به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، در کارزار انتخابات ریاستجمهوری، اقتصاد یکی از بحثهای مهم و داغ مناظرات بود. حالا با پایانیافتن این کارزار، باید منتظر ماند و دید رییس جمهور منتخب تا چه اندازه به وعده های انتخاباتی خود پایبند خواهد بود. مسعود پزشکیان معتقد است که «وقتی تحریم وجود دارد، دولت دست در جیب مردم میکند.» او وعده داد که دلار را تک نرخی میکند تا «بازار خودش کشف قیمت کند.»
او افزایش صادرات و افزایش ارزآوری را ابزار دولت برای کنترل تورم و کنترل التهابات بازار ارز میداند و میگوید: «ارز ترجیحی یعنی رانت و دولت به هرکس ارز ترجیحی دهد، یعنی او را از رانت برخوردار ساخته است؛ لذا جز برای واردات دارو و مواد غذایی و کالاهای اساسی، ارز ترجیحی داده نمیشود.».
وی به مردم این اطمینان را داد که به آنها دروغ نگوید، در گفتههایش صادق و پاسخگو باشد و تاکید کرد مطالبهگری مردم در مقابل تعهدات او را مجاب میکند که اگر روزی یادمان رفت چه گفتیم آنها به یادمان آوردند و ما پاسخگو باشیم.
پزشکیان گفت که قول میدهم اگر با قدرت مردم به این مسئولیت برسم، پیگیری مشکلات همه اقشار از جمله کارمندان، کشاورزان، کولبران، بازنشستگان، معلمان، مهندسان، دختران، پسران، اهل سنت و ... باشم.خود را در پیشگاه خدا، شهدا و مردم پاسخگو میدانم و به مردم قول میدهم کاری خواهیم کرد که فقر، تبعیض، دروغ و فساد از کشور رخت بربندد.
وی درخصوص نحوه نظارت بر وعدههایش ضمن درخواست از مردم برای پیوستن به کمیته مردمی کمند (کمیته مردمی نظارت بر دولت)گفت که این کمیته برای نظارت بر رفتار دولت خواهد بود. مردم میتوانند با انتخاب افراد موثق خود بر حاکمیت و دولت نظارت کنند که این میتواند پل ارتباطی بین مردم و حاکمیت باشد و بر قولها و وعدههای داده شده نظارت کند و این ارتباط دو طرفه ارتباط دولت و مردم را شکل میگیرد.
در ادامه این گزارش نگاهی به مهم ترین وعده های اقتصادی مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب مردم خواهیم داشت.
مدیریت هزینه های دولت
بدهی دولت به بانک مرکزی از آغاز سال 1400 تا بهمن از 115 همت به 302 همت رسیده است یعنی ما 187 همت افزایش بدهی داریم؛ همچنین بدهی دولت به بانکها از همان سال از 416 همت به 819 یعنی نزدیک به دو برابر رسیده است. انتشار اوراق مالی طی این سالها 752 همت یعنی دو برابر آنچه که در شهریور 1400 وجود داشته است.
پزشکیان با اشاره به نرخ تورم بیش از 40 درصد در سالهای 1400 تا 1401 با اعلام تورم برخی اقلام پروتئینی، گفت: تورم گوشت قرمز و سفید در 1403، 79.2 درصد و گوشت ماکیان 80 درصد و ماهی 63 درصد بودهاست؛ از سوی دیگر رشد اقتصادی کشور در گروه کشاورزی منفی 2.2 درصد، گروه صنایع و معادن بدون نفت منفی نیم درصد و استخراج نفت و گاز طبیعی 20 درصد بوده است.
اجرای قانون برنامه هفتم
رئیس جمهور قرار نیست برنامه جدیدی بنویسد و سیاست جدیدی در کشور اجرا کند بلکه سیاستهای کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری روشن و مشخص است و برنامههای توسعه نیز وجود دارد بنابراین هر دولتی که سرکار آمد باید برنامههای موجود را عملی و اجرایی کند.
پزشکیان درباره برنامههایش در خصوص رشد اقتصادی مورد اشاره در برنامه هفتم نیز گفت: اگر میخواهیم به رشد برسیم باید سرمایهگذاری انجام دهیم زیرا بدون سرمایهگذاری نه اشتغال ایجاد میشود و نه تولید افزایش مییابد؛ سرمایهگذاری به این بستگی دارد که ما چه محدودهای از بازار را در نظر میگیریم. آیا فقط کشور را میبینیم یا اینکه منطقه را نیز در نظر میگیریم؟ هرچقدر دید ما وسیعتر باشد طبیعی است رشد افزایش بیشتری را تجربه میکند.
