سهم قابل توجه عوامل محیطی در ابتلا به سرطان
دکترمحمدرضا قوام‌نصیری در خصوص دلایل ایجاد سرطان به «قدس‌آنلاین» می‌گوید: برخی از این علل بروز سرطان هنوز ناشناخته است. اما به طور کلی هر چیزی که موجب رشد غیرطبیعی سلولی (جهش) در بدن شود، می‌تواند عامل بروز سرطان باشد.
وی با بیان اینکه عامل ۱۰ تا ۱۵ درصد جهش‌های سلولی ارثی و ۸۵ تا ۹۰ درصد آن‌ها اکتسابی است، می‌افزاید: بسیاری از عوامل بروز سرطان به سبک زندگی افراد بستگی دارد. البته تعیین عامل اصلی این بیماری در یک فرد بسیار دشوار است، اما آنچه مسلم است اینکه علت ایجاد سرطان تغییر در ژن‌ها است که این ژن‌ها نحوه عملکرد سلول‌ها به‌ویژه نحوه رشد و تقسیم آن‌ها را کنترل می‌کنند. در واقع سرطان یک بافت غیر طبیعی و بدخیم در بدن است که موجب جهش‌های ژنتیکی خطرناک می‌شود. بنابراین دلایل مختلفی برای ایجاد سرطان وجود دارد که از عوامل شایع نظیر استعمال مواد مخدر، دخانیات و تنباکو، مصرف مشروبات الکلی، استفاده از روغن های غیر اشباع برای سرخ‌کردنی، طبخ گوشت روی زغال ، مصرف بی رویه فست‌فود، استفاده نکردن از سبزیجات تازه، قرارگرفتن زیاد در معرض خورشید یا اشعه ایکس گرفته تا عواملی همچون استرس، آلودگی هوا ، کم تحرکی ، مصرف بی رویه آنتی‌بیوتیک‌ها و دیگر عواملی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
مهم‌ترین عامل بروز سرطان چیست؟
این متخصص آنکولوژی ادامه می‌دهد: استرس مهم‌ترین عامل بروز سرطان در دنیا شناخته شده است. چرا که استرس‌ها و ناراحتی‌های روحی روی عملکرد غدد بدن و در پی آن ترشح هورمون‌ها تاثیر می‌گذارد و موجب تغییراتی در سلول‌های بدن می‌شود.
قوام‌نصیری با اشاره به اینکه سرطان یکی از بیماری‌های شایع دنیاست که بیشتر کشورهای درحال توسعه و حتی کشورهای توسعه یافته مثل امریکا، استرالیا، کشورهاسی اروپایی، ژاپن و کانادا نیز گرفتار آن هستند، می‌افزاید: افزایش جمعیت در کلانشهرها موجب افزایش تعداد وسایط نقلیه و ایجاد ترافیک شده است که ترافیک آلودگی هوا را به دنبال دارد و آلودگی هوا یکی از عوامل بروز سرطان است. به طوری که هر چقدر هم که جوامع پیشرفته و آرام باشند، ترافیک علاوه بر آلودگی هوا موجب ایجاد استرس می‌شود. حالا بماند که در کشورهای در حال توسعه عوامل مختلفی نظیر مشکلات اقتصادی، مسائل اجتماعی و فرهنگی متعددی است که موجب تشدید استرس در این جوامع می‌شود و استرس موجب می‌شود ترشحات غدد داخلی بدن دچار اختلال شود که علاوه بر ایجاد سرطان در ایجاد سایر بیماری‌ها نیز تاثیرگذار هستند. به عنوان نمونه استرس می‌تواند عملکرد غده تیروئید (مسئولیت سوخت و ساز بدن را برعهده دارد) و یا غدد لوزالمعده( عهده‌دار ترشح انسولین و سوخت و ساز قند در بدن است ) را دچار اختلال کند و موجب بروز بیماری‌های کم کاری و یا پرکاری تیروئید و همچنین دیابت شود. بنابراین استرس نقش موثری در کاهش سیستم ایمنی بدن افراد دارد که حتی اگر موجب ابتلا به سرطان نشود آن‌ها را در صدد ابتلا به سایر بیماری‌ها قرار می‌دهد.
تاثیر آلودگی هوا در بروز سرطان
این استاد بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی می‌گوید: سرب ناشی از آلودگی هوا یکی دیگر از عوامل بروز سرطان است. اگر سوخت مصرفی در وسایل نقلیه به صورت استاندارد پالایش نشده باشد، موجب احتراق ناقص در سوخت خودروها و وسایط نقلیه و منجر به انتشار سرب در هوا خواهد شد که استنشاق آن توسط افراد بویژه اطفال روی مغز استخوان آن‌ها تاثیر می‌گذارد و موجب ایجاد سرطان خون و انواع دیگر سرطان ها خواهد شد.
رئیس پیشین انجمن سرطان شناسی ایران همچنین ورود مواد زائد کارخانه‌ها به آب‌های زیر زمینی را یکی دیگر از عوامل ایجاد سرطان در جامعه عنوان می‌کند و می‌افزاید: آرسنیک یکی از موادی است که در فاضلاب برخی از کارخانه‌ها وجود دارد و در صورت دفع غیر استاندارد آن‌ها، وارد آب‌های زیر زمینی می‌شود و با تحریک سلول‌ها طبیعی موجب موتاسیون (تغییر شکل) آن‌ها و ایجاد سرطان می‌شود.
وی با بیان اینکه انواع سرطان‌ها شامل کارسینوما(سرطان سینه، کلون، ریه و پروستات)، لوکمیا (لوسمی حادلنفوسیتی و مزمن لنفوسیتی)، لنفوما(لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین) و همچنین سارکوما( شروع از بافت‌های هم‌بند مانند چربی، عضله، عصب‌ها، رگ‌ها، غضروف یا استخوان) می‌شوند، ادامه می‌دهد: عوامل متعددی از جمله سن، جنس، نژاد، عوامل محیطی، رژیم غذایی و ژنتیک در بروز انواع مختلف سرطان‌ها نقش دارد که موجب شیوع آن‌ها با شدت و ضعف متفاوت در مناطق مختلف جهان و همچنین مناطق مختلف کشور ما می‌شود.
شایع‌ترین سرطان‌های شناسایی شده در ایران
این متخصص آنکولوژی با اشاره به اینکه سرطان‌ها پس از تصادفات و بیماری‌های قلبی‌وعروقی سومین عامل مرگ‌ومیر در کشور محسوب می‌شوند، می‌گوید: قبل از انقلاب سرطان مری و پس از انقلاب سرطان معده به عنوان شایع‌ترین سرطان کشور شناسایی شده است و پس از آن سرذطان‌های سیستم لنفاوی جزو شایع‌ترین سرطان‌های شناسایی شده در کشور محسوب می‌شوند.
قوام‌نصیری ادامه می‌دهد: سرطان معده جزو سرطان‌های بدخیم است که پیش‌آگهی بدی دارد و علائم آن تا قبل از ورود به مراحل پیشرفته ظاهر نمی‌شود. به همین دلیل بیشترین عامل مرگ‌ومیر بیماران سرطانی در ایران محسوب می‌شود. البته در بین خانم‌ها سرطان سینه شایع تر از سرطان معده است که اگر در سنین جوانی و قبل از یائسگی ایجاد شود و به موقع تشخیص داده نشود، در مقایسه با سرطان معده وضعیت بدتری خواهد داشت به همین دلیل سرطان سینه در جنس مونث بیش از سرطان معده موجب مرگ‌ومیر بیماران می‌شود.
نظر شما