دکتر طیبه دهباشی زاده می افزاید: ممکن است فردی ژن این بیماری را داشته باشد اما به دلیل شرایط آرام، امن و بدون استرس خانواده و جامعه، هرگز به آن مبتلا نشود.

وی ادامه می دهد: در واقع بیماری اسکیزوفرنیا، نوع شدیدی از اختلالات روان است که در مجموع یک درصد جامعه جهانی به آن مبتلا می شوند.

دهباشی زاده می گوید: تفاوتی بین زن یا مرد، شهری یا روستایی، وضعیت اقتصادی مطلوب یا نامطلوب در ابتلا به این بیماری وجود ندارد. البته ممکن است فردی ژن این اختلال را داشته باشد اما هر چقدر شرایط زندگی در خانواده و جامعه امن تر و بدون استرس تر باشد این بیماری تا آخر عمر بروز نمی کند.

وی در خصوص آمار مبتلایان به این بیماری در ایران می گوید: از نظر ما حداقل ۸۰۰هزار نفر بیمار اسکیزوفرنی در ایران وجود دارد اما به دلیل آگاهی نداشتن از بیماری و ترس از انگ بیماری خیلی از افراد به انجمن مراجعه ندارند بنابراین آمار دقیقی در این خصوص در دست نیست . تنها بهزیستی که متولی بیماران مزمن روانی است آمار بیماران مزمن روانی اعم از اسکیزوفرنی و افسردگی های شدید را بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار نفر اعلام کرده است.

علایم بیماری

مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران اسکیزوفرنیا ایران درباره علایم آن توضیح می دهد: علایم این بیماری به دو دسته مثبت و منفی تقسیم می شود. علایم مثبت شامل نشانه های بارز بیماری از جمله افکار هذیانی، تعقیب و گریز، پرخاشگری، توهمات شنیداری و دیداری است.

وی ادامه می دهد: علایم منفی نیز شامل افت عملکرد، گوشه گیری و انزوا، از دست دادن روابط اجتماعی و حاضر نشدن در جمع است که خود فرد با آن درگیر است.

دهباشی زاده می گوید: علایم مثبت، با مصرف به موقع دارو و درمان روانپزشکی قابل مدیریت و کنترل است اما علایم منفی علاوه بر مصرف دارو نیاز به توانبخشی دارد و گاهی با درمان های غیر دارویی قابل بهبود است تا حدی که فرد می تواند به زندگی عادی برگردد.

وی مهم ترین چالش درباره این بیماران را آگاهی نداشتن درباره علایم بیماری از سوی مردم و نهادهای دولتی و غیردولتی می داند و می گوید: چنانچه این بیماری در جامعه شناخته نشود و مادامی که به دلیل باورهای غلط، بیماران دارای اختلال روان، مورد انگ و تمسخر قرار گیرند، سبب آسیب روحی و روانی بیشتر و شدیدتر هم به بیمار و هم به اعضای خانواده وی می شود.

دهباشی زاده می افزاید: بسیاری از خانواده ها به سبب مورد تمسخر قرار گرفتن بیمار از سوی جامعه و به دلیل مراقبت از بیمار، به اجبار در منزل می مانند که این موضوع هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ روحی و روانی آسیب جدی به خانواده وارد می کند. 

وی درباره دلایل ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی می گوید: تاکنون دلایل قطعی برای این بیماری اعلام نشده اما زمینه های ژنتیکی، صدمات حین زایمان در زایمان های سخت که ممکن است صدمه ای به کودک برساند را می توان از دلایل بروز این بیماری برشمرد.

سن ابتلا به اسکیزوفرنی

مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران اسکیزوفرنیا ایران می گوید: این بیماری ویژه دوره سالمندی نیست و به طور معمول سن ابتلا به آن ۱۵سالگی تا۴۰ سالگی است؛ اما در مواردی اسکیزوفرنیای کودکی هم داریم.

دهباشی زاده می افزاید: چنانچه در خانواده نشانه هایی در کاهش عملکرد کودک مشاهده شود یا این که او در جمع حاضر نشود ممکن است هشداری برای شروع این بیماری باشد.

وی مهم ترین مسئله درباره این بیماری را آگاهی رسانی گسترده و شناخت جامعه و خانواده توسط رسانه ها می داند و خاطرنشان می کند: بزرگ ترین مشکلی که سبب رنجش بیمار و خانواده او می شود برچسبی است که متأسفانه در رسانه ها، جامعه هنری، فیلم ها و سریال ها به عنوان بیمار روانی به ویژه اسکیزوفرنیا زده می شود و از این بیماران به عنوان ابزاری برای هیجان دادن به فیلم ها استفاده می شود که این تمسخر، بیماری را تشدید می کند.

وی با اشاره به این که حدود ۴۰سال با بیماران اسکیزوفرنی کار کرده است تأکید می کند: در این سال ها هرگز کوچک ترین آسیب یا استرسی از زندگی و کار با این افراد نداشتم اما همواره در جامعه سخن از آسیب این بیماران به دیگران می شود ولی در واقع بیشترین آسیب را آنان از رفتار مردم جامعه می بینند.

روش های پیشگیری

مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران اسکیزوفرنیا ایران می گوید: از آنجا که عوامل این بیماری به طور قطعی شناخته نشده، ممکن است نتوانیم از ابتلا به آن پیشگیری کنیم اما مهم ترین مسئله این است که توسط رسانه ها و شبکه های ملی درباره آن اطلاع رسانی وسیع به ویژه در خانواده و مراکز آموزشی برای همه مقاطع تحصیلی صورت گیرد تا شناخت کافی از علایم این اختلال روانی داشته باشند و چنانچه کودکی تیزهوش، در نوجوانی ناگهان دچار افت عملکرد می شود از مراکز روانشناختی یا روانپزشکی کمک بگیرند تا مشکل او منجر به سرکوفت، فشار روانی، برچسب تنبلی و استرس های بیشتر نشود. چراکه ممکن است این بیماری خود را در ۱۵سالگی نشان دهد و سال ها مورد پیگیری و درمان قرار نگیرد و در نتیجه علایم حاد آن در موقعیت های بحران زا از جمله کنکور، جنگ، سربازی، مسائل عاطفی و ... بروز کند.