شفافیت با FATF
پزشکیان در کارزارهای انتخاباتی خود تاکید کرد که لازم است ایران درهای خود را به روی سرمایه گذاری خارجی باز کند. او گفت که چین در ایران سرمایهگذاری نمیکند چون ایران در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی بینالمللی (اف.اِی.تی.اِف.) قرار دارد. حال باید دید که او تا چه حد در تحقق وعدههای انتخاباتی خود تلاش خواهد کرد و دست او تا چه حد در این مسیر باز خواهد بود.
به گفته وی، «ما تنها کشوری هستیم که قبل از اجرای برنامه اقدام از لیست سیاه خارج شدیم، ولو به صورت تعلیق.این شایسته تقدیر بود نه اینکه عدهای به خاطر اینکه در دوران روحانی انجام میشود ناراحت شوند. چرا شخص بزرگواری که در دوران مسئولیت خودش میگوید عضو شوید، امروز نمیگذارد الحاق ما به تصویب برسد.چند روز پیش ترکیه از لیست خاکستری FATF بیرون آمد ولی ما هنوز در لیست سیاه هستیم و این کار تجارت ایران را در دنیا بسیار سخت می کند ولی ما میتوانیم از لیست سیاه خارج شویم.با بودن در این لیست تعاملات ما با خارج دچار محدودیت میشود و نمیتوانیم درآمدهای نفتی را منتقل کنیم.»
پزشکیان علت قاچاق، زمین خواری، رانت و رشوه عدم اجرای Fatf می داند. وی معتقد است علت گم شدن پول در کشور به دلیل عدم شفافیت در دادهها است، این در حالیست که قوانین مربوط به این موضوع نیز وجود دارد.
تعامل با دنیا
تعامل با دنیا رکن اساسی دولت آینده دانست. این همان نکته ای است که پزشکیان در مناظره ها و سخنرانی های انتخاباتی خود بارها و بارها روی آن تاکید کرده است. او که توسعه اقتصادی در کشور در گرو ارتباط با دنیا می داند در مناظره های انتخاباتی خود گفته که در سیاست خارجی دولت احتمالی خود، شعارهای دهن پر کن که جیب مردم را خالی کند نمیدهم.
شعاری که مردم را از قافله توسعه عقب اندازد نمیدهم. در سیاست خارجی، توسعه کشور را پیگیری میکنم. میخواهم از زندگی حداقلی و صرفا تامین معیشت بخور نمیر به یک زندگی رضایت بخش و شایسته مردم ایران برسیم. او معتقد است که بدون ارتباط مناسب و سازنده با دنیا به رشد اقتصادی هشت درصدی نمیرسیم و امکان ندارد بدون ارتباط یا باز کردن مرزهای کشور با دولتهای منطقه و دنیا به رشد اقتصادی هشت درصدی مورد اشاره در برنامه هفتم توسعه، دست یابیم. برای رشد هشت درصدی سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار پول و سرمایه نیاز است که تهیه آن در حالت عادی غیر ممکن است.
کاهش تورم
آقای پزشکیان در سخنرانی های انتخاباتی خود تاکید کرد: تورم را دولت ایجاد میکند. عامل تورم و گرانی دولت است. گرانی ربطی به مردم ندارد. یکبار شب جیب از پول مردم بر میدارد و یک بار از آنها مالیات میگیرد. طرف میخوابد صبح بیدار میشود متوجه تورم میشود و دولت از همان تورم دوباره مالیات میگیرد. با تورم دو بار جیب مردم خالی میشود. یک بار جیب طرف خالی میشود و یکبار هم از داشته فرد مالیات گرفته میشود. دولت باید اینها را حل کند.در داخل با وحدت و انسجام میتوان مشکلات ارز و سوخت مفت دادن و تورم را با هماهنگی بین قوا و کارشناسان و آدمهای کاردان اصلاح کنیم.
