نزدیک به دو هفته است که خیابان های تفلیس پایتخت گرجستان محل تجمع و اعتراض خیابانی معترضین شده است؛ اعتراضاتی که جمعیت معترضین آن به هزاران نفر می رسد و خواستار استعفای دولتشان هستند. بیشتر معترضان جوانان و دانشجویان هستند که با در دست داشتن پرچم اتحادیه اروپا، گرد هم جمع می شوند و با کوبیدن روی طبل و ایجاد ضربات آهنگین به مسئولان دولتی اعتراضاتی می کنند. ترس از وابستگی سیاسی این کشور به روسیه یکی از دلایلی که باعث شده خیابان های تفلیس شاهد خشم و اعتراض مردم گرجستان باشد. اعتراضاتی که به نظر می رسد از سوی کشور های غربی سازماندهی شده باشد.

دولت گرجستان با ارائه یک لایحه به مجلس این کشور قصد دارد بودجه نهاد ها و سازمان هایی همچون رسانه های غیر دولتی یا به اصطلاح مستقل و همچنین سازمان های جامعه مدنی متعهد به ترویج دموکراسی، سازمان های حمایتی از حقوق همجنس بازان و همچنین نهاد هایی برای حفاظت از محیط زیست را که از منابع بین المللی تامین می شود شفاف کند و یا اینکه از ورود منابع مالی مشکوک جلوگیری کند. لایحه ای که به اعتقاد مخالفان و حتی بعضی موافقان دولت، این کشور کوچک قفقاز جنوبی را به نوعی زیر چتر حمایتی سیاسی-نظامی فدراسیون روسیه قرار می دهد.

یک هفته پیش، سازمان جوانان "دافیونی" (سپیده دم) ، با سازماندهی صدها نفر مرد و زن جوان در میدان کوچک مقابل مجلس ملی گرجستان اعلامیه ای را صادر کرد؛ اعلامیه ای که در آن گفته شده بود : "ما سوگند می‌خوریم که هرگز در برابر نیرویی که کشور ما را به دست دشمن روسیه می‌رساند سر فرود نمی‌آوریم". همچنین این شنبه نیز دوباره تظاهراتی نسبت به این موضوع برگزار شد. ضمن اینکه، از شعارهای روی پوسترها به نظر می رسد که مردم از حمله روسیه می ترسند. "نه به روسیه، نه به قانون روسیه" شعاری است که می توان بارها و بارها شنید و خواند. اما عده ای معتقدند این خطر مستقیماً از طرف روسیه همسایه بزرگترش نیست، بلکه مستقیماً از طرف حزب حاکم "رویای گرجستان" می باشد.

شک دولت نسبت به نفوذ اروپایی ها

دستگاه های محاسابات مالی دولت "سالومه زورابیشویلی"، رئیس جمهور گرجستان تخمین زده اند که بیش از 95 درصد این منابع مالی خارجی هستند. همین موضوع دلیلی است برای اینکه مقامات دولتی گرجستان گمان کنند دولت های اروپایی قصد دخالت در امور داخلی این کشور را به بهانه های مذکور دارند. نکته قابل توجه اینکه، حدود یک سال پیش نیز قانونی مشابه لایحه مذکور ، پس از هفته ها اعتراض معترضین خشمگین لغو شد. اما دوباره حزب حاکم رویای گرجستان می خواهد ابتکار بحث برانگیز خود را، برای دومین بار در دوازده ماه گذشته از طریق پارلمان پیش ببرد. دولت قصد دارد به محض تایید و تصویب لایحه پیشنهادی اش به مجلس درباره رسانه های غیر رسمی و سازمان های غیر دولتی، این قانون را اجرایی کند.

سوء ظن مخالفان به نفوذ روسیه در دولت گرجستان

برخی از مقامات اظهار کرده اند که این اتفاق تحت فشار های روسیه برای جلوگیری از پیوستن به اتحادیه اروپا انجام شده است. مخالفان دولت گفته اند، می ترسند که سرانجام کشور را از اصلاحات دموکراتیک دور کنند. همچنین، مخالفان دولت گرجستان و بخش‌ های زیادی از جامعه مدنی مورد حمایت غرب به ویژه اتحادیه اروپا، از این پروژه به عنوان "قانون روسیه" یاد می‌کنند.

این لایحه یادآور قانون روسیه علیه عوامل به اصطلاح خارجی در سال 2012 است که به تدریج تشدید شد و اکنون در مورد افراد خصوصی نیز اعمال می شود. این قانون با تشدیدهای پی در پی، به یکی از مهم ترین ابزار هایی برای نظارت بر سازمان های بین المللی مخالف روسیه به کار گرفته شد و سازمان های خارجی دیگر نمی توانستند پولی را از خارج بپذیرند. همچنین پیش تر نیز، دیگر کشورها همانند قزاقستان نیز در همسایگی روسیه نیز طرح شفافیت رسانه های مستقل و شفافیت مالی سازمان های مدنی بین مللی را برای جلوگیری از هرگونه آسیب های احتمالی تصویب کرده بودند.

لایحه دولت، سد راه عضویت در اتحادیه اروپا

ناگفته نماند، این قانون می تواند راه ورود گرجستان به اتحادیه اروپا را ببندد. پارلمان اروپا نیز روز پنجشنبه گذشته قطعنامه ای را با اکثریت قاطع آراء تصویب کرد مبنی بر اینکه در صورت اجرایی شدن این قانون، مذاکرات الحاق با گرجستان به حالت تعلیق در خواهد آمد. همکاری با اتحادیه اروپا مستلزم آن است که سازمان ها و رسانه های مستقل طرفدار غرب به عنوان نمایندگان منافع خارجی از طرح پیوستن به این اتحادیه حمایت های رسمی و زیادی را انجام بدهند؛ یکی از همین طرح ها مخالفت با لایحه پیشنهادی دولت است. ضمن اینکه دقیقا در روز پنجشنبه، حدود 100 سازمان جامعه مدنی اعلام کردند که همه همکاری ها را با حزب "رویای گرجستان" پایان خواهند داد. مقامات اروپایی همچون اولاف شولتز صدراعظم آلمان نیز گفته بودند که امیدوار اند این قانون تصویب نشود.

لازم به ذکر است که این موضوع پرسشی را ایجاد کرده مبنی بر اینکه آیا کشور گرجستان، نامزد عضویت در اتحادیه اروپا، همچنان مسیر سیاسی اروپا را ادامه می دهد یا اینکه دوباره به سمت اقتدارگرایی و نزدیک شدن به روسیه پیش می رود؟ آیا این کشور همچون گذشته بر مدار تحولات انقلاب های رنگی قرار می گیرد و یا اینکه روسیه بر این کشور اعمال نفوذ سیاسی-امنیتی خود را انجام خواهد داد؟

پاسخ به این پرسش را تحولات داخلی ماه های آتی گرجستان روشن خواهد کرد؛ اما آنچه مشخص می باشد، این است که اتحادیه اروپا به دلیل ترس از قدرت گیری طرفداران روسیه اجازه نخواهد داد منافعش به همین راحتی از بین برود و از انجام هیچ گونه اقدامی هم فروگذاری نخواهد کرد. چرا که قفقاز جنوبی چند سالی است به شکل نیابتی منطقه مورد مناقشه کشور های شرقی و غربی شده است و غربی با نفوذ و دخالت سعی در بهر مندی از امتیازات مادی-معنوی آن را دارند.

خبرنگار: حمید اسدی