در ایران، مصرف سوخت‌های فسیلی یکی از معضلات بزرگ محیط زیستی و اقتصادی به شمار می‌رود. مسئله قاچاق بنزین یکی از مشکلاتی است که به ویژه در کشور ما، به دلیل وجود یارانه‌های سوخت، نمود بیشتری دارد. در این شرایط، مردم عادی که به طور روزمره از خودروهای خود استفاده می‌کنند، با مشکلاتی مانند آلودگی هوا و کاهش کیفیت زندگی مواجه می‌شوند. دود ناشی از مصرف بی‌رویه بنزین، به ویژه در شهرهای بزرگ، هزینه‌های زیادی را بر دوش سیستم‌های بهداشتی و درمانی می‌گذارد.

از سوی دیگر، قاچاقچیان سوخت که از اختلاف قیمت بنزین در بازارهای داخلی و خارجی سود می‌برند، بدون توجه به عواقب زیست‌محیطی و اجتماعی، به کار خود ادامه می‌دهند. این افراد با استفاده از شبکه‌های پیچیده و فساد سازمان‌یافته، بنزین یارانه‌ای را به خارج از کشور منتقل می‌کنند و از این راه به سودهای کلان دست می‌یابند. این سودهای غیرقانونی نه تنها به افزایش مشکلات اقتصادی کشور کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود تا منابع ملی به جای استفاده بهینه، به هدر رود.

در این میان، مردم عادی که مصرف‌کنندگان اصلی بنزین هستند، نه تنها از مزایای یارانه بهره‌مند نمی‌شوند، بلکه با مشکلاتی همچون افزایش قیمت‌ها، کمبود سوخت، هزینه‌های واردات سوخت و افزایش آلودگی هوا مواجه می‌شوند. این وضعیت ناعادلانه سبب شده تا بسیاری از افراد احساس کنند که منابع ملی کشورشان به جای آنکه برای رفاه عمومی استفاده شود، نصیب قاچاقچیان و سودجویان می‌شود.

در همین رابطه و پیرامون اهمیت توزیع عادلانه یارانه‌های بنزین و نقش آن در کاهش ناترازی بنزین کامران غضنفری نماینده مجلس دوازدهم به گفتگو پرداختیم.

غضنفری با اشاره طرح‌های جدید توزیع یارانه بنزین تصریح کرد: برای مقابله با مشکلات بنزینی، لازم است که دولت ایران سیاست‌های مؤثری را برای کنترل مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق آن به کار گیرد. این سیاست‌ها می‌تواند شامل افزایش قیمت بنزین به قیمت واقعی، ایجاد سامانه‌های نظارتی قوی‌تر، تشویق به استفاده از سوخت‌های پاک و افزایش آگاهی عمومی درباره عواقب زیست‌محیطی مصرف بی‌رویه بنزین باشد. همچنین، طرح اعطای بنزین به نفر به جای خودرو یکی از سیاست‌های جدیدی است که در ایران مطرح شده و هدف آن مدیریت بهتر منابع سوختی و کاهش قاچاق بنزین است. در این طرح، به جای تخصیص سهمیه بنزین به خودروها، سهمیه به افراد اختصاص می‌یابد. این تغییر رویکرد می‌تواند تأثیرات مهمی بر مصرف سوخت و توزیع آن داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: یکی از مزایای اصلی این طرح، کاهش نابرابری در دسترسی به سوخت است. در سیستم فعلی، کسانی که دارای چندین خودرو هستند، سهمیه بیشتری دریافت می‌کنند، در حالی که افرادی که فاقد خودرو هستند از این یارانه بی‌بهره می‌مانند. با اعطای سهمیه به افراد، هر شهروند به صورت مساوی از این یارانه بهره‌مند می‌شود، حتی اگر خودرویی نداشته باشد. این امر می‌تواند عدالت بیشتری را در توزیع منابع ملی به ارمغان بیاورد.

نماینده مجلس دوازدهم شورای اسلامی خاطرنشان می‌کند: این طرح می‌تواند به کاهش مصرف بی‌رویه بنزین و در نتیجه کاهش آلودگی هوا کمک کند. وقتی سهمیه بنزین به افراد اختصاص یابد، مصرف‌کنندگان بیشتری تشویق می‌شوند تا از وسایل حمل و نقل عمومی یا روش‌های جایگزین استفاده کنند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش ترافیک و بهبود کیفیت هوا در شهرهای بزرگ شود. علاوه بر این، با کاهش مصرف داخلی، امکان صادرات بیشتر بنزین و کسب درآمد ارزی برای کشور فراهم می‌شود.

غضنفری افزود: توزیع غلط یارانه‌های بنزین باعث شده است که دود ناشی از مصرف بی‌رویه سوخت نصیب مردم عادی شود و سود آن به جیب قاچاقچیان برود. طرح جدید اعطای بنزین به نفر به جای خودرو، می‌تواند این مشکل را حل کند؛ زیرا با تخصیص سهمیه به افراد به جای خودروها، از نابرابری در دسترسی به سوخت کاسته و مصرف بی‌رویه کاهش می‌یابد، و در نتیجه، هم عدالت در توزیع یارانه‌ها برقرار می‌شود و هم از قاچاق سوخت جلوگیری می‌گردد.