تورم گوشت قرمز و سفید در 1403، 79.2 درصد و گوشت ماکیان 80 درصد و ماهی 63 درصد بودهاست.به راحتی میتوان نفری 10 میلیون تومان یارانه پرداخت کرد؛ اما لازمهی آن، مدیریت تورم و شاخصها، انسجام داخلی، کنار گذاشتن دعواها و رسیدن به زبان و نگاه مشترک و همچنین دیدن مردم محروم است؛
افزایش دستمزد متناسب با تورم
اما تورم بالا را می توان یکی از مهم ترین چالش های اقتصاد ایران دانست که دولت های مختلف نتوانسته اند علاجی برای آن پیدا کنند. بر اساس آنچه در قانون آمده نرخ دستمزد کارگران باید بر اساس حداقل سبد معیشتی خانوار و نرخ تورم سالانه افزایش پیدا کند اما در هیچ یک از این سال ها این قانون اجرایی نشده است. این همان نکته ای است که رییس دولت چهاردهم نیز در صحبت های پیش از انتخابات خود بدان اشاره و درباره آن گفته « در حقوقهایی که امروز به کارگران و کارمندان پرداخت میشود تورم ۴۰ درصد است اما در بهترین شرایط افزایش حقوقها تنها ۲۰ درصد است که با این روند نمیتوان به رشد اقتصادی دست یافت. تورم یک عامل غیر مستقیم در خالی شدن جیب مردم است امروز و کارمندان و بازنشستگان شرمسار خانوادههای خود هستند؛ چراکه نمیتوانند زندگی خود را با این روند تورمی ادامه دهند.»
به گفته او، باید حقوق با تورم همسان باشد. این موضوع در قانون مجلس وجود ندارد و معترضان نیز از ما اجرای قانون را میخواهند. به خاطر لایحه دولت و منابع تعریفی دولت همیشه کسری وجود دارد و به خاطر عدم جبران این موضوع اجرا نمیشود. دولت باید درآمدزایی کند و وقتی درآمد ندارد نباید تعهدی بدهد که نمیتواند آن را انجام دهد.
یارانه ۱۰ میلیون تومانی
مسعود پزشکیان برخلاف بسیاری از کاندیداهای ریاست جمهور اعتقادی به پرداخت یارانه به تمامی دهک های جامعه ندارد و بر توزیع هدفمند سوبسید بین دهک های پایین درآمدی تاکید دارد. او که از مدافعان اقتصاد آزاد است، ضمن وحشتناک توصیف کردن مصرف انرژی در دهک های بالا و پایین جامعه، گفته بود که اختلاف بسیاری میان دهکهای بالا و پایین وجود دارد؛ به کسانی که توانمند هستند، بیشتر امکانات داده شده و به آنهایی که ضعیفترند، تخصیص کمتری صورت گرفته است. همچنین وضعیت جمعیت زیر خط فقر بدتر شده که بهتر نشده است. از سوی دیگر مناطق در حاشیه و مرزها به شدت وضعیت نامناسبی دارند؛ لذا برای آنکه بخواهیم این بی عدالتی را اصلاح کنیم، بایستی اولویت نخست را پیدا کنیم.
پزشکیان معتقد است به راحتی میتوان نفری ۱۰ میلیون تومان یارانه پرداخت کرد؛ اما لازمهی آن، مدیریت تورم و شاخصها، انسجام داخلی، کنار گذاشتن دعواها و رسیدن به زبان و نگاه مشترک و همچنین دیدن مردم محروم است؛ اگر ما وضعیت رشد اقتصاد و اشتغال را درست نکنیم و مشکلاتمان را با دنیا حل نکنیم، راه به جایی نخواهیم برد.
به دنبال ارز تک نرخی
واکنش بازار ارز امروز به نتیجه انتخابات مثبت بود و قیمت دلار حدود ۲ هزار تومان کاهش یافته است. بازار ارز که در سال های گذشته با چالش چند نرخی بودن دست و پنجه نرم می کرده، حالا منتظر است که ببیند رییس جمهور جدید چه برنامه ای برای آن دارد و تا چه اندازه به دنبال حذف رانت ارز دولتی خواهد بود.مسعود پزشکیان معتقد است که ارز دولتی در اختیار هر کس قرار بگیرد باعث ایجاد رانت میشود و اگر قرار است دولت پول بدهد و یک عده با رانت، پول را در جای دیگری خرج کنند، همان بهتر که این کار انجام نشود و میگوید در رابطه با موضوع ارز، مخالف هر نوع ارز غیر آزاد هستم. ما در شرایط تورم هستیم و در عین حال قیمت دلار ثابت بود که این وضعیت یعنی هرکس که میتوانست دلار بگیرد، رانت ایجاد میکرد.
