عامل تب دنگی، پشه آئدس بوده که ویروس دنگی را انتقال می‌دهد. نحوه انتقال تب دانگ، گزیده شدن انسان توسط نیش پشه آئدس است. پشه آلوده با گزیدن انسان سالم، او را به تب دانگ مبتلا می‌کند. از شایع‌ترین علائم تب دنگی، تب بالا، سردرد شدید، درد عضلات و مفاصل خستگی و بثورات پوستی هستند. در بیماری تب دانگی در موارد شدیدتر، نشانه‌هایی همچون خونریزی لثه، خونریزی از بینی و کبودی آسان هم ظاهر می‌شوند. افرادی که به منطقه گرمسیری یا نیمه گرمسیری سفر می‌کنند یا افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

علائم تب دنگی چیست؟

تب دنگی، دارای علائم و نشانه‌های مختلفی‌ست که از خفیف تا شدید متغیر هستند. این علائم، معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از نیش پشه آئدس آلوده ظاهر می‌شوند. در ادامه، به شایع‌ترین علائم گزیده شدن با پشه آئدس اشاره کرده‌ایم:

• افزایش ناگهانی درجه حرارت بدن تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد
• سردرد شدید، به خصوص در ناحیه پشت چشم‌ها
• درد شدید در عضلات و مفاصل، معروف به تب استخوان شکن
• ایجاد راش یا بثورات پوستی مشابه با سرخک
• درد شدید پشت چشم‌ها
• احساس خستگی و ضعف شدید
• حالت تهوع و استفراغ مکرر
• تورم غدد لنفاوی

در موارد شدیدتر، با رخ دادن تب دنگی هموراژیک، علائمی مانند خونریزی لثه‌ها، بینی و دستگاه گوارش و افت شدید فشار خون ظاهر می‌شود. از دیگر علائم تب دانگی شدید، می‌توان به درد شدید شکم، وجود خون در استفراغ، تنفس سریع، تشنگی زیاد و پوست رنگ‌پریده اشاره کرد. فرد در این شرایط، نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی خواهد داشت. با آگاهی از اینکه اهمیت تخصص عفونی چیست ، در صورت مشاهده علائم شدید ناشی از گزیدگی پشه آئدس، به متخصص عفونی مراجعه کنید. این دکتر با انجام معاینه کامل و بررسی نشانه ها می‌تواند تشخیص دقیقی از وضعیت بیماری شما دهد و بهترین روش درمان را برایتان تجویز کند.

متخصصان عفونی، بیماری‌های مختلفی را درمان می‌کنند. آن‌ها به تشخیص و تنظیم روند درمان مشکلاتی می‌پردازند که ناشی از عفونت‌های گوناگون ویروسی، باکتریایی، قارچی یا انگلی‌اند. این‌ عوامل عفونت‌زا، باعث بروز بیماری‌های متنوعی می‌شوند.

آیا تب دنگی واگیردار است؟

ویروس تب دنگی، از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. این ویروس، تنها از طریق نیش پشه آئدس منتقل خواهد شد. پس از نیش زدن یک فرد آلوده، ویروس در بدن پشه آئدس تکثیر می‌شود. این پشه آلوده به ویروس، با نیش زدن فرد جدید، این ویروس را به او منتقل می‌کند. شما، با تماس مستقیم با فرد آلوده به ویروس، بیمار نمی‌شوید. اما این ویروس، به‌ندرت از مادر به جنین یا از طریق محصولات خونی آلوده، منتقل خواهد شد.

راه‌های انتقال تب دانگ چیست؟

تب دانگ، یک بیماری ویروسی است که توسط پشه آئدس منتقل می‌شود. در ادامه، به مهم‌ترین راه‌های انتقال این بیماری پرداخته‌ایم:

• نیش پشه‌های آلوده؛ انتقال ویروس تب دانگی عمدتاً توسط پشه آئدس از افراد آلوده به افراد سالم
• انتقال از مادر به نوزاد؛ به ندرت، انتقال ویروس دانگی از مادر آلوده به نوزاد در دوران بارداری یا هنگام زایمان
• انتقال از طریق خون؛ سرایت ویروس تب دانگی، از طریق انتقال خون یا فرآورده‌های خونی آلوده
• انتقال از طریق پیوند اعضا؛ انتقال ویروس از طریق پیوند اعضا

پیشگیری از تب دانگی، با کنترل تعداد پشه‌های ناقل، استفاده از دفع‌کننده‌های حشرات و استفاده از توری‌های ضدپشه در مناطق آلوده، موثر است.

