به گزارش قدس آنلاین، برخی کارشناسان اعمال تغییر بنیادین در تصمیمات روابط خارجی را امری فراتر از حیطه عملکرد دولت می‌دانند اما از سوی دیگر برخی صاحبنظران نیز معتقدند رویکرد دولت‌ها به عنوان کارگزار و عامل اجرای سیاست خارجی و دیپلماسی، نقش تعیین‌کننده در 
چشم انداز روابط جهانی و منطقه‌ای داد.

سیاست موازنه مثبت هم‌راستا با رویکرد تعامل و تقابل
در همین راستا، حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت وگو با قدس اظهار کرد: سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری درباره سیاست خارجی اصولاً توسط شورای عالی امنیت ملی انجام می‌شود و طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی، مصوبات شورا در صورت تأیید رهبر معظم انقلاب قابل اجرا خواهد بود. بنابراین فردی که رئیس جمهور است در تصمیم‌سازی نقش دارد، نه تصمیم‌گیری. تصمیم نهایی در شورای عالی امنیت ملی از طریق نظر اکثریت گرفته می‌شود، البته رئیس جمهور نیز رئیس شورای عالی امنیت است و وزیران اطلاعات، امور خارجه و کشور به عنوان اعضای کابینه در شورا حضور دارند. بدین ترتیب نظر و دیدگاه‌های آنان در کمیته‌های کارشناسی تأثیر مهمی در تصمیم‌سازی دارد. موضوع مهم این است باتوجه به جایگاه ژئوپلتیکی ایران، باید نوعی موازنه در سیاست خارجی درنظر داشت تا بتوان از روابط با سایر کشورها بیشترین بهره را برد و منافع ملی را تأمین کرد.

وی افزود: بدین ترتیب اگر ایران تمام تمرکز و ظرفیت‌های خود را برای تعامل با چین و روسیه یا حتی اتحادیه اروپا و آمریکا به کار بگیرد، این موضوع با ژئوپلتیک کشور در تعارض است. زیرا از ۷ هزار سال پیش تاکنون، جایگاه و موقعیت ایران موجب شده مطامع قدرت‌های جهانی به سوی آن جلب شود. بنابراین موازنه در ارتباطات با قدرت‌های غربی و شرقی ضروری است و سیاست تعاملی صرفاً راهگشا نخواهد بود. ما در کشور سیاست تعاملی و تقابلی را تجربه کرده‌ایم، اما هیچ‌یک به نتایج مدنظر دست نیافته است. دولت چهاردهم باید سیاست موازنه مثبت در روابط را هم‌راستا با رویکرد تعاملی و تقابلی پیگیری کند. رویکرد رئیس جمهور منتخب رویکرد مثبتی است و درصدد است از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی به رفع تحریم‌ها اقدام کند. در همین زمینه، تقویت اقتصاد داخلی و توان هسته‌ای موجب می‌شود کشورمان با دست پر در دوران مذاکره حاضر شود. بااین‌حال، ضرورت دارد مذاکره برای پایان تحریم‌ها از موضع عزتمندی و براساس مصالح ملی باشد.

ضرورت برقراری رابطه متوازن با سایر قدرت‌های جهان
از سوی دیگر، مرتضی مکی تحلیلگر مسائل سیاست خارجی نیز معتقد است: یکی از چالش‌های مهم دولت چهاردهم، سیاست خارجی است. سیاست خارجی در امتداد سیاست داخلی است و هر رویکردی که در عرصه داخلی گرفته شود، قطعاً تبعات آن را در حوزه سیاست خارجی مشاهده خواهیم کرد. در دنیای درهم تنیده امروز نمی‌توان گرایش به سیاست منطقه‌ای داشت، اما نسبت به سیاست‌های کلان بی‌توجه بود و روابط متوازن نداشت. در دنیای کنونی، قدرت اقتصادی و مذاکره از متغیرهای اصلی تثبیت جایگاه کشورها و نیز تعامل آنان با سایر کشورهاست. متأسفانه در طول دهه‌های گذشته نتوانسته‌ایم براساس اصل نه شرقی نه غربی رابطه متوازن با قدرت‌های بزرگ داشته باشیم و جایگاه خودمان را در عرصه نظام بین‌الملل تثبیت کنیم.

این کارشناس بین‌الملل گفت: برجام حاصل گفت‌وگو و مذاکره با دولت‌های غربی بود و ایران پذیرفت درباره امنیتی‌ترین موضوعات کشور با غرب مذاکره کند. این موضوع نشان می‌دهد ما متغیرهای حاکم در نظام بین‌الملل را مورد پذیرش قرار داده‌ایم، اما در مقابل آن رویکردی وجود دارد که تصور می‌کند با تنش‌زایی با قدرت‌های غربی و عدم گفت‌وگو می‌توان به اهداف دست یافت. اگر می‌خواهیم موقعیت مناسبی در سطح منطقه و برای پیشبرد اهداف خود داشته باشیم، باید رابطه متوازن با سایر قدرت‌های جهان برقرار کنیم. رئیس جمهور در بیان رویکردها و برنامه‌های خود نشان دادند حامی چنین دیدگاهی هستند و مذاکره و گفت‌وگو را در راستای رفع تنش‌ها، افزایش صلح و ثبات و بهره‌مندی از فرصت‌های موجود منطقه‌ای و جهانی به رسمیت می‌شناسند. دیپلماسی ابزاری است برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی و تنش‌زدایی در سطح جهان. آمریکا طی چند دهه با سیاست ایران‌هراسی تلاش کرده کشورمان را در انزوا قرار دهد، بنابراین برای مقابله با آن راهی جز مذاکره و تعامل با کشورهای جهان نیست. 

انتهای پیام/