوع در گفت‌وگو با قدس خراسان گفت: پیشنهاد این کمیسیون قطع نشدن برق واحدهای صنعتی با تشویق آن‌ها به ساخت نیروگاه‌های خورشیدی است تا خود واحدها تبدیل به مولد انرژی شوند و کمبود انرژی برق این گونه برطرف شود.
نسرین یوسفی عارفی ادامه داد: این پیشنهاد را به صورت آزمایشی در شهرک صنعتی توس که بیشترین واحدهای صنعتی استان در آنجا مستقر است با شرکت توزیع برق مشهد پیش برده‌ایم. پیشنهاد تا حدودی پذیرفته و قرار شد مدیریت بار شهرک توسط شرکت شهرک‌های صنعتی و کمیسیون انرژی اتفاق بیفتد.
وی ایجاد مشوق برای صنعتگران را ضروری دانست و عنوان کرد: این برنامه را داریم با برگزاری جلساتی تا پیش از رسیدن به پیک مصرف تصمیم‌گیری کنیم تا هم واحدهای صنعتی به ساخت نیروگاه خورشیدی تشویق شوند و هم قوانین در این مورد اصلاح شود.
سرمایه‌گذاری در بخش انرژی نیازمند مشوق است
یوسفی عارفی تشریح کرد: در بحث قوانین در حال حاضر قانون مشخصی برای کسانی که نیروگاه خورشیدی در واحد صنعتیشان ایجاد کرده‌اند وجود ندارد تا برق آن‌ها قطع نشود و به دنبال این هستیم که اگر واحدی خودش به این سمت حرکت کرده اولاً مشوق‌های تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاری خارج از تسهیلات مورد نیاز برای سرمایه در گردش و نیازمندی‌های واحدش برای او لحاظ بشود و دوم اینکه این افراد از شمول قطع برق خارج شوند.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی به پیگیری‌های ملی و استانی برای رفع ناترازی انرژی اشاره کرد و گفت: با توجه به پیگیری‌ها در مصوبه‌ای جدید عنوان شده اگر در شهرک‌های صنعتی که فیدر اختصاصی یا منبع تغذیه یا تأمین‌کننده برق دارند ۳۵ درصد نیروگاه خورشیدی از محل تهاتر صنایع احداث شود فیدرها قطع نشود چون روی یک فیدر در شهرک صنعتی واحدهای زیادی متصل هستند و واحدهایی که سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا مشکل ناترازی انرژی را در واحد خودشان حل کنند باید ابزار تشویقی برای آن‌ها داشته باشیم.
وی ادامه داد: قرار شد این اتفاق با همکاری مدیریت خدمات شرکت شهرک‌های صنعتی اتفاق بیفتد و امیدواریم نتایج خوبی در بر داشته باشد و دولت هم به کسانی که می‌خواهند در زمینه ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی و تولید برق برای رفع مشکلات ناترازی قدم بردارند کمک کند تا در بحث تسهیلات و عدم قطعی برق کمک‌های مؤثر و تضمین کننده‌ای وجود داشته باشد.
یوسفی عارفی بهترین حالت ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی را نصب در واحد صنعتی دانست و گفت: این اقدام سبب حل اتلاف انرژی خواهد شد و لازم است درباره واحدهایی که فضای ساخت نیروگاه خورشیدی ندارند فضاهایی را برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی اختصاص دهیم. جلساتی را با شرکت شهرک‌های صنعتی داریم تا اگر واحدهای صنعتی فضایی ندارند و یا حتی علاقه‌مند هستند تجمیع شوند به جای اینکه هر کدامشان بخواهند ظرفیت محدودی ایجاد کنند در مکان‌های تعیین شده در شهرک‌های صنعتی نیروگاه‌های خورشیدی ایجاد شود که در حال برنامه‌ریزی برای این مورد هستیم.
