به گزارش قدس خراسان، به واقع آنچه امروزه سبب هجوم سرسام‌آور هزینه‌ها به سوی بازماندگان فرد متوفی شده، ناشی از دو مسئله است؛ مسئله نخست رسوم غلط در مراسم ختم و مسئله دوم تجمل‌گرایی که خود ناشی از فرهنگ غلطی بوده که در تضاد مستقیم با سبک زندگی اسلامی است.

متأسفانه رسوم غلط و هزینه‌های زیاد مرگ، امروزه موجب شده نه تنها بهره‌ای از خیرات به روح متوفی نرسد؛ بلکه گاهی مواقع شنیده می‌شود بستگان فرد فوت کرده برای تأمین هزینه‌های مجالس از راه‌های نامشروع نیز پول فراهم می‌کنند تا هزینه مراسم‌های ختم را بپردازند. استدلالشان این است که با این کار می‌خواهند از سرزنش دیگران در امان باشند و آن‌ها نگویند «مرده‌اش را دوست نداشت». 

در نهایت هزینه‌های سرسام‌آوری را که در هیچ جای عرف، قانون و شرع به آن اشاره نشده، متحمل می‌شوند.

مخالفت ۹۹درصدی با برگزاری این نوع مراسم‌های ختم 

یکی از شهروندان مشهدی در تماس با تحریریه قدس ضمن گلایه از بروز چنین ناهنجاری‌های اجتماعی در لابه‌لای برگزاری مراسم‌های ختم می‌گوید: متأسفانه مجالس ختم نیز مانند خیلی از ناهنجاری‌های اجتماعی دیگر، به محلی برای فخرفروشی و چشم و هم‌چشمی تبدیل شده است.

شاکریان ادامه می‌دهد: بی‌تردید همه با این‌گونه موارد در مجالس ختم مواجه شده‌ایم و ۹۹ درصد نیز با انجام آن مخالفت داریم؛ اما متأسفانه هیچ کداممان حاضر نمی‌شویم زمانی که مجلس ترحیم یکی از بستگانمان برگزار می‌شود، بسیاری از عادت‌های غلط و بدعت‌های نامیمون را کنار بگذاریم. تأسف بیشتر اینکه می‌خواهیم با اضافه کردن به آن‌ها خودمان را بالاتر و بهتر نشان دهیم غافل از اینکه این مراسم برای درگذشت یک فرد است و باید در راستای طلب مغفرت برای متوفی باشد نه فخرفروشی زندگان به یکدیگر. 

ورود تصنیف‌خوان و موسیقی به مراسم ختم!

شهروند دیگری نیز با ابراز گلایه از آنچه در برگزاری مجالس ختم رخ می‌دهد، می‌گوید: انجام برخی تشریفات و امور غلط، خانواده عزادار را با هزینه‌های سنگین و دشواری‌های زیادی روبه‌رو می‌کند؛ هزینه‌هایی که بسیاری از خانواده‌های مصیبت‌دیده از عهده آن برنمی‌آیند و متأسفانه با بروز یکسری عادت‌های غلط در مسیری قرار می‌گیرند و به ناچار آن‌ها را می‌پذیرند.

ابراهیمی می‌افزاید: الان موضوع از آوردن تاج گل، چاپ بنر، تراکت و... گذشته و به آوردن مداح مشهور و سرشناس و حتی تصنیف‌خوان‌هایی که با گروه موسیقی آنچنانی به مجالس می‌روند، رسیده است! متأسفانه در مجالس ختم رسم شده هرچه مداح حاضر در مجلس توانایی بیشتری در گریاندن و غم‌آلود کردن فضای مجلس داشته باشد، از او و کارش بهتر استقبال می‌شود و می‌تواند پول بیشتری از صاحبان عزا بگیرد! برخی پا را فراتر از این گذاشته و خوانندگانی را به مجالس ختم می‌آورند که اشعار غمبار را به صورت تصنیف و همراه با موسیقی در مراسم می‌خوانند و حتی برخی از مراکز برگزاری مراسم، ابتدا از صاحبان عزا می‌پرسند مداح می‌خواهید یا تصنیف‌خوان یا هر دو را! هر کدام از آن‌ها که به فهرست خدمات اضافه شود، هزینه‌ای چندمیلیونی روی دست بازماندگان متوفی می‌گذارد. البته بازار تعریف از نحوه برگزاری مراسم ختم و فخرفروشی پس از آن نیز گرم می‌شود!  

