تکتم بهاردوست- به همت نخبگان شیرازی کیسه مدرج جمع آوری خون از ناحیه جراحی و محاسبه دقیق خونریزی اختراع شد که در جراحی ها کابرد بسیاری برای حفظ جان بیماران دارد.

علی بینا متولد 1364 و عضو انجمن بین المللی نخبگان آمریکا و عضو فدراسیون بین المللی اختراعات ژنو سوسیس که بیش از 30 اختراع را در کارنامه کاری خود دارد مخترح کیسه خون مدرج است که در خصوص مشکلاتی که برای اختراعات خود پشت سر گذاشته است ساعتی با وی به گفت و گو نشستیم.

بینا که در حال حاضر به عنوان مدیرعامل شرکت دانش بنیان شیراز مشغول به کار است در پاسخ به سئوال ما مبنی بر اینکه این اختراع با چه هدفی تحقق یافته است اذعان کرد: در شرایطی که بیماری های مختلفی در سراسر جهان قرار دارد و آلودگی های زیادی مانند ویروس ایدز، هپاتیت نوع b و c در اتاق عمل از طریق خون انتقال پیدا می کند و در واقع در این مواقع با وضعیتی روبرو هستیم که هیچ وسیله موثری وجود ندارد تا جلوی ریختن خون بیمار بر روی تیم جراحی و محیط اتاق عمل را بگیرد.

محافظ خون های پنهان

از طرف دیگر چون محاسبه دقیق میزان خونریزی بیمار برای تیم بیهوشی بسیار حائز اهمیت است و به دلیل اینکه خون در شیت ها و پارچه های جراحی ریخته می شود و قابل محاسبه نیست و در واقع خون پنهان شده عنوان می شود هر فردی بر اساس سلیقه خود عددی برای خون ریخته شده در نظر میگیرد و این عدد مبنای علمی ندارد و گاهی مشاهده می کنیم که بیمار حین عمل جراحی به دلیل عدم کافی بودن تزریق خون و جایگزینی خون اتلاف شده با کاهش هموگلوبین و هماتوکریت روبرو می شود .

 در بیماران اطفال و نوزاد که توانایی تحمل خونریزی و از دست دادن خون را ندارند این مشکل بیشتر به چشم میخورد لذا جهت رفع این مشکل و بهبود نظارت بر این پروسه کیسه خون مدرج شده توسط من و دوستانم اختراع شد.

بینا در ادامه و در گفتگو با خبرنگار ما افزود: یکی از وظایف تیم بیهوشی در اتاق عمل حفظ و نگهداری حیات بیمار است زیرا بیماری که بیهوش می شود کاملا وابسته به دستگاه تهویه تنفسی و مانیتورهای موجود در اتاق عمل برای بررسی علائم حیاتی است و تیم بیهوشی شامل متخصص بیهوشی به صورت لحظه ای علائم حیاتی بیمار شامل ضربان قلب و ریتم نمودار نوار قلب، فشار خون و تغییرات لحظه ای فشار خون، درصد اشباع اکسیژن خون و غیره را تحت نظر دارند و بر اساس این علائم تصمیم گیری های مختلفی انجام می دهند.

اندازه گیری میزان خونریزی بیماران

او افزود: یکی از مواردی که بسیار حائز اهمیت است مقدار خونریزی بیمار و درصد کاهش هموگلوبین حین جراحی است به همین دلیل در اختراع صورت گرفته که شامل یک کیسه پلاستیکی استریل و مدرج و دارای قدرت چسژندگی است با چسباندن این کیسه به اطراف ناحیه جراحی و پوشش کامل منطقه جراحی کوچکترین مقدار خونریزی از نظر متخصص بیهوشی و پرستار بیهوشی دور نمانده و می‌توانند به صورت لحظه ای حجم عروقی و کاهش هموگلوبین بیمار را اصلاح کنند.

وی تخمین دقیق میزان خونریزی بیمار که در هر لحظه قابل محاسبه دقیق توسط تیم بیهوشی است از مزایای این اختراع بر شمرد و ادامه داد: اصلاح دقیق تر جایگزینی مایعات تزریقی برای بیمار از دیگر اهداف اختراع بوده و بدین منظور که وقتی تیم بیهوشی تخمین کاملا دقیقی از میزان خونریزی بیمار داشته باشد متخصص بیهوشی و پرستار بیهوشی بهتر می توانند تصمیم بگیرند که بیمار چه میزان سرم کریستالوئید و کلوئید نیاز دارد تا بتوان قبل از زمان رسیدن به خونریزی قابل قبول، حجم عروقی بیمار را توسط این محلول ها در حد طبیعی نگهداشت و در صورت رسیدن به میزان خونریزی قابل قبول تزریق خون صورت گیرد.