روش‌های درمان تب دنگی چیست؟

درمان تب دنگی، شامل استراحت، مصرف مایعات فراوان و استفاده از مسکن‌ها مانند استامینوفن برای کاهش تب و درد است. در موارد شدیدتر، مراقبت‌های تخصصی و پزشکی، همچون مایعات وریدی، نظارت بر علائم حیاتی و شمارش پلاکت‌ها برای جلوگیری از عوارض خطرناک لازم خواهد بود. تمرکز اصلی روش‌های درمان تب دانگی، بر تسکین علائم و جلوگیری از عوارض است. در ادامه، به مهم‌ترین روش‌های درمان تب دانگ پرداخته‌ایم:

استراحت و مصرف مایعات

استراحت کافی و مصرف مایعات برای مبتلایان به تب دنگی، بسیار ضروری است. مصرف آب، آب‌میوه‌ها و محلول‌های الکترولیتی، مانع از کم‌آبی بدن می‌شوند. فرد مبتلا به تب دنگی، در اثر افزایش تب و تعریق، آب زیادی از دست می‌دهد. بنابراین، تأمین مایعات کافی برای مبارزه با عفونت و تسکین علائم بیماری، به بدن کمک می‌کند.

مصرف داروهای تب‌بر و ضد درد

برای کاهش تب و درد ناشی از تب دنگی، مصرف استامینوفن توصیه می‌شود. استامینوفن، بدون تحریک خونریزی، علائمی همچون تب و درد را تسکین می‌دهد. به‌هیچ عنوان، در این شرایط، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپیرین و ایبوپروفن را مصرف نکنید؛ زیرا این داروها، خطر خونریزی را افزایش خواهند داد. همچنین، برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی هرچه‌بیشتر داروهای مصرفی، با پزشک، پیش از مصرف دارو مشورت کنید.

مراقبت‌های بیمارستانی

در موارد شدید تب دنگی، دریافت مراقبت‌های پزشکی و تخصصی ضروری است. در این شرایط، بیمار، به دریافت وریدی مایعات و الکترولیت‌ها نیاز خواهد داشت. ارائه مراقبت‌های تخصصی، به‌ویژه به کودکان، افراد مسن و بیماران دچار بیماری‌های زمینه‌ای، بسیار مهم است. علائم حیاتی و وضعیت بیمار در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، به‌طور مداوم ارزیابی شده و درمان‌های لازم برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و بروز عوارض شدید ارائه می‌شود.

پیشگیری از عوارض

ارائه مراقبت‌های پزشکی و ارزیابی مستمر علائم حیاتی بیمار، یکی از اثربخش‌ترین روش‌ها برای پیشگیری از عوارض شدید تب دنگی خواهد بود. تشخیص زودهنگام خونریزی داخلی و افت فشار خون و رسیدگی به‌موقع به این شرایط، از بروز مشکلات جدی جلوگیری می‌کند. نظارت دقیق متخصص، بر تغییرات ناگهانی در وضعیت بیمار، برای انجام مداخلات فوری در شرایط بحرانی لازم است. همچنین، آموزش و آگاهی بیمار و خانواده‌اش، در مورد بروز علائم خطرناک و مراجعه فوری به پزشک در این شرایط، به پیشگیری از عوارض کمک خواهد کرد.

عوارض تب دنگی چیست؟

تب دنگی، در صورت عدم درمان مناسب، عوارض جدی و حتی مرگباری را در پی خواهد داشت. خطرناک‌ترین عوارض تب دنگی، شامل موارد زیر هستند:

• تب هموراژیک دنگی؛ احتمال وقوع شوک یا مرگ ناشی از خونریزی‌های داخلی، کاهش پلاکت‌های خون و نشت مایعات از عروق خونی
• سندرم شوک دنگی؛ همراه با افت شدید فشار خون و نیازمند به مراقبت‌های فوری
• مشکلات کبدی؛ نارسایی کبدی ناشی از التهاب و آسیب به کبد
• اختلالات عصبی؛ مانند التهاب مغز و نخاع ناشی از آنسفالیت و میلیت
• عوارض قلبی؛ مانند التهاب عضله قلب ناشی از میوکاردیت

نظارت پزشکی دقیق و به‌موقع و مراقبت‌های حمایتی، به جلوگیری از این عوارض خطرناک کمک خواهند کرد.