وی با اشاره به اینکه باید به هر نحوی در چگونگی برگزاری مجالس ختم متوفیان تغییر نگرش‌هایی به وجود آورد، اظهار می‌کند: البته تغییر نگرش‌ها و عادت‌ها در خصوص اصلاح و حذف آداب و رسوم غلط در برگزاری برخی مراسم ختم به یکباره امکان‌پذیر نخواهد بود؛ چون باورهای غلطی که در چشم و هم‌چشمی‌های بی‌مورد وجود دارد، اجازه نمی‌دهد مردم حتی با وجود اینکه می‌دانند کارشان بیهوده و غلط است، به سادگی از کنارش بگذرند و آن را ادامه ندهند.

خرج نکنیم، پشت سرمان حرف می‌زنند!

فرد دیگری که به ادعای خودش زمان زیادی از فوت یکی از بستگانش نمی‌گذرد و به تازگی درگیر این مسائل بوده، با ابراز ناراحتی از آنچه این روزها در حواشی برگزاری مجالس ختم اتفاق می‌افتد، می‌گوید: رسم‌های غلط رایج در مراسم ترحیم، مورد انتقاد و اعتراض خیلی از مردم است به ویژه آن‌هایی که از بستگان نزدیک متوفی هستند؛ اما این حس اشتباه و غلط وجود دارد که اگر ما این کار را برای خدابیامرز انجام ندهیم، پشت سرمان حرف می‌زنند و می‌گویند مرده‌شان ارزش یک مراسم آبرومند را نداشت، مگر کم برایشان گذاشته، چرا خرج مراسم ختمش نکردند و از این مباحث کاملاً غلط و پراز اشتباه و گمراهی!

نوروزی بیان می‌کند: اگر قرار به خیرات برای فرد درگذشته است، باید هزینه‌های مربوط به آداب و رسوم غلط در مجالس ترحیم برای انجام فعالیت‌های خیرخواهانه مانند کمک به افراد نیازمند، ساخت بناهای خیری، اهدای جیزیه به نوعروسان و سایر اقدام‌های زیبنده مصرف شود. متأسفانه در بیشتر موارد به طور صحیح به سنت‌ها و سبک‌های اسلامی عمل نکرده و به جای آنکه باری از دوش مصیبت‌دیده برداریم، سربار آن‌ها می‌شویم.

هدف از برگزاری مراسم ختم چیست؟

وی می‌افزاید: هدف از برگزاری مجالس عزا تجلیل از کسانی است که روزی در میان ما بوده و اکنون از جمع ما به سرای باقی رفته‌اند. این گونه مراسم برای ابراز همدردی، تسلیت گفتن به صاحبان عزا و نثار ثوابی به روح رفتگان برگزار می‌شود. یکی از حکمت‌های شرکت در مراسم عزاداری آن است که انسان را به یاد خدا و قیامت بیندازد و از دلبستگی دنیوی باز دارد؛ اما متأسفانه مراسم ختم همانند یک میهمانی باشکوه و با تهیه غذاهای رنگارنگ برگزار می‌شود و هیچ بازخورد مطلوبی ندارد.

وی با اشاره به اینکه باید در این مراسم‌ها آرامش خانواده عزادار را فراهم کرد؛ اما برعکس عمل می‌شود، می‌گوید: اگر برای برگرداندن آرامش روحی افراد عزادار، تصمیم به حضور بیشتر در کنار آنان داریم، نباید به خانواده مصیبت‌دیده اجازه دهیم برای پذیرایی در سالن و منزل دچار تکلف و سختی شود در حالی که باید شرایطی را فراهم کنیم تا خانواده عزادار حتی دغدغه خوراک خودش را هم نداشته باشد.

وی یکی دیگر از رسوم غلط مراسم ختم را سر و صداهای مجالس ختم عنوان می‌کند و می‌افزاید: این سروصدا برای همه افراد آزاردهنده است و هیچ خاصیتی هم ندارد. همچنین هزینه زیادی دارد و این سروصداها مجالس ختم را آلوده به قدردانی و تشکر کرده است.

خبرنگار: هاشم رسائی‌فر