محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاه و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز ۸ خردادماه، با موضوع «مراحل شکرگذاری» برگزار شد، اظهار کرد: خداوند متعال برخی از صفات دیگر را که ظاهراً تنها آدمیان متصف به آن هستند، به خود نسبت می‌دهد که یکی از این صفات شاکر بودن است. خداوند خود را شاکر می‌داند چرا که تکبرها و غرورها و خودبینی‌ها گاه مانع از آن می‌شود که مردم درباره زحمات و خدمات و رفتارهای پسندیده یکدیگر قدرشناس باشند. روحیه تشکر و قدردانی از زحمات و کارهای نیک دیگران، به جوانمردی نیاز دارد. حضرت سبحان با تمام کبریایی و بی‌نیازی و جلالتی که دارد، از افرادی که کارهای خیر و نیکو انجام می‌دهند تشکر و قدردانی می‌کند تا انسان‌ها حساب کار خویش را بهتر دریابند و به وظیفۀ اخلاقی خود نیکوتر عمل کنند.

این مفسر قرآن تصریح کرد: صفات خداوند در جلوه به انسان‌ها، پیچیدگی‌هایی دارد که در گنجایش عقول آدمیان نیست. یکی از آن‌ها تشکر خداوند از انسان‌های شاکر است، گاهی برخی انسان‌ها از تشکر کردن از دیگران و ستودن نیکی‌های ایشان روی برمی‌تابند؛ اما خداوند با همه عظمت و بزرگی‌اش به انسان‌ها می‌آموزاند که شاکر عملکرد نیکو و پسندیده یکدیگر باشند.

وی بیان کرد: به‌راستی که این‌گونه آموزش دادن، انگیزه‌های فراوانی در جامعه برای کوشش بیشتر ایجاد می‌کند، اگر قوه شوق در وجود انسان به حرکت درآید، پویایی و تکاپو در جامعه افزایش می‌یابد، اما هنگامی که در میان انسان‌ها زبان تشکر وجود نداشته باشد، میزان تلاش‌ها و خدمات اجتماعی فروکش می‌کند. حال این شکر سه مرحله دارد که اولین مرحله آن، معرفت قلبی و شناخت نعمت در جان است و دومین مورد، بر زبان آوردن نعمت و سومین مرحله، به کار بستن نعمت در مسیر درست خود است.

انصاری ادامه داد: در سیر سلوک انسان، بسیار مهم است که او نعمت را از نقمت بازشناسد و معترف به نعمت باشد. «نِعْمَة» از ریشه «نُعُومَة» به معنای همراهی و ملایمت و موافقت است و در اصطلاح، به معنای چیزی است که خداوند آن را موافق و مطابق جسم و روح و نیاز انسان و همراه با او قرار داده است. اما در مقابل نعمت، چیزهایی مانند مسکرات حرام و مخدرها قرار دارند که نه‌تنها هیچ موافقتی با جسم و روح ندارند که ضایع‌کننده عقل و آسیب‌رسان به جسم‌ نیز هستند.

صاحب تفسیر مشکاه گفت: خداوند در آیه ۱۲ سوره "لقمان" فرموده است: «وَلَقَدْ آتَیْنَا لُقْمَانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ ۚ وَمَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّمَا یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ؛ و به راستی ما به لقمان حکمت عطا کردیم که نسبت به خدا سپاسگزار و شاکر باش و هر که سپاس گزارد تنها به سود خود سپاس می‌گزارد، و هر که ناسپاسی کند [به خدا زیان نمی زند، زیرا] خدا بی نیاز و ستوده است.» بنابراین آیه شکر، شاهراه رشد و کمال انسان است و برای خود انسان سودآوری مطلوبی دارد زیرا خداوند غنی است و از شکر و کفر ما بی‌نیاز است بلکه این اعمال تنها برای خود انسان سود و زیان به ارمغان می‌آورد.