وضعیت ارز ترجیحی مبحث دیگری بود که پزشکیان یادآور شد و ادامه داد: استناد گزارش رئیس کل بانک مرکزی در ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ این بوده که ۲۰ میلیارد دلار ارز به قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته شده و ۵۰ میلیارد دلار ارز به نرخ زیر ۴۰ هزار تومان توزیع شده است که معنای این حرف آن است نزدیک به ۶۰۰ الی هزار همت پول به عدهای رانت دادهایم.
به نظر می رسد وضعیت بازار سرمایه در دولت منتخب جدید مردم متفاوت از سه سال گذشته باشد چرا که پزشکیان در صحبت های انتخادباتی خود اعلام کرده بود به دنبال ارز تک نرخی است و ارز ترجیحی را صرفا به کالاهای اساسی اختصاص خواهد داد.بنابراین این انتظار می رود با توجه به رویکرد مسعود پزشکیان و همچنین اعتقاد او به دخالت های ناروای دولت و همین طور انتقاد وی از افزایش نرخ خوراک صنایع، انتظار می رود بازارسهام روزهای سبزی در پیش داشته باشد.
تلاش برای خصوصی سازی
یکی از رویکردهای تیم اقتصادی پزشکیان و رئیس تیم اقتصادی او تلاش برای خصوصی سازی بنگاه های دولتی است. طیب نیا بارها اعلام کرده است که اعتقاد راسخی به خصوصی سازی برای افزایش بازدهی بنگاه های اقتصادی دارد.
همچنین پزشکیان در یکی از مناظرات تلویزیونی خود گفت: با بیان اینکه 85 درصد اقتصاد دولتی است که منافع خود را دنبال میکند، افزود: وقتی مبارزه با فساد رخ میدهد که دیوان سالاری و تعارض منافع نباشد؛ در این صورت همه چیز شفاف میشود. بنابراین، بزرگترین فساد در کشور ناکارآمدی است و دیوان سالاری و فساد و ضعف در اقتصاد در این جا رخ میدهد.به نظر پزشکیان، اصلیترین چالش اقتصادی کشور، اجرا نشدن صحیح اصل ۴۴ قانون اساسی و دستور مقاممعظمرهبری در رابطه با تقویت بخش خصوصی و تعاونیهاست. رییس دولت چهاردهم که خود را از مدافعان اقتصاد آزاد معرفی کرده اما در برخی از بخش ها اعتقادی به خصوصی سازی ندارد. او می گوید در مواردی بهخصوصیسازی معتقد نیستم. مثلا اعتقاد دارم که حوزه بهداشت و درمان غیرقابل واگذاری به بازار آزاد است اما در بقیه حوزهها بازار آزاد را قبول دارم.
پایان دخالت دستوری در بورس
رفتن به سوی بازار و حذف قیمت گذاری به صورت دستوری، احتمالا مهم ترین رویکردی است که تیم اقتصادی آقای پزشکیان دنبال می کند. وی در یکی از مناظرات انتخاباتی خود گفته بود: مگر میشود وقتی قیمت نهایی یک محصول برای تولیدکننده 10 واحد (برای نمونه) تمام میشود، به او دستور بدهیم که با قیمت 8 واحد محصول خود را به فروش برساند و اینکه الان قیمت در کارخانههای خودروسازی و بازار آزاد متفاوت است، به خاطر دستوری بودن اقتصاد است.
او پیش از انتخابات در صفحه توئیتری خود وضعیت بازار سرمایه را به باد انتقاد گرفت و نوشت: «بورس اوراق بهادار بدترین دوران خود را در چهارسال گذشته سپری کرده است. مشکل بورس همان مشکل اقتصادی کشور است. دخالت ناروای دولت در کسب و کارها و تحریمهای بینالمللی. قرار بود مشکل بورس سه روزه حل شود اما بحران سه سال کامل ادامه یافت. برای حمایت از بورس نرخ خوراک صنایع را چندبرابر کردند و مصوبه را دو ماه در کشوی معاون اول نگه داشتند تا نورچشمیها فرصت کافی برای خالی کردن پرتفویشان داشته باشند. اینطور شد که سقوط بزرگ اردیبهشت ۱۴۰۲ شکل گرفت.» مسعود پزشکیان در رابطه با بورس بیشتر متکی به نظر کارشناسان است و میگوید برنامهام برای بازار بورس در وهله اول شنیدن سخن کارشناسان طبق شواهد علمی است.