عضو انجمن مخترعین کشور هدف دیگر این اختراع را تزریق خون صحیح و به موقع به بیمار عنوان کرد و گفت: به صورتی که اگر تخمین خونریزی به صورت حدس و گمان بیشتر از مقدار واقعی باشد و تزریق خون صورت گیرد بیمار را در معرض بیماری های قابل انتقال از طریق خون قرار می دهیم و اگر به اشتباه تخمین کمتر از میزان واقعی باشد بیمار در معرض خطرات ناشی از کمبود حجم و هموگلوبین قرار می گیرد.

محافظ تیم جراحی

بینا در ادامه توضیح داد: این محصول یک کیسه یکبار مصرف است که در تمامی جراحی های مغز و کاشت مو برای جمع آوری خون حاصل از جراحی و جمع آوری آن مورد استفاده قرار میگیرد و با جمع آوری خون از ناحیه جراحی هم جلوگیری از پخش خون در محل جراحی و انتقال بیماری و هم اینکه مقدار تقریبی خونریزی بیمار را مشخص میکند.

او به هدف دیگر این اختراع یعنی ممانعت از ریختن خون بر روی پاها و لباس های تیم جراحی نیز اشاره کرد و گفت: به دلیل اینکه خون مستقیم وارد کیسه می شود محافظی در برابر تماس تیم جراحی با خون ایجاد می شود.

این مخترع جوان اضافه کرد: جنس این کیسه می تواند از متریال های مختلفی مانند پلاستیک، نایلون و نایلکس، سلفون، فیلم غشائی یا متریال هایی که جزئی از ان ها ترکیبات پلی اتلین باشد که در صنعتی تجهیزات پزشکی میتواند استفاده شود و مرسوم ترین آن نایلون یا پلاستیک می باشد؛ بر روی این کیسه علائم و درجه بندی تعبیه شده است این علائم جهت تشخیص میزان حجم می باشد که بنا به نوع طراحی میتواند شامل اعداد یا حروف با علائم باشد که به وسیله آن  تیم بیهوشی کاملا متوجه مقدار خون ریزی در هر لحظه می شود.

وی تصریح کرد: در نتیجه به جای اینکه در زمان عمل خون بر روی پارچه های استریل دور سر بیمار و ناحیه جراحی بریزد، درون کیسه ریخته شده، مدرج بودن کیسه این امکان را به تیم بیهوشی می دهد تا بتوانند به راحتی میزان خونریزی را در هر لحظه برآورد کند.

اختراعی که نمونه خارجی ندارد

عضو انجمن مخترعان آمریکا در پاسخ به این سئوال که آیا این فناوری در کشورهای دیگر هم وجود دارد دارد یا برای اولین بار اختراع شده است گفت: خیر این اختراع نمونه خارجی ندارد و برای نخستین بار در داخل کشور ما اختراع شده است.

این مخترع جوان در پاسخ به این سوال که آیا برای خرید یا تولید انبوه این اختراع از طرف دولت یا دستگاه خصوصی پیشنهادی داشته اید یا برای صادرات این محصول به خارج از کشور اقداماتی انجام شده است یا خیر گفت: متاسفانه علی رغم ارائه این محصول کاربردی به بیمارستانهای مختلف و انجام آزمایش های مختلف در جهت چگونگی کارکرد این اختراع مورد توجه قرار نگرفت .در پاسخ به بخش دوم سوالتان هم باید بگویم که نخیر تا کنون هیچ اقدامی در این خصوص هم صورت نگرفته است.

از اختراعات کاربردی حمایت نمی شود

وی در پاسخ به این سئوال که چه انتظاری از دولت در حمایت از یک چنین اختراعی دارید گفت: انتظارات که خیلی زیاد است ولی در کل متاسفانه در کشور ما برای یک چنین پروژه های کاربردی و مهمی اهمیت و ضرورتی قائل نیستند.