وضعیت تب دنگی در ایران

احتمالا شما هم می‌خواهید بدانید پشه آئدس در کدام شهر ایران است. در سال‌های اخیر، به‌ویژه در استان‌های جنوبی ایران مانند هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان مواردی از ابتلا به تب دنگی مشاهده شده است. در این مناطق، وجود آب و هوای گرم و مرطوب، شرایطی بسیار مناسبی را برای تکثیر پشه آئدس فراهم می‌کند. هم‌چنین ورود و خروج مسافران و کالاها از مناطق آلوده می‌تواند باعث ورود ویروس به مناطق دیگر شود.

مشاهده تب دانگ در انزلی

پشه آئدس در ایران، علاوه‌بر استان‌های جنوبی، در استان شمالی گیلان هم مشاهده شده است. در سال گذشته، ظهور تب دنگی در گیلان، توانست نگرانی‌هایی را ایجاد کند. در این استان، با انجام مراقبت‌های حشره‌شناسی و اقدامات پیشگیرانه همچون مه‌پاشی از تولیدمثل و تکثیر پشه آئدس جلوگیری کردند. وجود رطوبت و گرمای استان گیلان، می‌تواند موثرترین عامل برای ظهور بیماری تب استخوان شکن در این منطقه باشد.

برای درمان تب دنگی به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان تب دنگی، باید به دکتر عفونی مراجعه کنید. متخصص عفونی، در تشخیص و ارائه بهترین راهکارها برای مدیریت علائم و جلوگیری از عوارض تب دنگی تخصص دارد. این متخصص، با برخورداری از دانش و تجربه کافی در مورد ویروس دنگی، پشه آئدس و تکنیک‌های مختلف درمانی، به شما در کنترل تب، تسکین دردهای عضلانی و مفصلی و بهبود سایر علائم این بیماری کمک خواهد کرد.

برای درمان بیماری‌های عفونی و بیماری‌های گرمسیری، باید به دکتر متخصص عفونی مراجعه کنید. عامل بروز تمام عفونت‌ها، ورود انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها (پارازیت‌ها) در اثر بهداشت و ایمنی به داخل بدن است. پزشک‌ متخصص عفونی با انجام آزمایش خون یا تصویربرداری MRI، وجود عفونت را در بدن تشخیص داده و نسبت به درمان و ایمن‌سازی به‌موقع آن اقدام می‌کند.

آیا بیماری پشه آئدس، قابل بهبود است؟

بیماری تب دنگی یا تب استخوان شکن، ابتدا با علائمی شبیه به آنفولانزا مانند تب بالا، سردرد شدید و درد عضلات و مفاصل ظاهر می‌شود. این بیماری که در کودکان، زنان باردار و مسافران به مناطق گرمسیری شایع‌تر است، توسط دکتر عفونی تشخیص داده خواهد شد. تشخیص به‌موقع و درمان تب دنگی در مراحل اول، می‌تواند با علائم بسیار خفیفی همراه باشد و با استراحت، نوشیدن مایعات فراوان و داروهای مسکن بدون نسخه درمان شود. اما در صورت بروز علائمی همچون خونریزی لثه، خونریزی از بینی و کبودی آسان، فرد به بستری شدن در بیمارستان و تجویز داروهای ضدویروسی نیاز خواهد داشت. در این شرایط، فرد ممکن است به خطرناک‌ترین عوارض تب دنگی همچون شوک دنگی و تب هموراژیک دنگی مبتلا شود. با وجود واکسن پشه آئدس، اما همچنان بهترین راه‌های پیشگیری از تب دانگ، جلوگیری از نیش پشه آئدس و تمیز نگه داشتن محیط اطراف هستند.

برگرفته از مجله سلامت دکتردکتر (https://drdr.ir/mag)