جانمایی نیروگاه‌های خورشیدی در شهرک‌های صنعتی
وی افزود: برای این موضوع در شهرک‌های قدیم باید در محل‌هایی که باقی مانده این اتفاق بیفتد و در شهرک‌های جدید خود شرکت شهرک‌های صنعتی محل‌هایی را در نظر بگیرد. به عنوان مثال در شهرک صنعتی شماره ۵ که در حال ایجاد است از هم اکنون بحث نیروگاه خورشیدی در یک فاز خورشیدی دیده شود و با یک قیمت مناسب زمین در اختیار سرمایه‌گذار قرار بگیرد و همزمان با سرمایه‌گذاران بخش صنعتی، سرمایه‌گذاران بخش برق و انرژی هم در زمان احداث یک شهرک صنعتی ورود پیدا کنند.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی به تغییر نگرش درباره انرژی در کشور اشاره کرد و گفت: تولید برق در کشور باید از حالت خدمات خارج شود چون بحث یک صنعت است و ما صنعت تولید برق داریم، از برنامه پنجم توسعه، دولت از تولید برق خارج شده است پس عملاً یک موضوع دولتی نیست که بخواهیم بگوییم تولید برق ایجاد یک زیرساخت است و توسط دولت صورت می‌گیرد بنابراین باید مباحث قیمت و مشوق‌ها برای سرمایه‌گذاران این صنعت ایجاد شود.
وی افزود: مدیر عامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی در این باره قول‌هایی داده است و امیدواریم با کمک استانداری و سایر نهادهای مرتبط بتوانیم در شهرک صنعتی جدید در همان ابتدای طراحی چنین فضاهایی را برای سرمایه‌گذاران ساخت نیروگاه خورشیدی داشته باشیم و مشکل ناترازی در شهرک‌های صنعتی به صورت کلی حل بشود.
یوسفی عارفی تصریح کرد: یک واحد صنعتی از همان ابتدا بداند با چه موانعی روبه‌رو است تا در سرمایه‌گذاری خود همه موانع خود را ببیند. قوانین تأمین انرژی باید کم‌کم نهادینه و در قراردادها هم لحاظ شود و به جای اینکه ما بگوییم صنعتگر ژنراتور بزند که قطعاً برای تأمین سوخت آن به مشکل برمی‌خوریم باید به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کنیم.
نبود برنامه اساس هدررفت سرمایه‌ها
به گفته وی نصب سی‌اچ‌پی‌ها (نیروگاه‌هایی که گاز را به برق تبدیل می‌کنند) در شهرک‌های صنعتی تجربه موفقی نبود و به دلیل اینکه با تدبیر و برنامه‌ریزی همراه نبود موجب هدررفت سرمایه صنعتگر شد.
یوسفی عارفی در تشریح این مشکل گفت: به دلیل اینکه سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع بالادستی نفت و گاز در کشور صورت نگرفته و چاه‌های گاز نسبت به سال‌های اولیه بهره‌برداری خود افت فشار دارند و از طرفی دیگر شدت مصرف گاز در کشور بالا رفته عملاً سی‌اچ‌پی‌های نصب شده در واحدهای صنعتی بدون استفاده مانده است.
وی افزود: در حال حاضر در کشور سالانه افت فشار گاز ۴ تا ۵ درصدی داریم و از طرف دیگر ۱۰ تا ۱۲ درصد افزایش مصرف گاز اتفاق می‌افتد و مجموعه این اتفاق‌ها و سایر مسائل موجب می‌شود ۱۶ تا ۲۰ درصد در کشور به بحت ناترازی گاز اضافه شود در حالی که این پیش‌بینی‌ها نشده بود به همین دلیل خیلی از واحدهای صنعتی ترغیب شدند و روی نصب سی‌اچ‌پی‌ها سرمایه‌گذاری کردند که در حال حاضر نه به آن‌ها گاز تعلق می‌گیرد و نه شرکت برق، برق تولیدی این سی‌اچ‌پی‌ها را می‌خرد و دلیل آن این است که شرکت برق به علت وجود محدودیت‌های گازی چنین مجوزی ندارد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: در حوزه ژنراتورها هم همین مشکل وجود داشت یعنی باید برای تأمین برق نفت یا گازوئیل در اختیار صنعتگر قرار بگیرد که این تأمین سوخت مسائل و سختی‌های خاصی برای صنعتگر ایجاد می‌کند.
