بر اساس قانون، وزارتخانه‌های نفت و نیرو موظفند تعرفه آب، برق و گاز مشترکین خانوارهای کشور را به گونه‌ای اصلاح کنند که با رعایت مناطق جغرافیایی کشور، تعرفه مشترکین کم‌مصرف خانوارهای محروم تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور برابر صفر، مشترکین تا الگوی مصرف به‌صورت یارانه‌ای، مشترکین پرمصرف بالاتر از الگوی مصرف به‌صورت غیریارانه‌ای و براساس الگوی افزایش پلکانی(آی.بی.تی) تعیین شود.

به عقیده‌ برخی، مبنای قانونی ای که در بالا آمده است، می تواند تا حد زیادی در مدیریت مصرف انرژی در کشورمان موثر باشد. به ویژه با توجه به اینکه در آستانه‌ فصل سرما هستیم و کسری تراز گاز در کشور جدی است، موضوع تعرفه گذاری پلکانی مجدداً مورد توجه قرار گرفته است.

 شواهد نشان می دهد که پرمصرف ها اغلب از اقشار مرفه جامعه هستند. به طوری که مناطق شهری 1 تا 3 در تهران، مشترکان پرمصرف زیادی را در خود جای داده اند. در حالی که در مناطق شهری ضعیف تر، تعداد مشترکان پرمصرف کمتر است. این گزاره ها باعث شده است که برخی به فکر تعرفه گذاری پلکانی و چه بسا دریافت هزینه‌ گاز مصرفی پرمصرف ها به صورت آزاد بیفتند.

 آلبرت بغزیان اقتصاددان، با اشاره به این موضوع که در بخش صنعت استفاده از تعرفه گذاری پلکانی گاز مشکل ساز خواهد بود، تصریح کرد: در بخش خانگی می توانیم از این روش بهره ببریم و برایمان سودمند خواهد بود.

وی ادامه داد: در شرایطی که به اعطای یارانه در حوزه‌ انرژی می پردازیم، باید در زمینه‌ قیمت گذاری نیز نظارتی داشته باشیم. نباید طوری عمل کنیم که مصرف بی رویه را در کشور شاهد باشیم.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: گاز قابلیت قاچاق و ذخیره شوندگی ندارد و می توانیم با استفاده از روش تعرفه گذاری پلکانی به مدیریت مصرف کمک کنیم.

بغزیان گفت: تعرفه گذاری پلکانی روش درستی برای تعیین قبوض گاز مشترکان در بخش خانگی است. اما باید دقت داشته باشیم که این سیاست های قیمتی بر قیمت کالاها و خدمات اثر نگذارد و افراد اضافه پرداختی خود را به سطوح پایین تر انتقال ندهند.

وی ادامه داد: مشترکان پرمصرف و مرفه به اصطلاح در حوزه‌ مصرف گاز مشترکان کم کشش به شمار می روند. به این معنا که حساسیت آن ها نسبت به قیمت پایین است. این مشترکان هزینه هایی دارند که هزینه‌ گاز در کنار آن ها رقمی محسوب نمی شود. به همین دلیل، لازم است این مشترکان پرمصرف و مرفه هزینه‌ واقعی گاز را بپردازند.

این کارشناس اقتصادی توضیح داد: از روی شاخص های مختلف می توان متوجه شد که مشترکان جزو طبقات مرفه جامعه هستند یا خیر. به این ترتیب، می توانیم با استفاده از روش تعرفه گذاری پلکانی به اخذ هزینه‌ واقعی گاز از پرمصرف ها که اغلب جزو اقشار مرفه جامعه هستند، اقدام کنیم.

بغزیان گفت: کسانی که در خانه های بسیار بزرگ با استخر و جکوزی زندگی می کنند و مصارف بالایی دارند، از یارانه‌ انرژی بهره می برند. در صورتی که این افراد از تمکن مالی برخوردار هستند و می توانند هزینه‌ واقعی گاز را بپردازند.

وی ادامه داد: تعرفه گذاری پلکانی می تواند دو هدف را به صورت همزمان پیش ببرد. اول موضوع مدیریت مصرف است و مسئله‌ بعدی، عدالت اجتماعی است. در روش تعرفه گذاری پلکانی، مشترکان کم مصرف و کم درآمد از گاز به صورت یارانه ای استفاده می کنند و کسانی که تمکن مالی بالایی دارند و مصارف بیشتری هم دارند، هزینه‌ گاز را به صورت آزاد پرداخت می کنند.

این کارشناس انرژی توضیح داد: حتی در روش تعرفه گذاری پلکانی کم مصرف ها و کسانی که در چارچوب الگو از گاز استفاده می کنند، از مشوق هایی نیز بهره مند می شوند. این روندها به عادلانه تر کردن تخصیص یارانه های انرژی کمک می کند.