به گزارش قدس آنلاین، این برنامه مصادف با نخستین شب از شب‌های عزاداری ماه محرم با حضور مداحان، پیشکسوتان و پیرغلامان هیئت‌های مذهبی کشور با هدف ترویج فرهنگ روضه‌خوانی، نوحه‌خوانی و هیئت‌داری روی آنتن شبکه۳ سیما رفت. فصل جدید «حسینیه معلی» با اجرای نجم‌الدین شریعتی از شب اول محرم ساعت ۲۲:۳۰ پخش شد و تغییراتی در میز ذاکران، دکور و آیتم‌های برنامه داشت. با تغییراتی که در میز ذاکران و مداحان اتفاق افتاده، محمدرضا طاهری در سری جدید حضور دارد. سیدرضا نریمانی و نزار قطری هم از فصل گذشته در «حسینیه معلی» ماندگار شدند و مهدی رسولی پس از یک فصل غیبت دوباره به این برنامه برگشته است. حجت‌الاسلام مصطفی کرمی هم پس از یک تجربه حضور در «حسینیه معلی» یک بار دیگر در ایام محرم کنار دیگر مداحان میز ذاکران حضور پیدا کرده است.
این برنامه همچنین تغییراتی در دکور داشت و کمی با فصل گذشته متفاوت‌تر است، ولی فضای استودیو همچون گذشته شکل حسینیه‌ای دارد و عزاداران گرد سِن کوچک وسط استودیو می‌نشینند و سینه می‌زنند. استفاده از مداحان جوان و مستعد و اجرای آیین‌های بومی عزاداری هم سبب شده ظرفیت‌های پنهان آیین‌های عزاداری کشور عیان شود. به بیان دیگر، تنوع سبک و مدل مداحی، روضه‌خوانی و مرثیه‌سرایی شرکت‌کنندگان و توجه به آیین‌های عزاداری اقوام مختلف ایرانی و حتی دیگر کشورها، از نکات برجسته «حسینیه معلی» است. مداحان و روضه‌خوانان نوجوان، جوان، میانسال و مسنی که به‌خوبی نشان دادند ایران و امت شیعه، چه استعدادها و ظرفیت‌های کم‌نظیری در عرصه ذاکری اهل‌بیت(ع) دارد.
بیان مباحث معرفتی در میز ذاکران
«حسینیه معلی» سالی دو بار درهایش را به روی مردم باز می‌کند؛ یک بار در ماه‌های محرم و صفر و بار دیگر در اعیاد شعبانیه. آنچه مخاطبان روی آنتن می‌بینند نشان از کار گروهی طولانی‌مدت در شناسایی آیین‌های عزاداری اقوام مختلف کشور دارد، اینکه بومیان مناطق مختلف ایران در ایام عزاداری و اعیاد دینی و مذهبی چطور به محضر اهل‌بیت(ع) عرض ادب و ارادت می‌کنند. این برنامه تلاش دارد نشان‌دهنده بخشی از گنجینه غنی و عظیم مداحی با گویش‌ها و رسوم مختلف باشد. از سوی دیگر، سلیقه مخاطبان را در انتخاب مداحی و روضه بالا ببرد و نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به مداحی را راهنمایی کند. سعید ستودگان، تهیه‌کننده «حسینیه معلی» در گفت‌وگو با خبرنگار ما مأموریت اصلی این برنامه را مثل تمام حسینیه‌ها، روضه‌خوانی و برپایی مجلس عزای اهل‌بیت(ع) دانسته و می‌گوید: در این فصل حضور حجت‌الاسلام کرمی در میز ذاکران سبب می‌شود بحث‌های معرفتی و بازگو کردن شعور عاشورایی را داشته باشیم، همچنین در میان اجراهایمان، مداحی‌های مختلف و آیین‌های متنوع را خواهیم داشت.
این تهیه‌کننده درباره شکل پرداختن به آیین‌های عزاداری در این برنامه توضیح می‌دهد: وقتی برای شناسایی آیین‌ها به روستاها و مناطق مختلف مراجعه می‌کردیم، می‌دیدیم این آیین‌ها با گذر زمان دچار فراموشی شده‌اند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم در «حسینیه معلی» به بازنمایی آیین‌ها بپردازیم، حتی اگر مربوط به دورترین نقاط کشور باشند.
از آیین تشت‌گذاری تا بشیک‌گردانی
به گفته ستودگان، در ۱۳شب برنامه، حدود ۷۰اجرا از میان ۵۰ آیین نقاط مختلف کشور پخش می‌شود که آیین‌های شناخته شده‌ای برای عموم مردم نیستند، همچون آیین خاص کفن‌پوشان و نوحه‌خوانی سنتی کرمان، آیین‌های سینه‌زنی کمر به کمر شهرستان رامیان، تشت‌گذاری مردم اردبیل، سنج و دمام بوشهری، بشیک‌گردانی اردبیل، سلام علم و کوزه بهشهر، شمع‌گردانی اردبیل و... .
