تحولات منطقه

شورای روابط خارجی اروپا به قلم حمیدرضا عزیزی و جولین بارنز دیسی ، ۵ ژوئن ۲۰۲۴ به بررسی روابط ایران و شامات می پردازد و معتقد است این روابط فراتر از نیابتی بودن است و راهبرد عمیق‌تری توسط ایران در سوریه و لبنان دنبال می‌شود.

خارج از سایه
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، حمیدرضا عزیزی عضو مدعو مؤسسه آلمانی امور بین‌الملل و امنیت  در برلین و جولین بارنز دیسی مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای روابط خارجی اروپا معتقدند ایران در حال تعقیب شرایطی است که منجر به خروجش از نبرد سایه‌ها با اسرائیل خواهد شد.
این اندیشکده اروپایی معتقد است: از اکتبر ۲۰۲۳، پس از ۱۷۰ حمله علیه پایگاه‌های آمریکایی در سوریه و عراق ، به نظر می‌رسد پویایی‌های تحرکات ایران افزایش‌یافته و راهبرد کنونی در واکنش گسترده‌تر با عنوان «دفاع رو به جلو» شدت بیشتری یافته است، در چارچوب این استراتژی، لبنان و سوریه همواره عرصه‌های مهمی برای نقشه‌های راهبردی تهران بوده‌اند. از ۷ اکتبر، متحدان تهران در لبنان و سوریه با بستن راه‌های تعاملی (و اقتصادی) اسرائیل در جبهه‌های دیگر، برخی از حمایت‌های نظامی را به حماس ارائه کرده‌اند. اما تهران همچنین از نفوذ خود برای تقویت موضع بازدارندگی‌اش سخن می‌گوید.
شورای روابط خارجی اروپا ادامه می‌دهد: درگذشت ناگهانی رئیس جمهور ایران، این رویکرد را تغییر نخواهد داد. برعکس، دیدار در مراسم تشییع او، رهبران گروه‌های لبنانی، فلسطینی، یمنی و عراقی مورد حمایت ایران با فرماندهان ارشد سپاه حامل این پیام روشن بود که راهبرد منطقه‌ای ایران، در درجه اول مبتنی بر حمایت از محور مقاومت، بدون تغییر باقی خواهد ماند.اعضای این اندیشکده اروپایی معتقدند: تهران در دهه گذشته با افزایش تنش‌ها با آمریکا و اسرائیل این راهبرد را دوچندان کرده است. اما لبنان و سوریه عرصه‌های اصلی تداوم این استراتژی ایران هستند و مقامات ارشد ایرانی اکنون ادعا می‌کنند «عمق استراتژیک طبیعی» ایران تا دریای مدیترانه امتداد دارد.
 حمیدرضا عزیزی و جولین بارنز دیسی ادامه می‌دهند: ترور ژنرال سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران - در سال ۲۰۲۰ توسط آمریکا، منجر به توسعه روابط باحزب الله شد. سفر رئیس جمهور فقید ایران به دمشق در ماه می ۲۰۲۳، اندکی پس از پیوستن دوباره سوریه به اتحادیه عرب، نیز به عنوان یادآوری برای اسد و جهان تلقی شد که نشان دهد ایران همچنان مهم‌ترین حامی این کشور باقی مانده است.
به نظر می‌رسد ایران همچنان در تلاش است روند نزدیکی خود را با کشورهای عربی - مانند توافق مارس ۲۰۲۳ با عربستان سعودی - به عادی‌سازی اعراب و سوریه مرتبط کند تا فضاهای جدیدی را برای همکاری اقتصادی در سوریه با کشورهای عربی خلیج فارس باز کند.

نفوذ اقتصادی
روابط اقتصادی ایران با سوریه عمیقاً با استراتژی ژئوپلتیکی آن در هم تنیده است که در آن ایران به عنوان تأمین کننده اصلی نفت و میلیاردها دلار خطوط اعتباری برای تضمین بقای اسد عمل می‌کند. در سال ۲۰۲۳، سوریه ۳۷.۹۷ میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرد که ۲۱ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش داشت.  همچنین یکی از ابتکارات اقتصادی استراتژیک تهران، کریدور ترانزیتی پیشنهادی است که مرز شلمچه ایران را از طریق عراق به سواحل مدیترانه سوریه متصل می‌کند. این پروژه، ایران را قادر می‌سازد به یک مرکز ارتباطی با طرح کمربند و جاده چین تبدیل شود و نقش تاریخی خود را به عنوان مجرای تجاری میان شرق و غرب احیا کند. با توجه به اینکه اسد عملاً در جنگ داخلی پیروز شده است، تهران اکنون به دنبال این است که از مزایای اقتصادی بازسازی بهره‌مند شود. 
در انتهای این مقاله بسیار مفصل و مبسوط سه‌گام برای پاسخ به نفوذ ایران در شام به اتحادیه اروپا پیشنهاد شده است که می‌بایست رویکرد بازیگران کلیدی اروپایی – از جمله اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و بریتانیا باشد: 
۱) جلوگیری از گسترش جنگ در لبنان و سوریه و قرار دادن مستقیم اسرائیل در مقابل ایران.
۲) از نگرانی‌های شرکای تهران در لبنان و سوریه برای پیشبرد منافع مشترک بشردوستانه و ثبات و مقابله با فروپاشی دولت استفاده کنید.
۳) حمایت از اصلاحات ساختاری که می‌تواند به آرامی سلطه ایران در سوریه و لبنان را کمرنگ کند.
این مقاله در پایان می افزاید : اروپایی‌ها باید این گام‌ها را با یک راهبرد کل‌نگر بلندمدت برای مقابله با نفوذ ایران در شام همراهی کنند. کمپین «فشار حداکثری» غرب بر ایران در پوشش‌های مختلف آن تنها به تقویت بدترین انگیزه‌های دولت ایران که به طور فزاینده‌ای امن‌تر می‌شود، کمک کرده است که نتیجه آن تعمیق تسلط ایران بر لبنان و سوریه است.

ترجه و تلخیص: زینب اصغریان

انتهای پیام/
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.