گران سازی بنزین خلاف قانون
اما خودرو و بازار انحصاری خودرو از دیگر بخش های مورد اعتراض و انتقاد رییس جمهور منتخب مردم است. او که اظهاراتش در مورد افزایش قیمت بنزین حسابی حاشیه ساز شده بود، بر این باور است که اگر روزی قیمت بنزین بالا رود باید ماشینهایی وارد کنیم که کم مصرف هستند و مردم را مجبور به خرید ماشینهایی با مصرف سوخت بالا نکنیم. این گونه خودروسازان به خود میآیند. بنزین بیت المال و برای همه است. چرا کسی که در روستا و حاشیه شهر است نباید از یارانه بنزین بهره مند شود؟
پزشکیان همچنین با اختصاص سهمیه بنزین به کسانی که خودرو ندارند موافق است و معتقد است کسانی که خودرو ندارند، در صورت دریافت سهمیه بنزین دولتی و فروش آن با هزینه آزاد میتوانند تا حدودی فشار شرایط تورمی و افزایش قیمتها را برای خود کاهش دهند. پزشکیان درباره افزایش قیمت بنزین نیز گفته که افزایش قیمت بنزین در برنامه هفتم توسعه پیشیبینی نشده است و دولت نیز نمیتواند خارج از قانون اقدام به افزایش قیمت بنزین کند.
مقابل فیلترینگ می ایستم
این نامزد اصلاحطلب مطابق انتظار، در بخش از صحبتهای خود درخصوص اینترنت گفت: با اعمال فیلترینگ بسیاری از مشاغل را از دست دادهایم و زندگی میلیونها انسان به هم ریخت. او با اشاره به رونق کاسبی فروشندگان فیلترشکن گفت: توییتر محل آموزش است میتوانیم بسیاری از علوم را از آنجا یاد بگیریم. اگر من رئیس جمهور شوم قطعا در مقابل ممنوعیتهایی که اعمال شده و موجب عصبانیت شده و موجب تخریب بسیاری از مشاغلی که در فضای مجازی وجود داشت شده است، میایستم؛ این به معنای آن نیست که اگر قرار است در بحرانهای خاصی مداخله شود، مداخلهای نشود؛ این مداخلات انجام خواهد شد.
تهیه گزارش جامع رانت های اقتصادی
به شما قول میدهم گزارشی از انواع رانتها که در کشور توزیع میشود و جز فساد و نابرابری و بی اعتمادی تولید نمیکند به مردم ارائه کنم.
استناد گزارش رئیس کل بانک مرکزی در 30 فروردین 1403 این بوده که 20 میلیارد دلار ارز به قیمت 28 هزار و 500 تومان فروخته شده و 50 میلیارد دلار ارز به نرخ زیر 40 هزار تومان توزیع شده است که معنای این حرف آن است نزدیک به 600 الی هزار همت پول به عدهای رانت دادهایم.
حل مشکل معیشتی مردم
بازنشستگان ما عزیزانی هستند که ماهها سر احقاق حقوق خود از این اداره به آن اداره مراجعه میکنند. آمدهام تا امکانات زندگی و رفاه حداقلی آنها را فراهم کنم.
کارگران، مهندسان ایران که چرخه صنعت را میچرخانند و کشور را به سوی تکنولوژی جدید روان میسازند بتوانند از حق و حقوق خود به طور مساوی برخوردار باشند. آمدهام تا در بهبود سطح زندگی این اقشار موثر باشم و به دستیابی در حقوقشان آنها را یاری دهم.
ارتشیان و سپاهیان و نیروهای امنیتی که حامیان امنیت و استقلال ایران عزیز و مایه مباهات و غرور ملی هستند، مستحق احترامی شایسته هستند. زندگی مالی و معیشتی اینها در تنگنای جدیست من آمدهام تا احترام را به آنها برگردانم که در خور جایگاه رفیع آنها هست و سطح زندگی را برای آنها تامین کنم که در خور آن عزیزان باشد.
.
نظر شما