او ادامه می‌دهد: گروه‌های پژوهشی و سردبیری برنامه حدود ۶ ماه به سراسر ایران رفتند تا آیین‌های عزاداری مناطق مختلف را شناسایی کنند. به شهرهای بسیار کوچک و روستاهای کم‌جمعیت هم سر زدند تا آیین‌های عزاداری آن‌ها در برنامه نشان داده شود.
ستودگان درباره مدعوین این برنامه توضیح می‌دهد: متقاضیان از مسیر فراخوان عمومی برای حضور در برنامه اعلام آمادگی کردند که در پنج روز حدود ۹۰هزار نفر نام‌نویسی داشتند و در هر برنامه هم میزبان بیش از یک‌هزار عزادار هستیم.
به گفته وی، نام‌گذاری شب‌های محرم به نام شهدای کربلا از گذشته وجود داشته و این نام‌گذاری محور موضوعی برنامه‌های امسال قرار گرفته است؛ مثلاً شب سوم به نام حضرت رقیه(س) است و شب پنجم به نام حضرت عبدالله(ع) یا شب ششم به نام حضرت قاسم(ع).
او یادآور می‌شود: امسال علاوه بر میز ذاکران، مداحان معروف و شاخص کشور هم در این برنامه مداحی می‌کنند و نه فقط از ایران که مداحانی از کشورهای افغانستان، پاکستان، عراق و... نیز در این برنامه حضور دارند.
پرمخاطب‌ترین برنامه محرمی تاریخ تلویزیون
اگرچه در فصل نخست این مجموعه گمان می‌رفت «حسینیه معلی» یک برنامه استعدادیابی مذهبی باشد و شکل اجرای آن هم این فرضیه را قوت می‌بخشید، اما تهیه‌کننده آن تأکید داشت این برنامه جنبه رقابتی ندارد و صرفاً فرصتی برای انتقال توانایی‌های جوانان و عاشقان حسینی در حوزه مداحی است و عرض ارادتی به ساحت مقدس اباعبدالله الحسین(ع).
این برنامه هرچه پیش رفت به شمایلی از یک برنامه باشکوه و تماشایی مذهبی نزدیک شد و حالا مدیران تلویزیون می‌توانند به چشم یک برند قابل اعتنا در تولید برنامه‌های مذهبی به آن تکیه کنند.
درباره استقبال مخاطب از «حسینیه معلی» هم می‌توان به اظهارات مدیران صدا و سیما اشاره کرد که عنوان پرمخاطب‌ترین برنامه معارفی تاریخ تلویزیون را به آن دادند. رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما گفته بود «حسینیه معلی» تمام رکوردهای مربوط به برنامه‌های دینی را شکسته و حتی از برنامه‌های سرگرم‌کننده نیز مخاطب بیشتری بدست آورده است.
بنا به ادعای مدیریت سنجش مخاطب مرکز تحقیقات صدا و سیما، براساس چندین سنجش که در طول پخش برنامه و پس از آن انجام شده «حسینیه معلی» یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های سازمان و پرمخاطب‌ترین برنامه معارفی تاریخ صداوسیما به شمار می‌رود. برنامه‌ای که اگرچه از عمر آن چندان نمی‌گذرد اما توجه سازندگانش به سلیقه مخاطبان و تلاش برای تولید اثری فاخر و خوب سبب شده یک محصول فرهنگی شاخص و تماشایی در ویترین رسانه ملی جا بگیرد و آن‌قدر چشم‌نواز و ارزشمند باشد که بینندگان به‌راحتی از کنار آن عبور نکنند. در واقع سازندگان «حسینیه معلی» ضعف برنامه‌های معارفی در صداوسیما که عموماً به تولید برنامه‌هایی کلیشه‌ای و ارزان‌قیمت ختم می‌شد را یافتند و به فکر تولید برنامه‌ای سنگین‌تر و اثرگذارتر افتادند، جسارت کردند و با همفکری جمعی از بزرگان حوزه فرهنگ و دین به این نتیجه رسیدند می‌توان برنامه‌ای با تولید سنگین ساخت و گروهی از بهترین‌ها در حوزه دکور، فیلم‌برداری، صدا و دیگر حوزه‌های فنی و محتوایی را پای کار آورد. آنچه اهمیت دارد این است به گفته تهیه‌کننده برنامه، گروهی بزرگ پشت تولید این برنامه هستند که جرقه آغاز فعالیتشان برای تولید بسته ویژه محرم امسال، پس از پایان ضبط ویژه‌برنامه شعبانیه سال گذشته زده شد تا با کار شبانه‌روزی یک تیم بزرگ، برنامه‌ای در شأن اباعبدالله الحسین(ع) و عزاداران حسینی روی آنتن برود.
نظر شما