این مکبران در چند سال اخیر از مساجد، مدارس و جلسات قرآنی به دفتر امور مکبران حرم مطهر رضوی فراخوانده شده‌اند تا استعداد خود را در این زمینه پرورش دهند.
اقامه نماز، اولویت حرم مطهر رضوی
نوجوانانی از ۱۲ تا ۲۰ سال در این ایام مکبران نماز جماعت هزاران زائر و مجاور هستند. کاری که سال‌هاست افراد مختلف در لباس خدمت پیش می‌برند. رئیس اداره اقامه نماز حرم مطهر رضوی می‌گوید: تاریخچه برپایی فریضه نماز در حرم مطهر رضوی به بنا شدن این بقعه مطهر برمی‌گردد و نگاهی به معماری و عمران حرم مطهر هم شاهدی بر این موضوع است.
حجت‌الاسلام مسلم هوشنگی در ادامه توضیح می‌دهد: در شکل‌گیری حرم مطهر، مسجد بالاسر و در ادامه مسجد گوهرشاد جزو اولین بناها بوده‌اند که برای برپایی نماز ساخته شده‌اند. قطعاً برپایی این آیین باشکوه آن هم به صورت جماعت، دست‌اندرکارانی هم داشته است.
این مسئول فعال در حوزه برگزاری نماز می‌گوید: اسناد دقیقی از خادمان نماز در حرم مطهر رضوی در دسترس نیست اما با بررسی برخی مدارک و وقف‌نامه‌ها متوجه می‌شویم حضور مؤذنان، ائمه جماعات، نیروهای برگزارکننده و افراد دیگر در برپایی نماز جماعت پررنگ بوده است.
وی ادامه می‌دهد: پس از انقلاب هم مدیریت نماز حرم مطهر تشکیل شده و از سال۱۴۰۲ اداره نماز حرم مطهر به صورت مستقل فعالیت می‌کند.
قاریانی که مکبر شدند
هوشنگی با اشاره به اهمیت برگزاری نماز در دیدگاه زائران و مجاوران، می‌گوید: بیشترین حضور زائران در حرم مطهر در زمان نماز اتفاق می‌افتد. بیشتر برنامه‌های فرهنگی هم که زائران شرکت می‌کنند در فعالیت‌های مربوط به نماز است و همین موضوع، این فضا را می‌طلبد که با توجه ویژه به این مقوله ورود کرد.
همان‌طور که رئیس اداره اقامه نماز حرم مطهر رضوی اشاره کرد، افراد زیادی در برگزاری باشکوه نماز جماعت مشارکت دارند. مکبران، یکی از گروه‌های حاضر در برنامه‌های نماز هستند و با توجه به جمعیت زیاد نمازگزاران، بر جایگاه مکبران و انجام درست این مسئولیت تأکید شده است. همین تأکید بر جایگاه مکبر سبب شده برنامه‌های مختلفی برای خادمان این حوزه تدوین شود.
وی توضیح می‌دهد: تا پیش از ۱۳۹۸ تکیه حرم مطهر برای به‌کارگیری مکبران به بزرگ‌ترها بود. از این زمان به بعد و در راستای ارائه خدمت مناسب و ایجاد ظرفیت برای رشد نوجوانان، فرایندهایی برای بهره‌مندی از نوجوانان مستعد مکبری تعریف شده است.
هوشنگی ادامه می‌دهد: برای پیش بردن این برنامه، شناسایی مکبران در فضاهای مختلف ازجمله جلسات قرآنی آغاز شد. اکنون بیش از ۲۰نفر حافظ کل قرآن در میان مکبران حاضرتر و بیش از ۲۵۰قاری قرآن هم در بخش مکبران حرم خدمت می‌کنند.
فرصت خدمت در لباس مکبری
حجت‌الاسلام مسلم هوشنگی درباره نوجوانان جذب شده در بخش امور مکبران می‌گوید: اکنون ۶۵۰ نوجوان مستعد و توانمند با ما همکاری دارند. جذب این نوجوانان از جلسات قرآنی آغاز شد و در ادامه، تبلیغ این فضای کاری در مدارس و مساجد ادامه یافت که سبب شد مراجعات زیادی از سوی نوجوانان مستعد به دفتر امور مکبران صورت گیرد.
رئیس اداره اقامه نماز حرم مطهر رضوی درباره روند پذیرش خادمان نوجوان در بخش مکبری می‌گوید: پس از مراجعه متقاضیان مکبری به حرم مطهر، یک تست از آن‌ها گرفته می‌شود. این تست شامل موضوعات مختلفی در توانایی قرائت قرآن و اذان است. پس از پذیرش در این مرحله، برای ادامه کار و آزمون نهایی معرفی شده و پس از قبولی در این قسمت، نوجوانان مکبر به مرکز امور خادمان برای جذب به عنوان خادمیار مکبر معرفی می‌شوند.
خدمت مانند خادمیاران کاری است که این خادمان نوجوان انجام می‌دهند. مکبران نوجوان هفته‌ای یک نوبت برای یک وعده نماز دعوت می‌شوند و یک شیفت چهار ساعته، شامل مکبری نماز جماعت در اماکن متبرکه، توجیهات و کلاس آموزش را سپری می‌کنند.
به گفته وی، نوجوانان ۱۲ تا ۲۰ ساله در طرح مکبران نوجوان جذب می‌شوند. اکنون ۲درصد از مکبران حرم مطهر رضوی دهه نودی‌ها هستند و ۸۵درصد را دهه هشتادی‌ها تشکیل می‌دهند. به این ترتیب بیش از ۸۷درصد مکبران حرم مطهر، نوجوانان فعال هستند.
سطح تجوید و استعداد آوایی، شرط مکبر شدن
علاوه بر مکبران نوجوان، تعدادی نوجوان مستعد در حوزه مداحی و مدح اهل‌بیت(ع) هم جذب این دفتر شده‌اند. هوشنگی توضیح می‌دهند: این نوجوانان واقعاً در زمینه مداحی و سرود مستعد هستند. آن‌ها دوشنبه در کلاس آموزشی حاضر و در ادامه برای برنامه‌های حرم مطهر دعوت می‌شوند تا در مناسبت‌های مختلف، اجرای گروهی سرود داشته باشند. تعداد این افراد به ۶۰ نفر می‌رسد که زیبایی‌بخش مراسم حرم منور امام رضا(ع) هستند.
وی درباره گروهی دیگر از نوجوانان حاضر در بخش مکبران می‌گوید: تعداد ۱۵۰نفر از این نوجوانان در سامان دادن به فضای محراب و امور مربوط به ائمه جماعت همکاری دارند.
افرادی که تمایل دارند خدمت در حرم منور رضوی را از سنین پایین آغاز کنند، می‌توانند به کانال مکبران نرم‌افزار نسیم رضوان مراجعه و نام‌نویسی کنند. همچنین نوجوانان علاقه‌مند می‌توانند با مراجعه به دفتر امور مکبران حرم مطهر رضوی واقع در طبقه همکف باب‌الهادی(ع) در صحن پیامبر اعظم(ص) به صورت حضوری در این طرح نام‌نویسی کنند و پس از قبولی در آزمون برای خدمت به مرکز امور خادمیاری معرفی شوند.
داشتن تجوید سطح یک و همچنین توانمندی آوایی، لازمه این نام‌نویسی است. اتفاق مهم زندگی هر کدام از این مکبران نوجوان، فرا گرفتن آکادمیک آموزش‌های مکبری و قرآنی است که منجر به پرورش استعداد آن‌ها می‌شود؛ اتفاقی که هم‌اکنون افتاده و زمینه حضور چندین نفر را در مسابقات قرآنی کشوری فراهم کرده که منجر به افتخارآفرینی آن‌ها نیز شده است.
رسیدن از روزهای پراسترس به عشق خدمت
به محض شنیدن خبر طرح مکبران نوجوان از عمو و پدرشان، خود را مستعد رشد در این فضا دیدند. از طرفی چه بهتر از اینکه بتوانی در سن کم در حریم رضوی خدمت کنی؟ و این‌طور محمدمهدی و علی نجفی خود را به دفتر امور مکبران رساندند تا لباس خدمت در جایگاه مکبری بپوشند. دو برادری که سه سال است خادمیار حرم مطهر رضوی هستند و با شنیدن صدای اذان در جایگاه مکبری می‌ایستند. محمدمهدی قدر موقعیت این روزها را خوب می‌داند و می‌گوید: خوشحال که می‌توانم در اینجا خدمت کنم. من در مسجد محله مکبری می‌کردم اما وقتی به اینجا آمدم خیلی آموزش‌ها را گذراندم که سبب شد در کارم پیشرفت‌کنم. برادر بزرگ‌تر هم خوشحال است که هر هفته یک بار صدایش از بلندگوهای حرم شنیده می‌شود. او می‌گوید: حس خوبی است که نماز چند نفر را مکبری کنی. جمعیتی که بعضی وقت‌ها به چند هزارنفر می‌رسد. این لطف امام رضا(ع) است. هر دو برادر به خاطر دارند که روزهای اول، مکبری برای تعداد زیاد نمازگزاران چه استرسی داشته است، اما اکنون از آن استرس‌خبری نبوده و جز عشق و علاقه چیزی در میان نیست. علی، مکبری در رواق دارالسلام را بیشتر دوست دارد و محمدمهدی هم‌دوست دارد همیشه در رواق حضرت زهرا(س) مکبر باشد، چون جمعیت بیشتری به آنجا می‌آید.
نظر شما