کودکانی که مهارت های اساسی لازم برای تحصیل را کسب نکرده اند، در مدرسه عقب میافتند و خود را احمق و ناتوان در یادگیری تلقی میکنند. کودکانی که در فقر و محرومیت رشد می کنند، فرصت کمتری برای احساس تسلط و کفایت دارند. بنابراین با روی آوردن به فعالیت های ضد اجتماعی و غیرقانونی میخواهند احساس کفایت نمایند.

یک راه دیگر برای آموختن درماندگی به بچه ها آسان جلوه دادن امور برای آنهاست. انسان به وجود چالش هایی برای تسلط یافتن و موانعی برای غالب آمدن نیاز دارد. از طریق این فرآیند است که ما یاد میگیریم چگونه اهداف معنی داری انتخاب کرده و توانایی خود را برای تحمل شکست بهبود ببخشیم. جامعه ی غذاهای حاضری و پرشتاب ما، با ساده و سطحی و راحت کردن زندگی، درماندگی را ترغیب میکند. وقتی دلمان سرگرمی می خواهد، سریع تلویزیون را روشن میکنیم و یا روزنامه می خوانیم که مستلزم تفکر و تمرکز زیاد نیست. اگر گرسنه هستیم به حد کافی غذای یخ زده در اختیار داریم. لازمه ی کسب نگرش مقابله ای، تلاش جمعی برای حفظ احساس خود کارآمدی و کفایت از طریق دنبال کردن سرگرمی ها، علایق و فعالیت هایی است که مستلزم خویشتن داری و تمرین و ممارست است. مشخصه توانمند بودن در جامعه ی ما یعنی صرف زمان برای رسیدن به احساس خودکفایی و فردیت. کودکان به الگوهای خوبی نیاز دارند تا یاد بگیرند چگونه در بزرگ سالی افرادی همه جانبه شوند.

کودکان با یادگیری نحوه ی استفاده از مهارت های مقابله ای، مقابله کننده بار می آیند. میتوان به بچه ها یاد داد که به هنگام مواجهه با مسایل، با پذیرش مسئولیت مسئله، بهترین راه حل را انتخاب کنند. رویکرد حل مسئله جانشین بهتری برای قشقرق به پا کردن و یا تسلیم شدن در برابر مشکلات است.

مزایای مقابله کننده بودن

مقابله کننده بودن یعنی تلاش برای یادگیری و به کار بستن مهارت های مقابله ای. افراد مقابله کننده با پایداری و استقامت با مسایل روبرو میشوند. زمانی که قادر به کنترل موقعیت دشوار نیستید بر روی راهبردها سبک تفکر و واکنش های عاطفی خود کار کنید و آنها را بهبود بخشید. داشتن نگرش مقابله ای نسبت به زندگی احساس خود کارآمدی و کفایت مقابله کننده ها را تقویت میکند. ولی نیازمند تلاش شخصی است.

آیا این مسئله ارزش تلاش کردن را دارد؟ آلبرت بندورا مزایای زیر برای مقابله کننده بودن بر می شمرد:

۱- مقابله کننده ها اهداف بالایی انتخاب میکنند چرا که میدانند چگونه از مهارت های حل مسئله ی خود در هنگام مواجهه با دشواری ها استفاده کنند.

۲- از آن جا که مقابله کننده ها میدانند که چگونه تردیدهایشان را کنترل کنند، قادرند قبل از وقوع چالش ها، آنها را پیش بینی کنند.

۳- مهارت هایی که مقابله کننده ها به دست میآورند به آنها اعتماد میدهد تا مقاومت کرده و با نتایج پیش پا افتاده آرام نگیرند.

۴- مقابله کننده ها آینده نگر هستند. آنها میدانند که چگونه با به تأخیر انداختن خوشی های کوتاه مدت برای بلند مدت طرح ریزی کنند.

۵- مقابله کننده ها میدانند که چگونه به موفقیت هایشان پاداش دهند.

۶- به علت داشتن نگرش حل مسئله استرس های هیجانی و جسمانی آنها را کمتر آشفته

می سازد.

نگرش مقابله‌ای، فلسفه ای است که به شما میگوید که زندگی همیشه آن گونه که شما می خواهید نیست اما داشتن مهارت های مقابله ای به شما کمک می کند تا از عهده ی آن برآیید.

الهه ضمیری-خبرنگار تحریریه جوان قدس