وی راه حل این موضوعات را تدوین سند «سیمای انرژی» استان دانست و عنوان کرد: در این راستا پیگیر پیشنهاد طرح پژوهشی در ارتباط با سیمای انرژی استان هستیم تا بتوانیم تمام این محدودیت‌ها که در آینده حوزه انرژی ایجاد می‌شود را کنار هم قرار دهیم و با ارائه راهکار، سرمایه‌گذار با نگاه باز وارد سرمایه‌گذاری در این حوزه بشود. یعنی ما صرفاً مُسکن‌هایی به سرمایه‌گذار اعلام نکنیم که سرمایه او به دلیل دیده نشدن مشکلات زیرساختی تنها شاید یک یا دو سال بیشتر دوام نیاورد و امیدوار هستیم این طرح پژوهشی که اتاق بازرگانی خراسان رضوی با کلیات آن موافقت کرده به سرانجام برسد و در نهایت در اختیار تمام سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.
به گفته وی این طرح قرار است با هماهنگی و همکاری شرکت‌های برق و گاز استان صورت بگیرد.
ابتر ماندن قانون استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
یوسفی عارفی ادامه داد: واحدهای صنعتی اعدادی را برای خسارت خود اعلام می‌کنند اما وقتی که از آن‌ها خواسته می‌شود برای جلوگیری از خسارت دوباره به سمت سرمایه‌گذاری انرژی حرکت کنند، تمایلی ندارند و گمان می‌کنیم تدوین سیمای انرژی استان در این زمینه کمک‌کننده باشد.
وی خاطرنشان کرد: تا زمانی که قیمت انرژی در ایران یارانه‌ای باشد تمایل به سرمایه‌گذاری چندان زیاد نیست. قانون به واحدهای صنعتی با مصرف بالای یک مگاوات تکلیف کرده از یک تا ۵درصد مصرف انرژی خود را به سمت انرژی تجدیدپذیر ببرند اما هنوز بسیاری از واحدهای صنعتی استان و حتی کشور این را نپذیرفته‌اند و هنوز فضا این است که مشکلات حل شود، از طرف دیگر اگر مصرف انرژی در دنیا کاهشی بوده در ایران و ۸۰ درصد در ۱۰ سال گذشته مصرف انرژی افزایش داشته است. شکاف میان تولید و مصرف در حال افزایش است بنابراین یا باید قیمت مصرف انرژی واقعی شود و یا اینکه واحدهای صنعتی واقعاً این مشکلات را مثل سایر مشکلاتی که یک واحد صنعتی دارد بپذیرند و کم‌کم به این سمت حرکت کنند تا مشکل ناترازی انرژی را در واحد خودشان جبران کنند.
هر چند ناترازی انرژی موضوعی ملی است و تنها مختص به یک استان نمی‌شود، با این حال اوضاع در خراسان رضوی با توجه به قطع گاز در زمستان سال گذشته و اینکه بیشتر صنایع در استان خراسان توسط بخش خصوصی اداره می‌شود کمی نگران‌کننده‌تر است.
در کنار اینکه صنایع استان با مشکل ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کنند نباید این نکته را فراموش کرد که خراسان رضوی و مشهد سالانه میزبان بیش از ۳۰ میلیون زائر است و این حجم از حضور قطعاً در مصرف انرژی سهم عمده‌ای دارد و این پرسش را مطرح می‌کند اگر صنایع استان به فکر تدوین سند سیمای انرژی هستند آیا مسئولان استانی به فکر برنامه‌ریزی و تدوین چشم‌انداز برای تأمین و مصرف انرژی در طولانی‌مدت برای استان هستند یا اینکه همچنان به برنامه‌های ضربتی اکتفا می‌کنند؟
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما